پرسش :

آياتی كه در قرآن كريم درباره تجزيه و تحليل مسائل آمده است را بيان كنيد. لطفاً در صورت امكان چند منبع معتبر (كتاب‌) در اين باره را معرفي كنيد.

پاسخ :
قرآن كريم كتاب تربيت و تعليم و راهنماي انسان به سوي كمال است و اصول و قواعد و معيارهاي كلي را بيان مي‌كند و پيامبر اكرم‌و امامان معصوم‌: جزئيات و تجزيه و تحليل مسائل مختلف را بيان مي‌كنند. اگر قرآن كريم مسائل مختلف را تجزيه و تحليل مي‌كرد تعداد مجلّدات و حجم آن بسيار فراوان مي‌شد.
بنابراين قرآن كريم اصول و قواعد مسائل و معيارهاي كلي را بيان مي‌كند و پيامبر9 و امامان معصوم‌: با توجه به آيات قرآن مسائل مختلف را تجزيه و تحليل مي‌كنند: "...واَنزَلنا اِلَيكَ الذِّكرَ لِتُبَيِّن‌َ لِلنّاس‌ِ ما نُزِّل‌َ اِلَيهِم ولَعَلَّهُم يَتَفَكَّرون‌; (نحل‌، 44)... و ما اين ذكر[قرآن] را بر تو نازل كرديم تا آن چه به سوي مردم نازل شده است‌، براي آن‌ها روشن سازي‌، و شايد انديشه كنند!"( ر.ك‌: نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 11، ص 241 ـ 246، دارالكتب الاسلامية‌، تهران‌. )
البته قرآن كريم‌، همواره انسان ها را به اصل تجزيه‌، تحليل‌، تدبير و تبيين مسائل مختلف در جهان هستي و اين كه انسان ها بايد اهل تفكر، تعقل و تجزيه و تحليل باشند، تأكيد كرده است‌; چنان كه مي‌فرمايد: "...قَد بَيَّنّا لَكُم‌ُ الأَيـَت‌ِ لَعَلَّكُم تَعقِلون‌; (حديد، 17)... ما آيات [خود] را براي شما بيان كرديم‌، شايد انديشه كنيد!"( ر.ك‌: نمونه‌، همان‌، ج 23، ص 340 ـ 347، و نيز سوره ها و آيات‌، سوره آل عمران‌، 7، 190ـ193; عبس‌، 24; بقره‌، 266 و... )
براي آگاهي بيشتر از تفسير و تجزيه و تحليل معارف الهي و مسائل گوناگون به كتاب‌هاي زير مراجعه كنيد:
1. تفسير الميزان‌، علامه طباطبايي‌(ره)، در 20 مجلد، انتشارات اسلامي‌، قم‌.
2. پيام قرآن‌، آيت‌الله مكارم شيرازي و ديگران‌، در 10 مجلد، انتشارات دارالكتب الاسلامية‌، تهران‌.
3. منشور جاويد، آيت الله جعفر سبحاني‌، انتشارات مؤسسه سيدالشهدأ، قم‌.
4. تفسير موضوعي قرآن‌، آيت‌الله جوادي آملي‌، انتشارات مؤسسه اسرأ، قم‌.
eporsesh.com