پرسش :

چه نقدی بر عصمت كليسا و پاپ وارد است؟

پاسخ :
مسيحيان براى معصوم بودن جامعه ى مسيحى دليلى ذكر نمى كنند جز آياتى از كتاب مقدس كه هم از جهت سند و هم از جهت دلالت مشكل دارند. از طرف ديگر، بخش عظيمى از جهان مسيحيت يعنى پروتستان ها و ارتدكس ها آموزه ى عصمت پاپ را نپذيرفته، برخى از كاتوليك ها نيز از پذيرش آن سرباز زده و كليساى ديگرى تشكيل داده اند.[1]
به نظر مى رسد آموزه ى عصمت پاپ نه با منطق سازگار است و نه با شواهد و اسناد تاريخى. تاريخ نشان مى دهد كه برخى از پاپ ها كه ادعاى عصمت آنها مطرح مى شود، پيرو بدعت «آريوس» و برخى پيرو بدعت «يعقوبيان» و برخى مرتكب گناهان نابخشودنى شده اند. برخى از پاپ ها نيز در سنّى كه بر عهده گرفتن مناصب كليسايى جايز نيست به رياست رسيده اند. كاتوليك ها خود به فساد برخى پاپ ها اعتراف دارند و حتى يوحنّاى بيست و سوم را «شيطان متجسّد»[2] ناميده اند.
پاپ ها حتى در ميان مهم ترين آموزه هاى دينى هم عصمت نداشته اند. دليل آن تخطئه ى يكديگر در پاره اى از عقايد، هم چون «وحدت يا تعدد اراده ى مسيح» و «وحدت يا تعدد ذات الهى» و غير آن است كه پيروان هر نظريه حكم به تخطئه و تكفير نظريه ى ديگر داده اند.[3]
مسيحيانى كه آموزه ى عصمت پاپ و يا حاكميت شوراهاى كليسايى را بدون چون و چرا مى پذيرند، بايد هر تصويرى را كه روحانيت و پاپ از خدا، نجات، جبر و اختيار و ديگر آموزه هاى مهم عقيدتى و اخلاقى ارائه مى دهند، حتى اگر خلاف عقل و منطق و فطرت باشد، بپذيرند و تصديق نمايند و حكم به تكفير نظرهاى ديگر، كه چه بسا آنها هم از طرف پاپ هاى قبلى صادر شده باشند، نمايند. شايد قرآن كريم آن جا كه مسيحيان را به پرستش دانشمندان دينى شان متهم كرده است به چنين اعتقادى اشاره داشته باشد:
اينان دانشمندان و راهبان خود و مسيح پسر مريم را به جاى خدا به الوهيت گرفتند، با آن كه مأمور نبودند جز اين كه خداى يگانه را بپرستند.[4]
پی نوشتها:
[1]. همان.
[2]. مسيحيت شناسى مقايسه اى، ص 269.
[3]. تاريخ تفكر مسيحى، ص 121.
[4]. مقصود شمعون رسول است كه از سوى عيسى (عليه السلام)به پطرس (به معناى صخره) ملقب گرديد. توبه، 30.
منبع: مسيحيت، سيد محمد اديب آل على، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه قم