پرسش :

بنده روي مهريه سبك و هم چنين جهيزيه سبك تأكيد دارم. يعني قصد دارم حتما همسرم كسي باشد كه هم مهريه اش سبك باشد(14 يا زير 14 سكه) و هم اينكه جهيزيه اش بسيار سبك و مختصر( يعني حتي اگر مهريه سبك را قبول كند اما جهيزيه سبك را قبول نكند، من مشكل پيدا مي كنم در ازدواج با ايشان). با توجه به اينكه در فرهنگ خانوادگي و نزديكان ما مهريه هاي و جهيزيه هاي سنگين رسم است و جا افتاده است، اكنون من چه بايد بكنم؟ آيا بايد از از اين دستورات روشن اسلام چشم پوشي كنم و از اين همه تعاليم و روايات در مورد مهريه و جهيزيه سبك بگذرم و همسري با مهريه و جهيزيه ي سنگين از بين نزديكان انتخاب كنم؟! يا اينكه خير، همسري متدين با شرايط اسلامي اما بيرون از دايره فاميل و نزديكان انتخاب نمايم، هرچند كه والدينم مقداري از اين قضيه ناراحت شوند؟(با در نظر گرفتن اين نكته كه احتمال زياد مي دهم كه اين ناراحتي خانواده ام كمي پس از ازدواج از بين خواهد رفت.)

پاسخ :
مطمئنًا با فردي معتقد همراه فطرت پاك و طالب نورانيت روبرو هستيم و اين صفات خوب شما را مي ستاييم. اميدواريم راهنماي خوبي براي تصميم گيري در رابطه با این موضوع برای شما باشيم.
همانطور که می دانید ازدواج يکي از مهمترين حوادث و رويدادهاي زندگي است و نقش مهمي در سرنوشت، سعادت و خوشبختي انسان دارد، مضافاٌ بر اينکه اگر به نحو صحيح انجام پذيرد بسياري از نيازهاي انسان اعم از عاطفي و جنسي را تاْمين و باعث آرامش روحي انسان مي شود. دقت، شناخت و اتخاذ تصميم حساب شده و بالاخره انتخاب صحيح از شرايط ضروري يک ازدواج موفق است.
طبيعى است كه اگر اين امر مهم با در نظر گرفتن همه‏ى جوانب آن و بر اساس تحقيق، آگاهى و شناخت لازم از موقعيت و ويژگی های شخصی، خانوادگی و... خود و طرف مقابل و با رعايت نكات مهمى كه در انتخاب همسر بايد مدّ نظر قرار گيرد، انجام شود باعث خوشبختى و سعادت انسان در زندگى مى‏گردد و اگر با اين مسئله مهم برخوردی سطحى، ناشيانه و احساسی صورت گيرد، پى‏آمدهاى ناگواری ببار خواهد آمد؛ لذا بايد هر انسانی بر اساس واقعيت‏هاى موجود زندگى و امكانات و توانايى‏هايش، به اين مسأله مهم بپردازد.
درباره مهریه و میزان آن، توجه به این نکته لازم است که درست است که مستحب آن است که مهریه بیشتر از مهر السنه نباشد، اما میزانی هم برای آن تعیین نشده است. و به هر میزانی که دوطرف بر آن توافق کنند می توان ازدواج را صورت داد. با اين حال همانطور كه مي دانيد در روايات و احاديث مختلف تأكيد بر مهريه سبك است.
به چند روایت در این خصوص توجه بفرمایید: رسول خدا(ص) می فرماید: «خَیرُ الصَّداقِ أیسَرُه ُ؛ بهترین مهریه سبکترین آن است .
در حدیثی دیگر از ایشان آمده است:«إنّ مِن یُمنِ المرأة تیَسیرُ خِطبَتِها و تَیسیر صِداقِها»؛ از میمنت زن این است که راحت خواستگاری شود و کابینش (مهریه اش) سبک باشد.
همچنین می فرماید: «تیاسَرُوا فی الصِّداقِ فإنَّ الرَجُلَ لَیُعطِی المَرأة حَتَّی یَبقی ذلک فی نفسه عَلیها حَسبکةُ»؛
در مهریه آسان بگیرید؛ زیرا مرد کابین زن را می دهد؛ اما در دلش نسبت به او کینه و دشمنی به وجود می آید.
اگر مهریه همسر، مناسب با شأن و منزلت واقعی وی باشد می تواند نقش فزاینده‌ای در میزان مناسبات زوجین ایفا کند همچنان که نبی مکرم اسلام(ص) فرموده‌اند: «اَفضَلُ نِساءِ اُمَّتی اَصَبَحُهنَّ وَجهاً وَ اَقَلَّهُنَّ مَهراً؛ (کافى، ج 5، ص 324، ح 4)بهترین زنان امت من، خوبروترین و کم مهریه‌ترین آنها است» یا در نقطه مقابل آن امام صادق(ع) می‌فرمایند: «اَمّا شُؤْمُ المَرْأةِ فَکَثْرَةُ مَهْرِها؛ (کافى، ج 5، ص 567، ح 51) شومی و ناخجستگی زن، زیاد بودن مهریه‌اش است.»
تأكيد شما بر مهريه و جهيزيه سبك قابل تقدير است اما بايد به يك نكته ديگر هم توجه داشته باشيد:
موافقت و مخالفت والدين در ازدواج، مساله قابل توجهي است. بر اساس فرهنگ دينى و ايرانى ما، والدين تأثيری عميق و مهم دارند؛ زيرا بعد از تشكيل خانواده، پشتوانه و حامی خانواده تازه شكل گرفته محسوب مى‏شوند؛ لذا همراهى نكردن آنها با زوجين ، شكستی برای آن دو محسوب مي شود. حال با عنايت به اين جايگاه برجسته والدين و وابستگى روحى و عاطفى فرزندان در تمام سنين به والدين، نه تنها عدم مخالفت، بلكه موافقت والدين يك عنصر ضرورى در ازدواج موفق است و چه بسا شرط انجام يك ازدواج موفق، رضايت و همراهى مستمر والدين با فرزندان است.
كمترين تأثير مخالفت والدين، آن است كه به ميزان دلبستگى روحى و روانى فرزندان به آنان، به نگرانى و اضطرابشان مى‏افزايد و در صورتى كه در نهان‏خانه اعتقادات خود براى دعا و نفرين والدين تأثيرى ماوراى اسباب طبيعى قائل شوند، اين پديده ژرف‏تر خواهد شد.
پس با تكيه بر جايگاه والدين در خانواده‏هاى مسلمان ايرانى و از ديدگاه روان‏شناختى، جلب رضايت آنان در ازدواج يك ضرورت بى‏ترديد است و حضور اين عامل، موجب دلگرمى جوانان به ازدواج و برخوردارى آنها از اطمينان به خود و جرأت به عمل و آرامش و سكون مى‏گردد. همچنين راه بهره‏مندى از پشتوانه‏اى محكم و تجارب آنها و دلسوزى و نيك‏انديشى آنان را هموار مى‏كند و خرمنى از خوبى‏ها و علم، دانش، تجربه و مصلحت‏انديشى دلسوزانه و حتى‏پشتوانه اقتصادى فراروى دو جوان نيازمند مى‏گذارد.
بنابراين ابتدا سعي كنيد در يك فضاي آرام و كاملا خودماني با والدينتان محترمانه صحبت كنيد و دلايلتان براي ازدواج آسان را با بيان احاديث و رواياتي كه در اين زمينه آمده، با آنان درميان بگذاريد. آنگاه از آنان بخواهيد براي رسيدن به خواسته تان همراه و پشتيبان شما باشند. فراموش نكنيد رضايت والدين شما برای تشکيل يک کانون آرامش بخش و سالم، لازم است. همچنين ضمن حفظ حرمت والدين و افزايش محبت نسبت به ايشان، می توانيد برای کسب رضايت آنها از فرد ديگری در ميان دوستان يا فاميل که نفوذ فکری مناسبی بر والدين تان دارند و موافق شما هستند، استفاده نماييد.
porseman.org