پرسش :
آيا در كتاب‌هاى مقدس يهوديان و مسيحيان به مصلح آخرالزمان اشاره شده است؟
پاسخ :
كتاب هاى مقدس يهود، بارها به ظهور مسيح اشاره كرده اند و در برخى از انجيل ها به بازگشت حضرت عيسى(عليه السلام) تأكيد شده است؛ لكن اين اشارات و نصوص با مطالبى كه در مورد مصلح آخرالزمان ذكر شده، تفاوت دارد و بايد اين دو نوع بشارت، يعنى بشارت بازگشت حضرت عيسى(عليه السلام) و بشارت ظهور مصلح آخرالزمان را از همديگر تفكيك كرد. به همين دليل براى پرهيز از طولانى شدن بحث به ذكر برخى از بشارت هايى كه در مورد ظهور مصلح آخرالزمان وارد شده، اكتفا مى كنيم:
الف) بشارت ظهور مصلح آخرالزمان در «عهد قديم»
در بخش «عهد قديم» كتاب مقدس به بشارت هاى مختلفى در مورد بعثت رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) و نيز به تعداد ائمه ى معصومين كه از اولاد حضرت اسماعيل اند، اشاره شده است؛ به طور مثال در كتاب «پيدايش» نقل شده است كه خداوند به حضرت ابراهيم فرمود: «... امّا در مورد اسماعيل نيز تقاضاى تو را اجابت نمودم و او را بركت خواهم داد و نسل او را چنان زياد خواهم كرد كه قوم بزرگى از او به وجود آيد. دوازده امير -امام- از ميان فرزندان او برخواهند خواست...»[1]
در بخش هاى ديگر كتاب مقدس نيز مطالبى در اين مورد آمده است، لكن اين قسمت را ذكر كرديم تا روشن شود كه بين بشارت هاى موجود در مورد ظهور مسيح و مصلح آخرالزمان فرق وجود دارد؛ زيرا اوّلى از اولاد اسحاق و دوّمى از فرزندان اسماعيل خواهد بود.
در كتاب «مزامير داود» در مورد مصلح آخرالزمان آمده است كه «... زيرا كه شريران منقطع خواهند شد و اما متوكلان به خداوند، وارث زمين خواهند شد. هان بعد از اندک مدتى شرير نخواهد بود. در مكانش تأمل خواهى كرد و نخواهد بود، امّا حكيمان (صالحان) وارث زمين خواهند شد...؛ زيرا متبركان خداوند، وارث زمين خواهند شد؛ امّا ملعونان وى منقطع خواهند شد.»[2]
خداوند نيز در قرآن به اين مطلب اشاره كرده و مى فرمايد:
(وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الارْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ)[3]؛
در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم بندگان شايسته ام وارث (حكومت) زمين خواهند شد.
در كتاب «حبقوق» بنى نوشته شده:
... و اگر چه تأخير نمايد، برايش منتظر باش بد كه جميع امت ها را نزد خويش جمع مى كند و تمامى را براى خويشتن فراهم مى كند.[4]
هم چنين در كتاب «اشعيا» ـ در بحثى كه سراسر تشبيه است ـ مى خوانيم:
و نهالى از تنه ى يسى بر آمده، شاخه اى از شاخه هايش قد خواهد كشيد... ذليلان را به عدالت حكم و براى مسكينان زمينى به راستى تنبيه (و مايه بيدارى) خواهد بود. كمربند كمرش عدالت و وفانطاق ميانش خواهد بود.
گرگ با بره سكونت داشته... و طفل كوچك راعى (شبان) ايشان خواهد بود... و در تمامى كوه مقدس من، هيچ ضرر و فساد نخواهد كرد؛ زيرا كه زمين از دانش خداوند مثل آب هايى كه دريا را فرو مى گيرند پر خواهد شد.[5]
ب) بشارت ظهور مصلح موعود در «عهد جديد»
در آثار دينى مسيحيت كه به عهد جديد معروف است، در مورد مصلح موعود بشارت ها و اشارت هايى آمده است كه مى توان از انجيل متى، انجيل لوقا، انجيل مرقس، انجيل برنابا، مكاشفات يوحنا[6] و... نام برد كه به دو نمونه اشاره مى كنيم:
1. در انجيل متى چنين آمده است:
چون كه برق از مشرق بيرون مى آيد و تا به مغرب ظاهر مى گردد، آمدن فرزند انسان نيز چنين خواهد بود... خواهند ديد فرزند انسان را بر ابرهاى آسمان كه مى آيد با قدرت و جلال عظيم، و فرشته هاى خود را (ياران خود را) خواهد فرستاد با صور بلند آواز و آنان برگزيدگانشان را جمع خواهند نمود.[7]
2. در انجيل لوقا نيز آمده است:
كمرهاى خود را بسته و چراغ هاى خود را افروخته داريد و مانند كسانى باشيد كه انتظار آقاى خود مى كشد تا هر وقت بيايد و در را بكوبد، بى درنگ آن را براى او باز كنيد.[8]
آنچه از كتاب مقدس (چه عهد عتيق و چه عهد جديد) ذكر شد، همگى دلالت بر ظهور منجى و مصلح آخرالزمان دارند. او با قدرت و عظمت خاصى خواهد آمد و عدالت را بر زمين جارى خواهد ساخت. اين دو خصوصيت نشان مى دهد كه مصلح موعود، انبياى گذشته نبودند؛ زيرا هيچ كدام از فرستادگان قبلى نتوانستند حكومت الهى را بر سرتاسر زمين گسترش دهند و همه ى آنها ـ كه خاتم آنها حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)بود ـ تحقق فراگير شدن عدالت الهى را به دوره ى ظهور مصلح آخرالزمان (امام مهدى(علیه السلام) ) موكول كردند.
پی نوشتها:
[1]. كتاب مقدس، عهد قديم، كتاب پيدايش، فصل 17، ش 20 ـ 21.
[2]. كتاب مقدس، عهد قديم، مزامير، ش 37.
[3]. انبياء: 105.
[4]. كتاب مقدس، عهد قديم، كتاب حبقوق، فصل 2، ش 5.
[5]. كتاب مقدس، عهد قديم، كتاب اشعيا، فصل 11، ش 1 - 10.
[6]. محمدرضا حكيمى، خورشيد مغرب، ص 58.
[7]. كتاب مقدس، عهد جديد، انجيل متى، فصل 24، ش 30 ـ 32.
[8]. كتاب مقدس، عهد جديد، انجيل لوقا، فصل 12، ش 35 ـ 37.
منبع: امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رسول رضوى، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1384).
كتاب هاى مقدس يهود، بارها به ظهور مسيح اشاره كرده اند و در برخى از انجيل ها به بازگشت حضرت عيسى(عليه السلام) تأكيد شده است؛ لكن اين اشارات و نصوص با مطالبى كه در مورد مصلح آخرالزمان ذكر شده، تفاوت دارد و بايد اين دو نوع بشارت، يعنى بشارت بازگشت حضرت عيسى(عليه السلام) و بشارت ظهور مصلح آخرالزمان را از همديگر تفكيك كرد. به همين دليل براى پرهيز از طولانى شدن بحث به ذكر برخى از بشارت هايى كه در مورد ظهور مصلح آخرالزمان وارد شده، اكتفا مى كنيم:
الف) بشارت ظهور مصلح آخرالزمان در «عهد قديم»
در بخش «عهد قديم» كتاب مقدس به بشارت هاى مختلفى در مورد بعثت رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) و نيز به تعداد ائمه ى معصومين كه از اولاد حضرت اسماعيل اند، اشاره شده است؛ به طور مثال در كتاب «پيدايش» نقل شده است كه خداوند به حضرت ابراهيم فرمود: «... امّا در مورد اسماعيل نيز تقاضاى تو را اجابت نمودم و او را بركت خواهم داد و نسل او را چنان زياد خواهم كرد كه قوم بزرگى از او به وجود آيد. دوازده امير -امام- از ميان فرزندان او برخواهند خواست...»[1]
در بخش هاى ديگر كتاب مقدس نيز مطالبى در اين مورد آمده است، لكن اين قسمت را ذكر كرديم تا روشن شود كه بين بشارت هاى موجود در مورد ظهور مسيح و مصلح آخرالزمان فرق وجود دارد؛ زيرا اوّلى از اولاد اسحاق و دوّمى از فرزندان اسماعيل خواهد بود.
در كتاب «مزامير داود» در مورد مصلح آخرالزمان آمده است كه «... زيرا كه شريران منقطع خواهند شد و اما متوكلان به خداوند، وارث زمين خواهند شد. هان بعد از اندک مدتى شرير نخواهد بود. در مكانش تأمل خواهى كرد و نخواهد بود، امّا حكيمان (صالحان) وارث زمين خواهند شد...؛ زيرا متبركان خداوند، وارث زمين خواهند شد؛ امّا ملعونان وى منقطع خواهند شد.»[2]
خداوند نيز در قرآن به اين مطلب اشاره كرده و مى فرمايد:
(وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الارْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ)[3]؛
در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم بندگان شايسته ام وارث (حكومت) زمين خواهند شد.
در كتاب «حبقوق» بنى نوشته شده:
... و اگر چه تأخير نمايد، برايش منتظر باش بد كه جميع امت ها را نزد خويش جمع مى كند و تمامى را براى خويشتن فراهم مى كند.[4]
هم چنين در كتاب «اشعيا» ـ در بحثى كه سراسر تشبيه است ـ مى خوانيم:
و نهالى از تنه ى يسى بر آمده، شاخه اى از شاخه هايش قد خواهد كشيد... ذليلان را به عدالت حكم و براى مسكينان زمينى به راستى تنبيه (و مايه بيدارى) خواهد بود. كمربند كمرش عدالت و وفانطاق ميانش خواهد بود.
گرگ با بره سكونت داشته... و طفل كوچك راعى (شبان) ايشان خواهد بود... و در تمامى كوه مقدس من، هيچ ضرر و فساد نخواهد كرد؛ زيرا كه زمين از دانش خداوند مثل آب هايى كه دريا را فرو مى گيرند پر خواهد شد.[5]
ب) بشارت ظهور مصلح موعود در «عهد جديد»
در آثار دينى مسيحيت كه به عهد جديد معروف است، در مورد مصلح موعود بشارت ها و اشارت هايى آمده است كه مى توان از انجيل متى، انجيل لوقا، انجيل مرقس، انجيل برنابا، مكاشفات يوحنا[6] و... نام برد كه به دو نمونه اشاره مى كنيم:
1. در انجيل متى چنين آمده است:
چون كه برق از مشرق بيرون مى آيد و تا به مغرب ظاهر مى گردد، آمدن فرزند انسان نيز چنين خواهد بود... خواهند ديد فرزند انسان را بر ابرهاى آسمان كه مى آيد با قدرت و جلال عظيم، و فرشته هاى خود را (ياران خود را) خواهد فرستاد با صور بلند آواز و آنان برگزيدگانشان را جمع خواهند نمود.[7]
2. در انجيل لوقا نيز آمده است:
كمرهاى خود را بسته و چراغ هاى خود را افروخته داريد و مانند كسانى باشيد كه انتظار آقاى خود مى كشد تا هر وقت بيايد و در را بكوبد، بى درنگ آن را براى او باز كنيد.[8]
آنچه از كتاب مقدس (چه عهد عتيق و چه عهد جديد) ذكر شد، همگى دلالت بر ظهور منجى و مصلح آخرالزمان دارند. او با قدرت و عظمت خاصى خواهد آمد و عدالت را بر زمين جارى خواهد ساخت. اين دو خصوصيت نشان مى دهد كه مصلح موعود، انبياى گذشته نبودند؛ زيرا هيچ كدام از فرستادگان قبلى نتوانستند حكومت الهى را بر سرتاسر زمين گسترش دهند و همه ى آنها ـ كه خاتم آنها حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)بود ـ تحقق فراگير شدن عدالت الهى را به دوره ى ظهور مصلح آخرالزمان (امام مهدى(علیه السلام) ) موكول كردند.
پی نوشتها:
[1]. كتاب مقدس، عهد قديم، كتاب پيدايش، فصل 17، ش 20 ـ 21.
[2]. كتاب مقدس، عهد قديم، مزامير، ش 37.
[3]. انبياء: 105.
[4]. كتاب مقدس، عهد قديم، كتاب حبقوق، فصل 2، ش 5.
[5]. كتاب مقدس، عهد قديم، كتاب اشعيا، فصل 11، ش 1 - 10.
[6]. محمدرضا حكيمى، خورشيد مغرب، ص 58.
[7]. كتاب مقدس، عهد جديد، انجيل متى، فصل 24، ش 30 ـ 32.
[8]. كتاب مقدس، عهد جديد، انجيل لوقا، فصل 12، ش 35 ـ 37.
منبع: امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رسول رضوى، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1384).
