پرسش :
ياران امام زمان علیه السلام چه ویژگی‌هایی دارند؟
پاسخ :
در برخی روایات به بعضی از خصوصیات یاران امام زمان(ع) اشاره شده است كه با بیان برخی احادیث، منش آنان مشخص خواهد شد:
1ـ خداجویی:
خداجویی و توحید سرلوحه عقاید و خصال یاران امام مهدی(عج) است. آنان خدا را به شایستگی شناخته و همه وجودشان غرق جلوه نور ایزدی است و ایمانی خالصانه در سینه دارند كه شک و تردید با آنان بیگانه است.[1]
امام صادق(ع) درباره ویژگی های یاران امام زمان(عج) فرمودند: «مردانی كه گویا دلهایشان پاره های آهن است، غبار تردید در ذات مقدس خدای، خاطرشان را نمی آلاید ... همانند چراغ های فروزانند، گویا دلهایشان نور باران است... برای شهادت دعا می كنند....[2]
2ـ بصیرت و آگاهی:
یكی از ویژگی های یاران امام بصرت و آگاهی است. آنان در فرمانبری از امام و شناخت او و تشخیص حق و باطل دچار مشكل نشده و در فتنه ها هوشیارانه راه جویند. بصیرت آنان سبب می شود كه در احیای سنت و مبارزه با بدعت درنگ نكنند و در رسالت شرک زدایی به همراه امام خود تبر بردارند و بت شكنی كنند. چون فرمان خدا آزمایش را به سر آورد، شمشیرها را در راه حق آختند و بصیرتی را كه در كار دین داشتند، آشكار كردند....[3]
3ـ عبادت و بندگی:
یكی از ویژگی های مهم یاران امام زمان(ع) عبادت و بندگی است. یاران حضرت مهدی(عج)، شیران روز و نیایش گران شب هستند. عبادت از دیدگاه امام، نوعی معامله و داد و ستد نیست، بلكه عبادت آنان، نیایش عارفانه و پاكبازانه، پیوند روح با ابدیت، عالی ترین واكنش سپاسگزارانه انسان در برابر خدا و عبادت آزادگان است. آنان چون مادران فرزند مرده می گیرند.[4] امام باقر(ع) فرمودند: «گویا قائم و یارانش را در نجف اشرف می نگرم، توشه هایشان به پایان رسیده و لباس‌های‌شان مندرس گشته است. جای سجده بر پیشانی‌شان نمایان است. شیران روزند و راهبان شب.»[5]
4ـ شجاعت:
یاران امام زمان(ع) دلیر مردند و جنگ آوران میدان های نبرد. ایمان به هدف، همه وجودشان را تسخیر كرده و هر كدام قوّت چهل مرد را دارند.[6] شجاعت بی بدیل‌شان، ترس را بر دل های مستكبران چیره ساخته و جان‌های‌شان از خارا محكم‌تر است. امام باقر(ع) فرمود: «گویا آنان را می نگرم... سیصد و اندی مرد بلند بر بلندای نجف و كوفه ایستاده اند. دل هایی چون پولاد دارند...»[7]
5ـ فرمانبری:
یكی از ویژگی های یاران امام زمان(ع) اطاعت و فرمانبری از مولا و مقتدای‌شان است. آنان عاشقان مولای خود و فرمانبرترین انسان ها هستند و در انجام دستورهای امام خویش بر یكدیگر پیشی می گیرند.[8] پیامبر اسلام(ص) فرمود: «كدّادون مجدّون فی طاعته؛ تلاشگر و كوشا در پیروی از او هستند.»
6ـ ایثار و از خود گذشتگی:
از خصوصیات بارز یاران حضرت مهدی(ع) ایثار و مواسات است. وحدت مقصد و اخلاص نیست، دلهایشان را به هم پیوند داده و یار و غمخوار یكدیگرند. آنان برای یكدیگر خود را به رنج افكنده و در بهره‌گیری از مواهب الهی، دیگران را بر خود پیش می دارند. در برخی از روایات از یاران امام زمان(ع) به رفقا یاد شده است كه به معنای دوستان همدل، همراز، با لطف و صفا است، گویا برادران تنی اند: «كأنّها ربّا هم أبٌ واحداٌو أمٌ واحدةٌ، قلوبهم مجتمعة بالمحبّة و النصیحة؛[9] گویا یک پدر و مادر آنان را پروریده اند. دل های آنان از محبت و خیرخواهی به یكدیگر آكنده است.»
7ـ نظم:
یاران امام زمان(ع) دارای نظم و تشكیلات مناسب با حكومت جهانی اند. با مردم روابط گرم داشته، ولی كارهای خویش را بر اصولی محكم و روشن پیش می برند. سپاهیان امام از لباس یكسان استفاده می كنند و منظم‌ترین نیروهای رزمی جهان هستند. امام علی(ع) یاران امام زمان(ع) را این گونه می ستاید: «گویا آنان را می‌نگرم كه زی و هیأتی یكسان، قد و قامت برابر، در جمال و برازندگی همانند و هم‌لباس‌اند.[10]
8ـ زهد:
زهد و ساده زیستی زینت یاران حضرت مهدی(ع) است. آنان خوشكامی و نیکبختی را در آرامش دیگران می‌جویند و بستر بهره‌گیری از مواهب الهی را برای دیگران فراهم كرده و خود با دنیاگرایی در ستیزند. غذایشان ساده و لباسشان بی پیرایه است. امام صادق(ع) در برابر پافشاری دوستان برای قیامت و شتاب در خروج قائم(ع) فرمود: «چرا در خروج قائم شتاب می ورزید؟! به خدا سوگند، لباسش درشت و غذایش ناچیز است. زندگی در حكومت او جنگیدن و مرگ در سایه شمشیر است.»[11]
9ـ عدالت:
یكی از ویژگی های یاران امام زمان(ع) عدالت است. عدالت كه در رعایت حقوق دیگران و پرهیز از هر گونه ستم ظهور می كند، زینت یاران حضرت مهدی(ع) است. یكی از شاخصه های مهم حكومت جهانی عدالت است.[12]
كارگزاران و سربازان او نیز باید عدالت گرا باشند. كسانی كه در صدد هستند از یاران امام زمان(ع) باشند باید با بهره‌گیری از دستورهای اسلامی و رعایت واجبات و ترک محرّمات و تقواگرایی، به تقویت ریشه عدالت در وجود خود باشند تا بتوانند قابلیت دیدن یار را پیدا كنند كه امام عادل، یاران عادل را می‌طلبد.
پی نوشتها:
[1]. كمال الدین، ج 2، ص 378.
[2]. همان.
[3]. نهج البلاغه فیض الاسلام، خطبه 150.
[4]. علی یزدی حایری، الزام الناصب، ج 2، ص 20.
[5]. بحارالانوار، ج 53، ص 7.
[6]. خصال شیخ صدوق، ترجمه كمره ای، ج 2، ص 318.
[7]. بحارالانوار، ج 52، ص 310.
[8]. عیون اخبار الرضا، ص 63.
[9]. الزام الناصب، ج 2، ص 20.
[10]. الملاحن و الفتن، ص 148.
[11]. نعمانی، الغیبه، ص 233.
[12]. كنزالعمال، ج 14، ص 264؛ ینابیع الموده، ج 1 ـ 2، ص 469، نعمانی، كتاب‌الغیبه، ص 425.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
در برخی روایات به بعضی از خصوصیات یاران امام زمان(ع) اشاره شده است كه با بیان برخی احادیث، منش آنان مشخص خواهد شد:
1ـ خداجویی:
خداجویی و توحید سرلوحه عقاید و خصال یاران امام مهدی(عج) است. آنان خدا را به شایستگی شناخته و همه وجودشان غرق جلوه نور ایزدی است و ایمانی خالصانه در سینه دارند كه شک و تردید با آنان بیگانه است.[1]
امام صادق(ع) درباره ویژگی های یاران امام زمان(عج) فرمودند: «مردانی كه گویا دلهایشان پاره های آهن است، غبار تردید در ذات مقدس خدای، خاطرشان را نمی آلاید ... همانند چراغ های فروزانند، گویا دلهایشان نور باران است... برای شهادت دعا می كنند....[2]
2ـ بصیرت و آگاهی:
یكی از ویژگی های یاران امام بصرت و آگاهی است. آنان در فرمانبری از امام و شناخت او و تشخیص حق و باطل دچار مشكل نشده و در فتنه ها هوشیارانه راه جویند. بصیرت آنان سبب می شود كه در احیای سنت و مبارزه با بدعت درنگ نكنند و در رسالت شرک زدایی به همراه امام خود تبر بردارند و بت شكنی كنند. چون فرمان خدا آزمایش را به سر آورد، شمشیرها را در راه حق آختند و بصیرتی را كه در كار دین داشتند، آشكار كردند....[3]
3ـ عبادت و بندگی:
یكی از ویژگی های مهم یاران امام زمان(ع) عبادت و بندگی است. یاران حضرت مهدی(عج)، شیران روز و نیایش گران شب هستند. عبادت از دیدگاه امام، نوعی معامله و داد و ستد نیست، بلكه عبادت آنان، نیایش عارفانه و پاكبازانه، پیوند روح با ابدیت، عالی ترین واكنش سپاسگزارانه انسان در برابر خدا و عبادت آزادگان است. آنان چون مادران فرزند مرده می گیرند.[4] امام باقر(ع) فرمودند: «گویا قائم و یارانش را در نجف اشرف می نگرم، توشه هایشان به پایان رسیده و لباس‌های‌شان مندرس گشته است. جای سجده بر پیشانی‌شان نمایان است. شیران روزند و راهبان شب.»[5]
4ـ شجاعت:
یاران امام زمان(ع) دلیر مردند و جنگ آوران میدان های نبرد. ایمان به هدف، همه وجودشان را تسخیر كرده و هر كدام قوّت چهل مرد را دارند.[6] شجاعت بی بدیل‌شان، ترس را بر دل های مستكبران چیره ساخته و جان‌های‌شان از خارا محكم‌تر است. امام باقر(ع) فرمود: «گویا آنان را می نگرم... سیصد و اندی مرد بلند بر بلندای نجف و كوفه ایستاده اند. دل هایی چون پولاد دارند...»[7]
5ـ فرمانبری:
یكی از ویژگی های یاران امام زمان(ع) اطاعت و فرمانبری از مولا و مقتدای‌شان است. آنان عاشقان مولای خود و فرمانبرترین انسان ها هستند و در انجام دستورهای امام خویش بر یكدیگر پیشی می گیرند.[8] پیامبر اسلام(ص) فرمود: «كدّادون مجدّون فی طاعته؛ تلاشگر و كوشا در پیروی از او هستند.»
6ـ ایثار و از خود گذشتگی:
از خصوصیات بارز یاران حضرت مهدی(ع) ایثار و مواسات است. وحدت مقصد و اخلاص نیست، دلهایشان را به هم پیوند داده و یار و غمخوار یكدیگرند. آنان برای یكدیگر خود را به رنج افكنده و در بهره‌گیری از مواهب الهی، دیگران را بر خود پیش می دارند. در برخی از روایات از یاران امام زمان(ع) به رفقا یاد شده است كه به معنای دوستان همدل، همراز، با لطف و صفا است، گویا برادران تنی اند: «كأنّها ربّا هم أبٌ واحداٌو أمٌ واحدةٌ، قلوبهم مجتمعة بالمحبّة و النصیحة؛[9] گویا یک پدر و مادر آنان را پروریده اند. دل های آنان از محبت و خیرخواهی به یكدیگر آكنده است.»
7ـ نظم:
یاران امام زمان(ع) دارای نظم و تشكیلات مناسب با حكومت جهانی اند. با مردم روابط گرم داشته، ولی كارهای خویش را بر اصولی محكم و روشن پیش می برند. سپاهیان امام از لباس یكسان استفاده می كنند و منظم‌ترین نیروهای رزمی جهان هستند. امام علی(ع) یاران امام زمان(ع) را این گونه می ستاید: «گویا آنان را می‌نگرم كه زی و هیأتی یكسان، قد و قامت برابر، در جمال و برازندگی همانند و هم‌لباس‌اند.[10]
8ـ زهد:
زهد و ساده زیستی زینت یاران حضرت مهدی(ع) است. آنان خوشكامی و نیکبختی را در آرامش دیگران می‌جویند و بستر بهره‌گیری از مواهب الهی را برای دیگران فراهم كرده و خود با دنیاگرایی در ستیزند. غذایشان ساده و لباسشان بی پیرایه است. امام صادق(ع) در برابر پافشاری دوستان برای قیامت و شتاب در خروج قائم(ع) فرمود: «چرا در خروج قائم شتاب می ورزید؟! به خدا سوگند، لباسش درشت و غذایش ناچیز است. زندگی در حكومت او جنگیدن و مرگ در سایه شمشیر است.»[11]
9ـ عدالت:
یكی از ویژگی های یاران امام زمان(ع) عدالت است. عدالت كه در رعایت حقوق دیگران و پرهیز از هر گونه ستم ظهور می كند، زینت یاران حضرت مهدی(ع) است. یكی از شاخصه های مهم حكومت جهانی عدالت است.[12]
كارگزاران و سربازان او نیز باید عدالت گرا باشند. كسانی كه در صدد هستند از یاران امام زمان(ع) باشند باید با بهره‌گیری از دستورهای اسلامی و رعایت واجبات و ترک محرّمات و تقواگرایی، به تقویت ریشه عدالت در وجود خود باشند تا بتوانند قابلیت دیدن یار را پیدا كنند كه امام عادل، یاران عادل را می‌طلبد.
پی نوشتها:
[1]. كمال الدین، ج 2، ص 378.
[2]. همان.
[3]. نهج البلاغه فیض الاسلام، خطبه 150.
[4]. علی یزدی حایری، الزام الناصب، ج 2، ص 20.
[5]. بحارالانوار، ج 53، ص 7.
[6]. خصال شیخ صدوق، ترجمه كمره ای، ج 2، ص 318.
[7]. بحارالانوار، ج 52، ص 310.
[8]. عیون اخبار الرضا، ص 63.
[9]. الزام الناصب، ج 2، ص 20.
[10]. الملاحن و الفتن، ص 148.
[11]. نعمانی، الغیبه، ص 233.
[12]. كنزالعمال، ج 14، ص 264؛ ینابیع الموده، ج 1 ـ 2، ص 469، نعمانی، كتاب‌الغیبه، ص 425.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
