پرسش :
آيا اعجاز «قرآن» مختص زمان پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) است؟
پاسخ :
قرآن مجيد يگانه معجزه جاوداني پيامبر اسلام است كه در هر زمان گواه روشن بر نبوت او ميباشد، اعجاز و خارقالعاده بودن آن به زمان پيامبر اكرم و يا جامعه عرب مخصوص نيست، بلكه پيوسته بسان سندي زنده، و گواهي روشن و برهاني استوار بر تارك اعصار و قرون ميدرخشد.
يكي از خصائص قرآن حالت (نهايتناپذيري) آن است، با اينكه چهارده قرن از تاريخ نزول آن ميگذرد و در هر عصري صدها متخصص روي آيات و مفاهيم و معاني آن كار كردهاند و تفسيرهائي به صورتهاي گوناگون بر آن نوشتهاند، معالوصف امروز دانشمندان معاصر از بررسي آيات قرآن، حقايقي را در زمينههاي علوم طبيعي و روانشناسي و جامعشناسي و... كشف ميكنند كه بر متخصصان گذشته مخفي و پنهان بوده است، و اين حالت يعني «نهايتناپذيري» از خصائص قرآن است كه در ديگر كتابهاي آسماني و نوشتههاي بشري وجود ندارد.
توگوئي قرآن نسخه دوم جهان طبيعت است كه هرچه بينشها وسيعتر، و ديدهها عميقتر گردد، هرچه درباره آن تحقيقات و مطالعات زيادتري انجام گيرد رموز و اسرار آن تجلي بيشتري نموده و حقايق نوي از آن كشف ميگردد.
از كتابي كه از جانب خداي نامتناهي، براي هدايت بشر فرستاده شده است جز اين انتظار نيست؛ كتاب او بايد بسان خود او «نامتناهي» و خصيصه مقام ربوبي را دارا باشد، و در نماياندن انتساب خود به مبدأ جهان به دليل و برهان نياز نداشته باشد، و بسان خورشيد دليل خويش بوده و خود را نشان دهد و محيط خود را روشن سازد.
پيامبر عاليقدر در سخنان خود، به خصيصه «نهايتناپذيري» قرآن اشاره ميكند و ميفرمايد:
«ظاهِرُهُ اَنيق وَ باطِنُهُ عَميق لاتُحْصي عَجائِبُهُ وَ لاتُبْلي غَرائبُه». (اصول كافي، كتاب القرآن/591)
[قرآن ظاهري زيبا و باطني عميق دارد، شگفتيهاي آن پايان نميپذيرد و تازههاي آن كهنه نميشود].
اميرمؤمنان نيز در يكي از خطبهها به اين خصوصيت اشاره ميكند و ميفرمايد: «سِراجاً لاتَخْبُو تَوَقُّدُه وَبَحْراً لايُدْرَكُ قَعْرُه». (نهج البلاغه عبده 2/202)
قرآن مشعل فروزاني است كه فروغ و تابش آن به خاموشي نميگرايد و درياي عميقي است كه فكر بشر به ژرفاي آن نميرسد.
و اين حقيقت، امروز براي دانشمندان كاملاً ملموس است و هر روز از قرآن، حقايق تازهتري را كشف ميكنند و يكي از علل جاوداني بودن قرآن، همين است كه در هر عصري دانشمندان جهان به فراخور دانش و اطلاعات خود، از آن بهرهمند بوده بهرهرساني و نورافشاني آن به دوره و زماني و به گروه و توده خاصي اختصاص نداشته است.
شخصي از امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع) پرسيد چرا قرآن پيوسته طراوت و تازگي دارد و انس و ممارست با قرآن و تلاوت و خواندن آن، مايه كهنگي آن نميگردد؟ امام در پاسخ فرمود:
«اِنَّ الله تَعالي لَمْ يَجْعَلْهُ لِزَمانٍ دوُنَ زَمانٍ وَلاللناس دوُنَ ناسٍ، فَهُوَ في كُلّ زَمانٍ جَديد وَ عِنْدَ كُلّ قَومٍ غض اِلي يَومِ الْقِيامَة».
«براي اينكه خدا قرآن را براي زمان مخصوص و محدودي و يا گروه معيني نفرستاده است از اين جهت قرآن در هر زمان و نزد تمام اقوام تا روز رستاخيز تازه است.»
با توجه به كلام علامه طباطبايي كه قرآن يك معجزه علمي است . آيا مي توان دليل عقلي و علمي آن را پيدا كرد؟
معجزه محال عقلي نيست و عقل تحقق آن را به شرط وجود شرايط لازم محال ندانسته و مانند جمع متناقضين تلقي نمي كند .معجزه معمولاً براي اثبات نبوت است ، نه براي اثبات وجود خدا . البته درالهيات غرب براي اثبات وجود خدا نيز از آن استفاده مي شود ولي اين مساله توسط متفكرين آنها مورد نقد و رد قرار گرفته است . ولي حكماي اسلامي با تيزبيني دقيق از اول معجزه را براي اثبات وجودخدا به كار نبرده و به اشكالات نهفته در اين مساله تفطن داشته اند .امااين كه معجزه دقيقاً چگونه انجام مي گيرد براي ما روشن نيست. علامه طباطبايي تبييني در باب معجزه ارايه نموده اند كه بيشتر متكي به نوعي درهم رفتگي و كوتاه شدن زمان استوار است ، به عنوان مثال چوب در طول زمان مي تواند كود شده و به خاك برگشت كند واز اين طريق در گياه سريان يافته و سپس با تغذ يه به بدن مار منتقل گردد و درنهايت منشا حيوان جديدي گردد .اين سير تحولي تدريجي كه ساليان دراز طول مي كشد، در مدت زمان كوتاهي ميتواند تحقق يابد، چنان كه عصاي حضرت موسي(ع) تبديل به مار مي گردد و ...به هر حال ما اين مقدار دانش و آگاهي داريم كه اصل معجزه واقع مي شود، اما ازچگونگي آن كاملاً با خبر نيستيم . انديشه و تفكر و تعقل در آيات الهي - چه آيات قران كريم و چه معجزاتي كه واقع شده است مطلب خوبي است بلكه خود قرآن ما را دعوت به تفكر و تعقل و انديشه درآيات الهي نموده است كه از جمله آنها معجزه مي باشد . حال مي توانيم از خود بپرسيم كه چه ارتباطي بين بعضي از بدن گاو وانسان مرده وجود داشت ، همان طور كه مي توانيم بپرسيم چه ارتباطي بين عصا و سنگ وجود داشته است ( در خطاب به موسي(ع) كه گفته شد : ( ( فاضرب بعصاك الحجر فانفجرت منه اثنتا عشره عيناً ) ) ) به علاوه در ادامه آيه شريفه ، استفاده كلي از اين حادثه مي شود ( ( وكذلك يحيي الله الموتي ويريكم آياته لعلكم تعقلون ) ) . شايد بتوان بعضي مطالب را از آيه شريفه استفاده كرد؛ مثلاً همان گونه كه آن كشته به اين سادگي و راحتي زنده شد، مردگان نيز به همين سادگي و راحتي زنده مي شوند و به صحنه قيامت مي آيند و نيز همان طور كه در اين حادثه قاتل و مجرم رسوا گرديد، شخص گناهكار و قاتل نيز در همين دنيارسوا شده و د ستگير گردد و اگر در اين دنيا رسوا نگشت و به جزاي عمل خود نرسيد، در آخرت حتماً مجازات خواهد شد .هم چنين همان طور كه در اين واقعه انسان مرده و بي جان به سخن درآمد، درآخرت نيز موجودات بي جان نيز به سخن درآمده و گزارش خواهندداد و يا شكايت خواهند نمود و حتي پوست بدن انسان نيز گواهي خواهد داد و سنگ و خاك از دست گناهان انسان شكايت خواهند كرد.
eporsesh.com
قرآن مجيد يگانه معجزه جاوداني پيامبر اسلام است كه در هر زمان گواه روشن بر نبوت او ميباشد، اعجاز و خارقالعاده بودن آن به زمان پيامبر اكرم و يا جامعه عرب مخصوص نيست، بلكه پيوسته بسان سندي زنده، و گواهي روشن و برهاني استوار بر تارك اعصار و قرون ميدرخشد.
يكي از خصائص قرآن حالت (نهايتناپذيري) آن است، با اينكه چهارده قرن از تاريخ نزول آن ميگذرد و در هر عصري صدها متخصص روي آيات و مفاهيم و معاني آن كار كردهاند و تفسيرهائي به صورتهاي گوناگون بر آن نوشتهاند، معالوصف امروز دانشمندان معاصر از بررسي آيات قرآن، حقايقي را در زمينههاي علوم طبيعي و روانشناسي و جامعشناسي و... كشف ميكنند كه بر متخصصان گذشته مخفي و پنهان بوده است، و اين حالت يعني «نهايتناپذيري» از خصائص قرآن است كه در ديگر كتابهاي آسماني و نوشتههاي بشري وجود ندارد.
توگوئي قرآن نسخه دوم جهان طبيعت است كه هرچه بينشها وسيعتر، و ديدهها عميقتر گردد، هرچه درباره آن تحقيقات و مطالعات زيادتري انجام گيرد رموز و اسرار آن تجلي بيشتري نموده و حقايق نوي از آن كشف ميگردد.
از كتابي كه از جانب خداي نامتناهي، براي هدايت بشر فرستاده شده است جز اين انتظار نيست؛ كتاب او بايد بسان خود او «نامتناهي» و خصيصه مقام ربوبي را دارا باشد، و در نماياندن انتساب خود به مبدأ جهان به دليل و برهان نياز نداشته باشد، و بسان خورشيد دليل خويش بوده و خود را نشان دهد و محيط خود را روشن سازد.
پيامبر عاليقدر در سخنان خود، به خصيصه «نهايتناپذيري» قرآن اشاره ميكند و ميفرمايد:
«ظاهِرُهُ اَنيق وَ باطِنُهُ عَميق لاتُحْصي عَجائِبُهُ وَ لاتُبْلي غَرائبُه». (اصول كافي، كتاب القرآن/591)
[قرآن ظاهري زيبا و باطني عميق دارد، شگفتيهاي آن پايان نميپذيرد و تازههاي آن كهنه نميشود].
اميرمؤمنان نيز در يكي از خطبهها به اين خصوصيت اشاره ميكند و ميفرمايد: «سِراجاً لاتَخْبُو تَوَقُّدُه وَبَحْراً لايُدْرَكُ قَعْرُه». (نهج البلاغه عبده 2/202)
قرآن مشعل فروزاني است كه فروغ و تابش آن به خاموشي نميگرايد و درياي عميقي است كه فكر بشر به ژرفاي آن نميرسد.
و اين حقيقت، امروز براي دانشمندان كاملاً ملموس است و هر روز از قرآن، حقايق تازهتري را كشف ميكنند و يكي از علل جاوداني بودن قرآن، همين است كه در هر عصري دانشمندان جهان به فراخور دانش و اطلاعات خود، از آن بهرهمند بوده بهرهرساني و نورافشاني آن به دوره و زماني و به گروه و توده خاصي اختصاص نداشته است.
شخصي از امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع) پرسيد چرا قرآن پيوسته طراوت و تازگي دارد و انس و ممارست با قرآن و تلاوت و خواندن آن، مايه كهنگي آن نميگردد؟ امام در پاسخ فرمود:
«اِنَّ الله تَعالي لَمْ يَجْعَلْهُ لِزَمانٍ دوُنَ زَمانٍ وَلاللناس دوُنَ ناسٍ، فَهُوَ في كُلّ زَمانٍ جَديد وَ عِنْدَ كُلّ قَومٍ غض اِلي يَومِ الْقِيامَة».
«براي اينكه خدا قرآن را براي زمان مخصوص و محدودي و يا گروه معيني نفرستاده است از اين جهت قرآن در هر زمان و نزد تمام اقوام تا روز رستاخيز تازه است.»
با توجه به كلام علامه طباطبايي كه قرآن يك معجزه علمي است . آيا مي توان دليل عقلي و علمي آن را پيدا كرد؟
معجزه محال عقلي نيست و عقل تحقق آن را به شرط وجود شرايط لازم محال ندانسته و مانند جمع متناقضين تلقي نمي كند .معجزه معمولاً براي اثبات نبوت است ، نه براي اثبات وجود خدا . البته درالهيات غرب براي اثبات وجود خدا نيز از آن استفاده مي شود ولي اين مساله توسط متفكرين آنها مورد نقد و رد قرار گرفته است . ولي حكماي اسلامي با تيزبيني دقيق از اول معجزه را براي اثبات وجودخدا به كار نبرده و به اشكالات نهفته در اين مساله تفطن داشته اند .امااين كه معجزه دقيقاً چگونه انجام مي گيرد براي ما روشن نيست. علامه طباطبايي تبييني در باب معجزه ارايه نموده اند كه بيشتر متكي به نوعي درهم رفتگي و كوتاه شدن زمان استوار است ، به عنوان مثال چوب در طول زمان مي تواند كود شده و به خاك برگشت كند واز اين طريق در گياه سريان يافته و سپس با تغذ يه به بدن مار منتقل گردد و درنهايت منشا حيوان جديدي گردد .اين سير تحولي تدريجي كه ساليان دراز طول مي كشد، در مدت زمان كوتاهي ميتواند تحقق يابد، چنان كه عصاي حضرت موسي(ع) تبديل به مار مي گردد و ...به هر حال ما اين مقدار دانش و آگاهي داريم كه اصل معجزه واقع مي شود، اما ازچگونگي آن كاملاً با خبر نيستيم . انديشه و تفكر و تعقل در آيات الهي - چه آيات قران كريم و چه معجزاتي كه واقع شده است مطلب خوبي است بلكه خود قرآن ما را دعوت به تفكر و تعقل و انديشه درآيات الهي نموده است كه از جمله آنها معجزه مي باشد . حال مي توانيم از خود بپرسيم كه چه ارتباطي بين بعضي از بدن گاو وانسان مرده وجود داشت ، همان طور كه مي توانيم بپرسيم چه ارتباطي بين عصا و سنگ وجود داشته است ( در خطاب به موسي(ع) كه گفته شد : ( ( فاضرب بعصاك الحجر فانفجرت منه اثنتا عشره عيناً ) ) ) به علاوه در ادامه آيه شريفه ، استفاده كلي از اين حادثه مي شود ( ( وكذلك يحيي الله الموتي ويريكم آياته لعلكم تعقلون ) ) . شايد بتوان بعضي مطالب را از آيه شريفه استفاده كرد؛ مثلاً همان گونه كه آن كشته به اين سادگي و راحتي زنده شد، مردگان نيز به همين سادگي و راحتي زنده مي شوند و به صحنه قيامت مي آيند و نيز همان طور كه در اين حادثه قاتل و مجرم رسوا گرديد، شخص گناهكار و قاتل نيز در همين دنيارسوا شده و د ستگير گردد و اگر در اين دنيا رسوا نگشت و به جزاي عمل خود نرسيد، در آخرت حتماً مجازات خواهد شد .هم چنين همان طور كه در اين واقعه انسان مرده و بي جان به سخن درآمد، درآخرت نيز موجودات بي جان نيز به سخن درآمده و گزارش خواهندداد و يا شكايت خواهند نمود و حتي پوست بدن انسان نيز گواهي خواهد داد و سنگ و خاك از دست گناهان انسان شكايت خواهند كرد.
eporsesh.com
