پرسش :
سیمای نماز در بیان حضرت مهدی علیه السلام چگونه است؟
پاسخ :
نماز ستون دین است، و یکی از نشانه‌های بزرگ اسلام است لذا اقامه آن یکی از وظایف دولت اسلامی است. چنان‌که خداوند متعال در آیه ۴۱ سوره حج می‌فرماید: «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَوةَ» اگر مؤمنان در زمین قدرت یابند نماز را برپا می‌دارند.
در روایتی درباره این آیه، امام باقر (ع) می‌فرماید: «هذه الآیة لآل محمد (ص) و المهدی و اصحابه؛ این آیه مربوط به اهل‌بیت و امام مهدی (عج) و یاران اوست.»(۱)
بنابراین، از کارهای مهمی که امام زمان (عج) پس از ظهور انجام می‌دهد، برپا داشتن نماز و مطرح کردن آن در سطح جامعه و فراخواندن مردم به سوی آن است. آن هم نمازی که هیچ پیرایه و بدعتی در آن نباشد. در دعای ندبه می‌خوانیم: «اَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرائِضِ وَ السُّنَن؛ کجاست کسی که واجبات و مستحبات را احیا و زنده می‌دارد.» یعنی امام زمان (عج) با ظهور خود نماز را زنده می‌گرداند و مردم را به پاداشت یکی از ارکان دین فرامی‌خواند.
علاوه بر اصل نماز، در اول وقت اقامه شدن آن نیز مورد تأکید فراوان امام زمان (عج) است. حضرت در خطاب به فردی می‌فرماید: «مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ اِلَی اَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ و مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَداةَ اِلی اَنْ تَنْقَضِیَ النُّجُومُ؛ لعنت شده و ملعون است کسی که نماز عشا را به قدری تأخیر اندازد که همه ستارگان آسمان دیده شوند؛ و ملعون است کسی که نماز صبح را به قدری به تأخیر اندازد که ستارگان دیده نشوند.»(۲)
این جملات صریح، اهتمام امام زمان (عج) به نماز اول وقت را نشان می‌دهد؛ و کسانی را که در نماز خود اهمال می‌کنند، به شدت سرزنش نموده، آنها را از رحمت خداوند به دور می‌داند. علاوه بر این روایت، تأکید ایشان بر نماز اول وقت در ملاقات‌ها و حکایت‌های تشرفات به محضر ایشان نیز، نقل گردیده است؛(۳) و نیز تعقیباتی برای نماز ایشان نقل شده است.(۴) علاوه بر این تعقیبات، حضرت مهدی (عج)نیز نمازهای مستحبی برای توسل به خوشان یاد داده‌اند؛ مانند نماز امام زمان (عج) که هم در مسجد جمکران و هم در هر مکان دیگری خوانده می‌شود.(۵)
حضرت خود اهل تهجد و شب زنده‌داری هستند. امام کاظم (ع) می‌فرماید: «اسمر اللون یعتاده مع سمرته صفرة من سهر اللیل بابی من لیله یرعی النجوم ساجداً و راکعاً؛ رنگ چهره حضرت گندم‌گون است اما زردی نیز به چهره ایشان عارض شده که در اثر شب زنده‌داری است. پدرم فدای کسی که شب‌ها را با سجده و رکوع به صبح می‌رساند.»(۶)
ما نیز در زیارت آل یاسین عرض می‌کنیم: «السلام علیک حین تصلی و تقنت، السلام علیک حین ترکع و تسجد؛ سلام بر تو زمانی که نماز می‌خوانی و در قنوتی؛ سلام بر تو زمانی که در رکوعی و سجودی.»
این سلام‌ها نیز قداست و عظمت نماز و خصوصاً نماز ایشان را می‌رساند. این‌که ما در هر حالت نماز ایشان، به حضرتش سلام می‌دهیم نشان از عظمت نماز دارد. نمازی که توسط ایشان اقامه می‌شود نیز امام نمازهاست و ما باید بکوشیم تا نماز خود را به نماز ایشان نزدیک کنیم.
جالب این‌که این زیارت از ناحیه مقدس امام عصر (عج) رسیده و شخص آن حضرت خواسته است که با این جملات به ایشان توجه کنیم و اگر چیزی جز نماز و حالتی نیکوتر از حالات نماز در نظر شریف او برتر و بالاتر بود، از همان یاد می‌کرد. پس این‌که بخشی از زیارت به حالات عرفانی امام در نماز اختصاص یافته و در عباراتی بدیع، ایشان را در اجزای مختلف نماز توصیف کرده و حکایت از اهمیت فوق‌العاده نماز و بالاتر، جزء جزء این واجب مهم دینی دارد و یکی از پیام‌های آن می‌تواند توجه دادن زایر به نماز و ارکان مهم آن باشد. پس سعی کن در نماز و رکوع و سجود و قنوت و تسلیم آن مانند امام خویش، غرق دریای خدا باشی تا شایسته درود و سلام امام خود و فرشتگان مقرب خدا گردی.
پی‌نوشت‌ها:
۱. بحارالانوار، ج۵۱، ص۴۷.
۲. شیخ طوسی، الغیبه ، ص۱۱۳.
۳. شیفتگان حضرت مهدی، ج۲، ص۹۴.
۴. همان، ج۱، ص۱۳۳.
۵. مکیال المکارم، ج۲، ص۵۳۶.
۶. فلاح السائل، ص۲۰۰.
منبع: پورتال جامع مهدویت
نماز ستون دین است، و یکی از نشانه‌های بزرگ اسلام است لذا اقامه آن یکی از وظایف دولت اسلامی است. چنان‌که خداوند متعال در آیه ۴۱ سوره حج می‌فرماید: «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَوةَ» اگر مؤمنان در زمین قدرت یابند نماز را برپا می‌دارند.
در روایتی درباره این آیه، امام باقر (ع) می‌فرماید: «هذه الآیة لآل محمد (ص) و المهدی و اصحابه؛ این آیه مربوط به اهل‌بیت و امام مهدی (عج) و یاران اوست.»(۱)
بنابراین، از کارهای مهمی که امام زمان (عج) پس از ظهور انجام می‌دهد، برپا داشتن نماز و مطرح کردن آن در سطح جامعه و فراخواندن مردم به سوی آن است. آن هم نمازی که هیچ پیرایه و بدعتی در آن نباشد. در دعای ندبه می‌خوانیم: «اَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرائِضِ وَ السُّنَن؛ کجاست کسی که واجبات و مستحبات را احیا و زنده می‌دارد.» یعنی امام زمان (عج) با ظهور خود نماز را زنده می‌گرداند و مردم را به پاداشت یکی از ارکان دین فرامی‌خواند.
علاوه بر اصل نماز، در اول وقت اقامه شدن آن نیز مورد تأکید فراوان امام زمان (عج) است. حضرت در خطاب به فردی می‌فرماید: «مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ اِلَی اَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ و مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَداةَ اِلی اَنْ تَنْقَضِیَ النُّجُومُ؛ لعنت شده و ملعون است کسی که نماز عشا را به قدری تأخیر اندازد که همه ستارگان آسمان دیده شوند؛ و ملعون است کسی که نماز صبح را به قدری به تأخیر اندازد که ستارگان دیده نشوند.»(۲)
این جملات صریح، اهتمام امام زمان (عج) به نماز اول وقت را نشان می‌دهد؛ و کسانی را که در نماز خود اهمال می‌کنند، به شدت سرزنش نموده، آنها را از رحمت خداوند به دور می‌داند. علاوه بر این روایت، تأکید ایشان بر نماز اول وقت در ملاقات‌ها و حکایت‌های تشرفات به محضر ایشان نیز، نقل گردیده است؛(۳) و نیز تعقیباتی برای نماز ایشان نقل شده است.(۴) علاوه بر این تعقیبات، حضرت مهدی (عج)نیز نمازهای مستحبی برای توسل به خوشان یاد داده‌اند؛ مانند نماز امام زمان (عج) که هم در مسجد جمکران و هم در هر مکان دیگری خوانده می‌شود.(۵)
حضرت خود اهل تهجد و شب زنده‌داری هستند. امام کاظم (ع) می‌فرماید: «اسمر اللون یعتاده مع سمرته صفرة من سهر اللیل بابی من لیله یرعی النجوم ساجداً و راکعاً؛ رنگ چهره حضرت گندم‌گون است اما زردی نیز به چهره ایشان عارض شده که در اثر شب زنده‌داری است. پدرم فدای کسی که شب‌ها را با سجده و رکوع به صبح می‌رساند.»(۶)
ما نیز در زیارت آل یاسین عرض می‌کنیم: «السلام علیک حین تصلی و تقنت، السلام علیک حین ترکع و تسجد؛ سلام بر تو زمانی که نماز می‌خوانی و در قنوتی؛ سلام بر تو زمانی که در رکوعی و سجودی.»
این سلام‌ها نیز قداست و عظمت نماز و خصوصاً نماز ایشان را می‌رساند. این‌که ما در هر حالت نماز ایشان، به حضرتش سلام می‌دهیم نشان از عظمت نماز دارد. نمازی که توسط ایشان اقامه می‌شود نیز امام نمازهاست و ما باید بکوشیم تا نماز خود را به نماز ایشان نزدیک کنیم.
جالب این‌که این زیارت از ناحیه مقدس امام عصر (عج) رسیده و شخص آن حضرت خواسته است که با این جملات به ایشان توجه کنیم و اگر چیزی جز نماز و حالتی نیکوتر از حالات نماز در نظر شریف او برتر و بالاتر بود، از همان یاد می‌کرد. پس این‌که بخشی از زیارت به حالات عرفانی امام در نماز اختصاص یافته و در عباراتی بدیع، ایشان را در اجزای مختلف نماز توصیف کرده و حکایت از اهمیت فوق‌العاده نماز و بالاتر، جزء جزء این واجب مهم دینی دارد و یکی از پیام‌های آن می‌تواند توجه دادن زایر به نماز و ارکان مهم آن باشد. پس سعی کن در نماز و رکوع و سجود و قنوت و تسلیم آن مانند امام خویش، غرق دریای خدا باشی تا شایسته درود و سلام امام خود و فرشتگان مقرب خدا گردی.
پی‌نوشت‌ها:
۱. بحارالانوار، ج۵۱، ص۴۷.
۲. شیخ طوسی، الغیبه ، ص۱۱۳.
۳. شیفتگان حضرت مهدی، ج۲، ص۹۴.
۴. همان، ج۱، ص۱۳۳.
۵. مکیال المکارم، ج۲، ص۵۳۶.
۶. فلاح السائل، ص۲۰۰.
منبع: پورتال جامع مهدویت
