پرسش :
چرا موسيقي هايي كه حتي به انسان آرامش مي دهد يا براي انجام كار مفيد انگيزه ايجاد مي كند، جائز نمي باشد و حتي در برخي موارد حرام است؟ در حالی که موسيقي به عنوان هنر شناخته شده است.
پاسخ :
براساس نظريه اكثر مراجع فعلي موسيقي بر دو قسم است:
1 ـ موسيقي مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب و عياشي.
2 ـ موسيقي غير مطرب و معمولي كه انسان را به هيجان شهوي وادار نمي‌كند .
تمامي فقها قِسم اوّل را حرام مي‌دانند؛ هم نواختن آن و هم يادگيري و ياد دادن آن و هم گوش كردن‌به آن را، ولي قسم دوم را حرام نمي‌دانند، مگر آيات عظام: گلپايگاني (ره) و صافي گلپايگاني (دام عزه).
علّت تحريم موسيقي قسم اوّل واضح است، زيرا موسيقي‌هاي شهوت زا انسان را به لهو و لعب و عيّاشي و‌بي بند و باري سوق مي‌دهد و باعث تزلزل اعتقادات مذهبي و لاقيدي مي‌شود. در روايات از رسول گرامي اسلام نقل شده : " سه چيز قلب انسان را پر قساوت مي‌گرداند: شنيدن و گوش دادن به‌صداها و گفتارهاي لهو؛ دنبال صيد رفتن براي خوشگذراني؛ به دربار شاهان رفت و آمد كردن."(1)
باز فرمود: "چهار چيز قلب را فاسد مي‌كند و موجب نفاق قلبي مي‌شود: گوش دادن به لهويات؛ فحّاشي‌كردن؛ به دربار سلاطين رفت و آمد كردن و دنبال صيد رفتن".(2)
امام صادق(ع) فرمود: "زن آوازه خوان (مغنيّه) ملعون است و هركس او را به منزل دعوت كند و به او پول‌بدهد، ملعون است".(3)
علي(ع) فرمود: "پولي كه به آوازه خوان هرزه داده مي‌شود، حرام است".(4)
يكي از اصحاب رسول خدا از جايي عبور مي‌كرد. صداي موسيقي شنيد. انگشت‌هايش را در گوشش كرد تا‌صدا را نشنود و سپس گفت: با پيامبر از جايي مي‌گذشتيم كه چنين بود. پيامبر دست‌هايش را بر گوشش گذاشت تا صدا را نشنود". (5)
رسول الله فرمود: "غنا و آوازهاي لهوي (ترانه) باعث نفاق در قلب مي‌شود".(6)و فرمود: "از شنيدن‌چنگ و غنا دوري كنيد. آن‌ها در قلب شما نفاق ايجاد مي‌كند"(7)؛ يعني كم كم طوري مي‌شويد كه ظاهراً مسلمان‌هستيد، ولي در عمل و كردار اسلام را قبول نداريد.
آثار بد موسيقي بر فرد و جامعه:
1 ـ اعتياد به موسيقي: يكي از آثار سوء موسيقي اين است كه نوازنده يا شنونده را معتاد مي‌كند و اين اعتياد‌عواقب بدي دارد.
2 ـ سر و صداي زياد براي دستگاه شنوايي زيان آور است.
3 ـ تأثير سر و صداي زياد بر روح و روان انسان نيز يكي از آثار بد موسيقي است.
سر و صداي زياد حساسيت را نسبت به حمله ويروس‌ها زياد مي‌كند و ناراحتي‌ها كليوي، زخم معده و‌فساد دندان‌ها از آثار بد سر و صدا محسوب مي‌شود.(8)
4 ـ تأثير موسيقي بر معده: براساس آزمايش‌هايي كه پرفسور "لودويگ دوملينگ" درباره موسيقي‌هاي شب‌كوتاه، موزارت، سمفوني، سرنوشت بتهون، موزيك بيت، آوازهاي پاپ يعني موزيك مدرن نسل جوان انجام‌داده و
آزمايش هاي مكرر انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشي معده و اسيد كلريدريك در كساني كه به موزيك‌پاپ گوش كرده بودند، پيش از سائرين تقليل و كاهش يافته بود.(9)
5 ـ تأثير منفي موسيقي در عمر: در بررسي‌هايي كه محققّان كرده‌اند، از بين 46 نفر موسيقي‌دان و نوازندگان‌ايتاليايي، فرانسوي، انگليسي، آلماني و غيره، متوسط عمر آنان 47 سال بوده است.
بنابراين موسيقي مخصوصاً موسيقي‌هاي هيجان آور باعث بروز مفاسدي در افراد و جامعه مي‌شود كه قابل‌چشم‌پوشي نيست و زمينه‌ساز مفاسدي از قبيل فسادهاي اخلاقي، بزهكاري، لاابالي‌گري، شهوت راني‌هاي‌مضرّ مانند استمنا و هجنس بازي مي‌شود. اگر مختصر نفعي داشته باشد، بايد به خاطر مضارّ عمده‌اش از آن‌چشم پوشي كرد.
البته موسيقي هايي كه مهيج شهوت و باعث فساد اخلاقي و دور كردن انسان از خدا نشود و انسان را به ورطة غفلت نكشاند اشكالي ندارد.
پي نوشت ها :
(1)ميزان الحكمه، عنوان 3122.
(2)ميزان الحكمه، عنوان 3122.
(2)همان، عنوان 3123.
(4)همان.
(5)همان، عنوان 3121.
(6)همان، عنوان 3121.
(7)همان، عنوان 3121.
(8)اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، ج 15، ص 161، با تلخيص.
(9)همان، ص 185 به بعد با تلخيص.
eporsesh.com
براساس نظريه اكثر مراجع فعلي موسيقي بر دو قسم است:
1 ـ موسيقي مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب و عياشي.
2 ـ موسيقي غير مطرب و معمولي كه انسان را به هيجان شهوي وادار نمي‌كند .
تمامي فقها قِسم اوّل را حرام مي‌دانند؛ هم نواختن آن و هم يادگيري و ياد دادن آن و هم گوش كردن‌به آن را، ولي قسم دوم را حرام نمي‌دانند، مگر آيات عظام: گلپايگاني (ره) و صافي گلپايگاني (دام عزه).
علّت تحريم موسيقي قسم اوّل واضح است، زيرا موسيقي‌هاي شهوت زا انسان را به لهو و لعب و عيّاشي و‌بي بند و باري سوق مي‌دهد و باعث تزلزل اعتقادات مذهبي و لاقيدي مي‌شود. در روايات از رسول گرامي اسلام نقل شده : " سه چيز قلب انسان را پر قساوت مي‌گرداند: شنيدن و گوش دادن به‌صداها و گفتارهاي لهو؛ دنبال صيد رفتن براي خوشگذراني؛ به دربار شاهان رفت و آمد كردن."(1)
باز فرمود: "چهار چيز قلب را فاسد مي‌كند و موجب نفاق قلبي مي‌شود: گوش دادن به لهويات؛ فحّاشي‌كردن؛ به دربار سلاطين رفت و آمد كردن و دنبال صيد رفتن".(2)
امام صادق(ع) فرمود: "زن آوازه خوان (مغنيّه) ملعون است و هركس او را به منزل دعوت كند و به او پول‌بدهد، ملعون است".(3)
علي(ع) فرمود: "پولي كه به آوازه خوان هرزه داده مي‌شود، حرام است".(4)
يكي از اصحاب رسول خدا از جايي عبور مي‌كرد. صداي موسيقي شنيد. انگشت‌هايش را در گوشش كرد تا‌صدا را نشنود و سپس گفت: با پيامبر از جايي مي‌گذشتيم كه چنين بود. پيامبر دست‌هايش را بر گوشش گذاشت تا صدا را نشنود". (5)
رسول الله فرمود: "غنا و آوازهاي لهوي (ترانه) باعث نفاق در قلب مي‌شود".(6)و فرمود: "از شنيدن‌چنگ و غنا دوري كنيد. آن‌ها در قلب شما نفاق ايجاد مي‌كند"(7)؛ يعني كم كم طوري مي‌شويد كه ظاهراً مسلمان‌هستيد، ولي در عمل و كردار اسلام را قبول نداريد.
آثار بد موسيقي بر فرد و جامعه:
1 ـ اعتياد به موسيقي: يكي از آثار سوء موسيقي اين است كه نوازنده يا شنونده را معتاد مي‌كند و اين اعتياد‌عواقب بدي دارد.
2 ـ سر و صداي زياد براي دستگاه شنوايي زيان آور است.
3 ـ تأثير سر و صداي زياد بر روح و روان انسان نيز يكي از آثار بد موسيقي است.
سر و صداي زياد حساسيت را نسبت به حمله ويروس‌ها زياد مي‌كند و ناراحتي‌ها كليوي، زخم معده و‌فساد دندان‌ها از آثار بد سر و صدا محسوب مي‌شود.(8)
4 ـ تأثير موسيقي بر معده: براساس آزمايش‌هايي كه پرفسور "لودويگ دوملينگ" درباره موسيقي‌هاي شب‌كوتاه، موزارت، سمفوني، سرنوشت بتهون، موزيك بيت، آوازهاي پاپ يعني موزيك مدرن نسل جوان انجام‌داده و
آزمايش هاي مكرر انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشي معده و اسيد كلريدريك در كساني كه به موزيك‌پاپ گوش كرده بودند، پيش از سائرين تقليل و كاهش يافته بود.(9)
5 ـ تأثير منفي موسيقي در عمر: در بررسي‌هايي كه محققّان كرده‌اند، از بين 46 نفر موسيقي‌دان و نوازندگان‌ايتاليايي، فرانسوي، انگليسي، آلماني و غيره، متوسط عمر آنان 47 سال بوده است.
بنابراين موسيقي مخصوصاً موسيقي‌هاي هيجان آور باعث بروز مفاسدي در افراد و جامعه مي‌شود كه قابل‌چشم‌پوشي نيست و زمينه‌ساز مفاسدي از قبيل فسادهاي اخلاقي، بزهكاري، لاابالي‌گري، شهوت راني‌هاي‌مضرّ مانند استمنا و هجنس بازي مي‌شود. اگر مختصر نفعي داشته باشد، بايد به خاطر مضارّ عمده‌اش از آن‌چشم پوشي كرد.
البته موسيقي هايي كه مهيج شهوت و باعث فساد اخلاقي و دور كردن انسان از خدا نشود و انسان را به ورطة غفلت نكشاند اشكالي ندارد.
پي نوشت ها :
(1)ميزان الحكمه، عنوان 3122.
(2)ميزان الحكمه، عنوان 3122.
(2)همان، عنوان 3123.
(4)همان.
(5)همان، عنوان 3121.
(6)همان، عنوان 3121.
(7)همان، عنوان 3121.
(8)اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، ج 15، ص 161، با تلخيص.
(9)همان، ص 185 به بعد با تلخيص.
eporsesh.com
.jpg "معنی اسم نارین و نام های هم آوا با آن + میزان فراوانی در ثبت احوال")
.jpg "معنی اسم آرنیکا و نام های هم آوا با آن + میزان فراوانی در ثبت احوال")
.jpg "معنی اسم آرنا و نام های هم آوا با آن + میزان فراوانی در ثبت احوال")
