پرسش :
آيا كسی كه صالح نيست و خودسازی نكرده، نمی‌تواند منتظر واقعی امام زمان باشد؟
پاسخ :
شرح پرسش:
گفته شده كه منتظر مصلح خود بايد صالح باشد و همچنين پيش از ظهور امام زمان (عج) خود را آماده كرده و خود سازی كند. آيا كسی كه صالح نيست و خودسازی نكرده، نمی‌تواند منتظر واقعی امام زمان (عج) باشد؟ و كسی كه برای ظهور و فرج ایشان می‌خواهد دعا كند بايد صبر كند كه خودسازی كند و صالح شود و بعد دعا كند و منتظر باشد؟ لطفاً كتابی راجع به اين گونه موارد كه به زبان ساده نوشته شده باشد نیز معرفی نماييد؟
پاسخ:
از مهم‌ترين تكاليف اسلامي در دوارن غيبت، اعتراف به وجود حضرت بقية الله (عج) است كه می‌بايست او را پيشوايی بدانيم که اطاعتش واجب است. و با اين كه وجود شريفش از نظرها پنهان است، و ظاهراً كسی او را نمی‌شناسد، در عين حال لازم است مقام رهبری و پيشوايی را ازآن ايشان بدانيم؛ و اين از ضروريّات مذهب شيعه، و از بديهيّات عقايد اماميّه است. برای انسان مسلمان همين نكته بس كه بداند امام و پيشوای او از كارهايش آگاه، از گفته‌هايش با خبر، از كارهای نيک و شايسته‌اش شادان، از اعمال و رفتار زشتش غمگين می‌شود، و در ناراحتی‌ها و مصائب به كمكش می‌شتابد. بنابراين همين عقيده برای درک موقعيّت خويش، و كنترل اعمال و رفتار خود در محضر امامش، برای او كافی است، كه به طور مدام، مراقب افكار و اعمال خويش باشد. چرا كه منتظر واقعی می‌داند كه امام عصر (عج)، مظهر عدالت است، و خشنودی او خشنودی خدا و رسول خدا (ص) است، و خشم و غضب او موجب خشم و غضب خداوند و پيامبر (ص) می‌باشد.
از ديگر وظايف هر مؤمنی در زمان غيبت حضرت حجت (عج)، مسأله انتظار فرج آن حضرت است. و اين بدان معناست كه همواره چشم به راه روزی باشد، كه هدف و مقصود نهايی خداوند برآورده شود، و بشريّت از يک زندگانی عادلانه، تحت رهبری مهدی موعود (عج)، برخوردار گردد. انتظار فرج خود بهترين انگيزه، برای تربيت و تهذيب نفوس پيروان و معتقدان واقعی امام عصر (عج) است. در سايه تربيت و تهذيب نفس است كه نيروی اراده و ايمان تقويت، و اخلاق اسلامی در فرد تجلی می‌يابد. و اينها خود مقدماتی است، در جهت آمادگی فرد، برای ظهور آن حضرت.
از ديگر نكات قابل توجه برای هر منتظر راستين، پايبندی به تعاليم و احكام و حدود اسلامی است تا از لغزش‌ها و انحرافاتی كه در عصر غيبت در كمين تک تک افراد جامعه است، درامان بماند. لذا بر هر فرد مؤمن لازم، بلكه واجب است، تا احكام و حدود الهی را عميقاً فراگرفته، و بدان‌ها عمل كند.
از جمله امور مهمّی كه بايد در عصر غيبت مورد توجّه عموم منتظرين قرار گيرد، و به عنوان يک فريضه تلقّی گردد، مسؤوليّت فرد در قبال فساد و انحرافات جامعه است، و يا به عبارت ديگر، پايبندی به اصل امر به معروف و نهی از منكر است. قرآن در اين باره می‌فرمايد: «بايد از ميان شما جمعی دعوت به نيكی كنند، و امر به معروف و نهی از منكر نمايند، و آنها رستگارنند.»(1)
اميرالمؤمنين علی (ع) می‌فرمايد: «تمام كارهای نيک، و حتی جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف و نهی از منكر، چون آب دهان است در برابر دريای پهناور.»(2)
امام باقر (ع) مي فرمايند: «امر به معروف و نهی از منكر دو فريضه بزرگ الهی است، كه بقيه فرایض با آنها برپا می‌شوند، و به وسيله اين دو راه‌ها امن، و كسب و كار مردم حلال، و حقوق افراد تأمين می‌گردد، و نيز در سايه آن دو است كه زمين‌ها آباد، و از دشمنان انتقام گرفته می‌شود.»(3)
امر مهم ديگری كه منتظران حقيقی بايد بايد بداند عنايت خاصّی داشته باشند، موضوع صبر و استقامت و پايداری در برابر مشكلات و سختی‌هايی است، كه نوعاً مردم و به خصوص مؤمنين درعصر غيبت با آنها مواجهند. امام حسين (ع) می‌فرمايند: «برای آن حضرت غيبتی است، كه در آن غيبت گروهی از دين خدا برمی‌گردند، و گروهی ثابت قدم خواهند بود، كه آنها مورد آزار و اذيّت قرار می‌گيرند. به آنان گفته می‌شود اين وعده چه وقت سر می‌رسد، اگر شما راست می‌گوييد؟! آگاه باشيد كه صابر و پايدار بر اذيّت و آزار و تكذيب و افترا، همچون كسی است كه شمشير به دست گرفته و در پيشگاه رسول خدا (ص) پيكار می‌كند.»(4)
خلاصه مطلب اين كه هر مؤمن و هر منتظر راستين بايد بداند، كه كارهای نيک و شايسته او، درک درجات اخلاقی و معنوی، تلاش در رسيدن به موقعيّت عالی‌تر از حيث معنا، اخلاص درعمل، احساس مسؤوليّت در قبال اسلام و مسلمين، و استقامت و پايداري و صبر در برابر شدائد و سختی‌ها، می‌تواند در آمادگی فرد و ايجاد شرايط ظهور، و نزدک سازی روز موعود، سهم بسزايی داشته باشد.
كتاب‌هایی درباره امام زمان (عج) جهت مطالعه و بهره‌برداری معرفی می‌گردد:
1. زندگی و قيام حضرت مهدی، مؤلف: سيد جمال‌الدين حجازی، ناشر: نصر
2. آفتاب صبح اميد، مؤلف: صدرالدين هاشمی، انتشارات بدر
3. نويد امن و امان، مؤلف: آيت الله صافی گلپايگانی، انتشارات حضرت معصومه (س)
4. جستجو و گفتگو پيرامون امام مهدی (عج)، مؤلف: سيد محمد باقر صدر، ناشر: نبأ
5. حضرت مهدی (عج) فروغ تابان ولايت، مؤلف: محمد مهدی اشتهاردی، ناشر: مسجد جمكران
6. در فجر ساحل، مؤلف: محمد حكيمی، ناشر: فجر
7. آينده جهان، مؤلف: جلال برنجيان، ناشر: مؤسسه تحقيقات و انتشارات طور
8. آشنايی با امام زمان (عج)، مؤلف: علامه سيد محسن امين، انتشارات طور
9. خورشيد مغرب، مؤلف: محمد حكيمی، دفترنشر فرهنگ اسلامی
10. 110 پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان (عج)، مؤلف: علیرضا رجایی تهرانی، ناشر: انتشارات نبوغ
11. پيشوای دوازدهم (عج)، مؤلف: تحريريه مؤسسه در راه حق، ناشر: مؤسسه در راه حق
12. كيست مهدی، مؤلف: امير اهريان، نشر جلی
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره مباركه آل عمران، آيه 104
2. نهج البلاغه، كلمات قصار، شماره 374، به نقل از تفسير نمونه، ج 3، ص 40
3. وسائل الشيعه، كتاب امر به معروف و نهی از منكر، باب 1، ج 11، ص 395، ح 6
4. تفسير نمونه، ج 3، ص 317
شرح پرسش:
گفته شده كه منتظر مصلح خود بايد صالح باشد و همچنين پيش از ظهور امام زمان (عج) خود را آماده كرده و خود سازی كند. آيا كسی كه صالح نيست و خودسازی نكرده، نمی‌تواند منتظر واقعی امام زمان (عج) باشد؟ و كسی كه برای ظهور و فرج ایشان می‌خواهد دعا كند بايد صبر كند كه خودسازی كند و صالح شود و بعد دعا كند و منتظر باشد؟ لطفاً كتابی راجع به اين گونه موارد كه به زبان ساده نوشته شده باشد نیز معرفی نماييد؟
پاسخ:
از مهم‌ترين تكاليف اسلامي در دوارن غيبت، اعتراف به وجود حضرت بقية الله (عج) است كه می‌بايست او را پيشوايی بدانيم که اطاعتش واجب است. و با اين كه وجود شريفش از نظرها پنهان است، و ظاهراً كسی او را نمی‌شناسد، در عين حال لازم است مقام رهبری و پيشوايی را ازآن ايشان بدانيم؛ و اين از ضروريّات مذهب شيعه، و از بديهيّات عقايد اماميّه است. برای انسان مسلمان همين نكته بس كه بداند امام و پيشوای او از كارهايش آگاه، از گفته‌هايش با خبر، از كارهای نيک و شايسته‌اش شادان، از اعمال و رفتار زشتش غمگين می‌شود، و در ناراحتی‌ها و مصائب به كمكش می‌شتابد. بنابراين همين عقيده برای درک موقعيّت خويش، و كنترل اعمال و رفتار خود در محضر امامش، برای او كافی است، كه به طور مدام، مراقب افكار و اعمال خويش باشد. چرا كه منتظر واقعی می‌داند كه امام عصر (عج)، مظهر عدالت است، و خشنودی او خشنودی خدا و رسول خدا (ص) است، و خشم و غضب او موجب خشم و غضب خداوند و پيامبر (ص) می‌باشد.
از ديگر وظايف هر مؤمنی در زمان غيبت حضرت حجت (عج)، مسأله انتظار فرج آن حضرت است. و اين بدان معناست كه همواره چشم به راه روزی باشد، كه هدف و مقصود نهايی خداوند برآورده شود، و بشريّت از يک زندگانی عادلانه، تحت رهبری مهدی موعود (عج)، برخوردار گردد. انتظار فرج خود بهترين انگيزه، برای تربيت و تهذيب نفوس پيروان و معتقدان واقعی امام عصر (عج) است. در سايه تربيت و تهذيب نفس است كه نيروی اراده و ايمان تقويت، و اخلاق اسلامی در فرد تجلی می‌يابد. و اينها خود مقدماتی است، در جهت آمادگی فرد، برای ظهور آن حضرت.
از ديگر نكات قابل توجه برای هر منتظر راستين، پايبندی به تعاليم و احكام و حدود اسلامی است تا از لغزش‌ها و انحرافاتی كه در عصر غيبت در كمين تک تک افراد جامعه است، درامان بماند. لذا بر هر فرد مؤمن لازم، بلكه واجب است، تا احكام و حدود الهی را عميقاً فراگرفته، و بدان‌ها عمل كند.
از جمله امور مهمّی كه بايد در عصر غيبت مورد توجّه عموم منتظرين قرار گيرد، و به عنوان يک فريضه تلقّی گردد، مسؤوليّت فرد در قبال فساد و انحرافات جامعه است، و يا به عبارت ديگر، پايبندی به اصل امر به معروف و نهی از منكر است. قرآن در اين باره می‌فرمايد: «بايد از ميان شما جمعی دعوت به نيكی كنند، و امر به معروف و نهی از منكر نمايند، و آنها رستگارنند.»(1)
اميرالمؤمنين علی (ع) می‌فرمايد: «تمام كارهای نيک، و حتی جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف و نهی از منكر، چون آب دهان است در برابر دريای پهناور.»(2)
امام باقر (ع) مي فرمايند: «امر به معروف و نهی از منكر دو فريضه بزرگ الهی است، كه بقيه فرایض با آنها برپا می‌شوند، و به وسيله اين دو راه‌ها امن، و كسب و كار مردم حلال، و حقوق افراد تأمين می‌گردد، و نيز در سايه آن دو است كه زمين‌ها آباد، و از دشمنان انتقام گرفته می‌شود.»(3)
امر مهم ديگری كه منتظران حقيقی بايد بايد بداند عنايت خاصّی داشته باشند، موضوع صبر و استقامت و پايداری در برابر مشكلات و سختی‌هايی است، كه نوعاً مردم و به خصوص مؤمنين درعصر غيبت با آنها مواجهند. امام حسين (ع) می‌فرمايند: «برای آن حضرت غيبتی است، كه در آن غيبت گروهی از دين خدا برمی‌گردند، و گروهی ثابت قدم خواهند بود، كه آنها مورد آزار و اذيّت قرار می‌گيرند. به آنان گفته می‌شود اين وعده چه وقت سر می‌رسد، اگر شما راست می‌گوييد؟! آگاه باشيد كه صابر و پايدار بر اذيّت و آزار و تكذيب و افترا، همچون كسی است كه شمشير به دست گرفته و در پيشگاه رسول خدا (ص) پيكار می‌كند.»(4)
خلاصه مطلب اين كه هر مؤمن و هر منتظر راستين بايد بداند، كه كارهای نيک و شايسته او، درک درجات اخلاقی و معنوی، تلاش در رسيدن به موقعيّت عالی‌تر از حيث معنا، اخلاص درعمل، احساس مسؤوليّت در قبال اسلام و مسلمين، و استقامت و پايداري و صبر در برابر شدائد و سختی‌ها، می‌تواند در آمادگی فرد و ايجاد شرايط ظهور، و نزدک سازی روز موعود، سهم بسزايی داشته باشد.
كتاب‌هایی درباره امام زمان (عج) جهت مطالعه و بهره‌برداری معرفی می‌گردد:
1. زندگی و قيام حضرت مهدی، مؤلف: سيد جمال‌الدين حجازی، ناشر: نصر
2. آفتاب صبح اميد، مؤلف: صدرالدين هاشمی، انتشارات بدر
3. نويد امن و امان، مؤلف: آيت الله صافی گلپايگانی، انتشارات حضرت معصومه (س)
4. جستجو و گفتگو پيرامون امام مهدی (عج)، مؤلف: سيد محمد باقر صدر، ناشر: نبأ
5. حضرت مهدی (عج) فروغ تابان ولايت، مؤلف: محمد مهدی اشتهاردی، ناشر: مسجد جمكران
6. در فجر ساحل، مؤلف: محمد حكيمی، ناشر: فجر
7. آينده جهان، مؤلف: جلال برنجيان، ناشر: مؤسسه تحقيقات و انتشارات طور
8. آشنايی با امام زمان (عج)، مؤلف: علامه سيد محسن امين، انتشارات طور
9. خورشيد مغرب، مؤلف: محمد حكيمی، دفترنشر فرهنگ اسلامی
10. 110 پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان (عج)، مؤلف: علیرضا رجایی تهرانی، ناشر: انتشارات نبوغ
11. پيشوای دوازدهم (عج)، مؤلف: تحريريه مؤسسه در راه حق، ناشر: مؤسسه در راه حق
12. كيست مهدی، مؤلف: امير اهريان، نشر جلی
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره مباركه آل عمران، آيه 104
2. نهج البلاغه، كلمات قصار، شماره 374، به نقل از تفسير نمونه، ج 3، ص 40
3. وسائل الشيعه، كتاب امر به معروف و نهی از منكر، باب 1، ج 11، ص 395، ح 6
4. تفسير نمونه، ج 3، ص 317
