پرسش :
آیا ایران با پذیرش قطعنامه 598 شوراى امنیت، توانست خواسته هایش را در جنگ تحقق بخشد؟ چرا؟
پاسخ :
قبل از پاسخ، خواستههاى ایران را در جنگ برشماریم و سپس قضاوت نماییم که آیا این قطعنامه خواستههاى ایران را تحقق بخشیده است یا خیر؟ در یک جمعبندى کلى از سخنان حضرت امام و دیگر مقامات رسمى ایران مىتوان خواستههاى ایران را در جنگ به طور مختصر چنین بیان نمود:
1- خروج بدون قید و شرط نیروهاى عراقى از سرزمینهاى ایران.
2- تعیین متجاوز و مجرم و محکومیت او به وسیلهى یک هیئت بینالمللى.
3- تعیین خسارات جنگى به وسیله یک هیئت بین المللى و پرداخت آن.
در قطعنامه 598 از هر دو طرف خواسته شده که بىدرنگ آتش بس را برقرار کرده و کلیه عملیات نظامى در زمین، دریا و هوا را متوقف سازند و نیروهاى خود را به مرزهاى شناخته شدهى بین المللى برگردانند. در این خصوص شوراى امنیت از دبیر کل سازمان ملل مىخواهد ضمن مشورت با ایران و عراق، در خصوص تعیین یک هیئت بىطرف براى تحقق در مورد مسئولیت جنگ، بررسى کرده و نتیجه را هر چه زودتر به شوراى امنیت گزارش بدهند. همچنین این شورا از دبیر کل مىخواهد که هیئتى از کارشناسان را براى مطالعه مسئله بازسازى تعیین و گزارش آن را به شوراى امنیت ارائه دهد.
در مجموع این قطعنامه نسبت به قطعنامههاى قبلى پیشرفتهایى داشت و از مزیتهایى برخوردار بود، اما در حقیقت تا پایان جنگ نتوانست اهداف ایران را تحقق بخشد. باید به خاطر داشت که تعیین متجاوز که از بندهاى مهم این قطعنامه بود، تنها پس از تجاوز عراق به کویت بود که دبیر کل سازمان ملل، عراق را به عنوان متجاوز اعلام کرد و هنوز که چندین سال از پایان جنگ مىگذرد، هیچ اقدام جدى و بین المللى مبتنى بر این قطعنامه براى تعیین خسارات جنگى و پرداخت آن به ایران صورت نگرفته است .
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
قبل از پاسخ، خواستههاى ایران را در جنگ برشماریم و سپس قضاوت نماییم که آیا این قطعنامه خواستههاى ایران را تحقق بخشیده است یا خیر؟ در یک جمعبندى کلى از سخنان حضرت امام و دیگر مقامات رسمى ایران مىتوان خواستههاى ایران را در جنگ به طور مختصر چنین بیان نمود:
1- خروج بدون قید و شرط نیروهاى عراقى از سرزمینهاى ایران.
2- تعیین متجاوز و مجرم و محکومیت او به وسیلهى یک هیئت بینالمللى.
3- تعیین خسارات جنگى به وسیله یک هیئت بین المللى و پرداخت آن.
در قطعنامه 598 از هر دو طرف خواسته شده که بىدرنگ آتش بس را برقرار کرده و کلیه عملیات نظامى در زمین، دریا و هوا را متوقف سازند و نیروهاى خود را به مرزهاى شناخته شدهى بین المللى برگردانند. در این خصوص شوراى امنیت از دبیر کل سازمان ملل مىخواهد ضمن مشورت با ایران و عراق، در خصوص تعیین یک هیئت بىطرف براى تحقق در مورد مسئولیت جنگ، بررسى کرده و نتیجه را هر چه زودتر به شوراى امنیت گزارش بدهند. همچنین این شورا از دبیر کل مىخواهد که هیئتى از کارشناسان را براى مطالعه مسئله بازسازى تعیین و گزارش آن را به شوراى امنیت ارائه دهد.
در مجموع این قطعنامه نسبت به قطعنامههاى قبلى پیشرفتهایى داشت و از مزیتهایى برخوردار بود، اما در حقیقت تا پایان جنگ نتوانست اهداف ایران را تحقق بخشد. باید به خاطر داشت که تعیین متجاوز که از بندهاى مهم این قطعنامه بود، تنها پس از تجاوز عراق به کویت بود که دبیر کل سازمان ملل، عراق را به عنوان متجاوز اعلام کرد و هنوز که چندین سال از پایان جنگ مىگذرد، هیچ اقدام جدى و بین المللى مبتنى بر این قطعنامه براى تعیین خسارات جنگى و پرداخت آن به ایران صورت نگرفته است .
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
