پرسش :
دلیل حرمت و ممنوعیت خودارضایی (استمنا) چیست؟
پاسخ :
در روایت های اسلامی، استمنا از جمله گناهان بزرگ شمرده و از ارتکاب چنین عملی به شدت نهی شده است. در این بخش به برخی از این روایت ها اشاره می کنیم.
نقل است از امام صادق علیه السلام درباره این عمل پرسیدند. حضرت فرمود: «گناهی است بسیار بزرگ که خداوند در کتابش از آن نهی کرده است و استمناکننده مانند کسی است که با خود ازدواج کند.» از امام علیه السلام پرسیدند: در کدام آیه به این موضوع اشاره شده است؟ حضرت فرمود: «آیه شریفه «فَمَنِ ابْتَغی وَراءَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْعَادُونَ؛ پس هرکه فراتر از این جوید، آنان از حد درگذرندگانند.» (مؤمنون: 7) استمنا، همان رفتار جنسی از راه غیر است».
بنا بر آیات قرآن کریم، فواحش، حرام است، چنان که در آیه ای می خوانیم: «قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ اَلْفَواحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ؛ بگو خداوند تنها کارهای زشت را، چه آشکار باشد و چه پنهان، حرام کرده است.» (اعراف: 33) از مصداق های برجسته کارهای زشت، استمنا و ازاین رو، حرام است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «هر کس استمنا کند، ملعون است.»1 آن حضرت در حدیثی دیگر فرمود:
أَلا لَعْنَةُ اللّه ِ وَالْملائِکَةِ وَالنّاسِ أَجمَعِینَ... وَ عَلَی نَاکِحِ یَدِهِ.2
آگاه باشید، لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم... برکسی است که استمنا کند.
امام صادق علیه السلام نیز در روایتی می فرماید: «خداوند در روز قیامت با سه کس سخن نخواهد گفت. یکی از آنها کسی است که استمنا می کند».3
نقل است از امام صادق علیه السلام درباره استمنا سؤال شد، حضرت فرمود: «هِیَ مِنَ الْفَواحِشِ».4
آثار جسمی، روحی و روانی خودارضایی
اسلام برای بهداشت و سلامت جسم و روح انسان اهمیت و ارزش ویژه ای قائل است. ازاین رو، برای جلوگیری از بیماری ها و تأمین بهداشت و تن درستی مسلمانان، بسیاری از اعمال و رفتار را برای آنها حرام کرده است؛ زیرا تعالی و کمال مادی و معنوی انسان در گرو سلامت روح و روان و جسم اوست.
از جمله کارهایی که آثار بسیار زشت و خطرناکی بر جسم و روان فرد مبتلا دارد و اسلام آن را منع کرده، استمناست. بر اساس تحقیق روان شناسان، پزشکان و دانشمندان علوم تربیتی، این کار از جمله زیان بارترین اعمالی است که از هر نظر سلامت انسان را به شدت تهدید می کند. در زیر بخشی از نظریه های روان شناسان و مربیان علوم تربیتی و پزشکان را بیان می کنیم.
1. کانت می نویسد:
هیچ چیز مانند خودارضایی، ذهن و جسم را ضعیف نمی کند و این نوع شهوت رانی، به کلی با طبیعت آدمی مغایرت دارد.
2. موریس دبس می نویسد:
علایم جلق زدن (خودارضایی) را همه می شناسند و آن عبارت است از: پریدگی رنگ و به خصوص حلقه سیاه رنگی که به دور چشم پیدا می شود. فرد همواره خسته و خواب آلوده به نظر می آید. توجه او به سختی به چیزی جلب می شود. غالب اوقات یک شرم و حیای اغراق آمیز و کاذب در وی پیدا می شود. گوشه گیری اختیار می کند و خواب وی آشفته و ناراحت است. استمنا، جوان را بسیار خسته و در طبایع حساس، تولید وسواس و تردید عجیبی می کند، به طوری که همواره خجل و شرمسار هستند و خود را مجرم می پندارند. در هنگام مطالعه در بیماری های ذهنی و فکری اغلب با این عادت زشت برخورد می کنیم. تمام جوانانی که در تحصیل عقب می مانند به ویژه اشخاص ابله و گیج به آن دچارند و در این موارد، حکم یک عادت زشت واقعی را پیدا می کنند.5
3. پروفسور گوستولبن می گوید:
عمل غیرطبیعی جنسی؛ یعنی استمنا یا خودارضایی از نظر روابط نزدیکی که با حواس پنج گانه دارد، در درجه اول در چشم و گوش اثر می گذارد. بدین معنا که دید چشم را ضعیف کرده و حس شنوایی را نیز تا اندازه بسیاری زیادی از کار می اندازد.
مبتلایان به «جلق و استمنا» به ویژه کسانی که از نظر جسمی ضعیفند، اغلب مگسی جلو چشم خود می بینند، چشمشان سیاهی می رود، دچار سرگیجه می شوند و به زمین می افتند. کم خونی، پریدگی رنگ، نقصان قوای حافظه، لاغری، ضعف و سستی بسیار، بی اشتهایی، کج خلقی و عصبانیت از بیماری هایی است که مبتلایان به استمنا به آن مبتلا خواهند شد. البته کسانی که از نظر جسمی قوی تر هستند، ممکن است دیرتر به این بیماری ها دچار شوند، ولی به هر حال مبتلا نشدن به این بیماری ها محال است.6
4. دکتر اوستاک می نویسد:
بدن و فکر، هر دو خیلی زود عادتی را کسب می کنند. اگر شما شروع به کشیدن سیگار کردید، به زودی متوجه خواهید شد که به آن معتاد شده اید و ترک عادت برای شما مشکل خواهد بود. در مورد استمنا نیز همین گونه است. اگر به این کار وارد شوید، بعدها متوجه خواهید شد چنان به آن معتاد شده اید که دیگر آنچنان که باید، از روابط جنسی طبیعی لذت نمی برید. نیروی اراده و خویشتن داری برای ما بسیار مفید است و این نیرو فقط در نتیجه تمرین به دست می آید و یکی از مواردی که می توان برای تقویت اراده و خودداری از تسلیم در برابر امیال تمرین کرد، همین موضوع خودارضایی است.7
با توجه به مطالب بیان شده و پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، برخی پی آمدها و آثار زیان بار این عمل عبارتند از:
پیری زودرس؛ کج خلقی؛ لاغری؛ بی اشتهایی؛ عصبانیت؛ کم خوابی؛ پیدایش کاستی و ضعف در حافظه؛ بی حالی؛ بی حوصلگی؛ سرگیجه؛ سردرد؛ سوت کشیدن گوش ها؛ خستگی عصبی، فرسودگی دستگاه اعصاب و در نتیجه مرگ. کسانی که مبتلا به این عمل می شوند، بدون احساس شهوانی پیوسته از آنها منی دفع می شود و همین امر موجب می شود هنگام راه رفتن به زمین بخورند و بی هوش شوند.
پیدایش جنون یا بیماری های خطرناک دیگر نیز یکی از این پی آمدهاست. از آن جا که عمل استمنا ارتباط نزدیکی با قوای دماغی دارد، موجب اختلال در آن می شود و به تدریج به جنون می انجامد.
تحلیل قوای جسمانی روحانی و ضعف انرژی جسمانی افراد؛ تورم کانال نطفه و قسمت پایانی و عقب کانال ادرار؛ فرسودگی بسیار مراکز تیره پشت در صورت تداوم استمنا که بعدها فرد را دچار ناتوانی جنسی می کند؛ ضعف، سستی، حساسیت بیش از اندازه در برابر نور؛ ضعف اراده؛ ناتوانی در تصمیم گیری های لازم و بازیچه دست دیگران شدن؛ آشفتگی های مداوم مانند افسردگی، غمگینی، بی خوابی، بی اشتهایی، ناتوانی در انجام وظایف روزانه؛ پیدایش تغییرات در مراکز ستون فقرات و اعضایی که هنوز کامل نشده اند؛ پیدایش فراوانی خون در آلت تناسلی به دلیل تحریکات بیش از اندازه و بی اعتنایی به بهداشت جسمی؛ ضعف قوای شهوانی و از دست دادن لذت مقاربت برای دوران ازدواج و همسرداری و پیدایش خستگی عصبی مفرط به گونه ای که اعصاب تسکین نمی یابد و کسالت ها ادامه پیدا می کند، از جمله دیگر پی آمدهای استمناست. که دید چشم را ضعیف و حس شنوایی را نیز دچار اختلال می کند.8
پی نوشتها:
1. عوالى اللئالى، ج 1، ص 260، ح 38.
2. کنزالعمال فى سنن الأقوال و الأفعال، ج 16، ص 98، ح 24058.
3. وسائل الشیعه، ج 2، باب 79، ح 1709.
4. اصول کافى، ج 5، ص 540.
5. موریس دبس، چه مى دانم؟ بلوغ، ترجمه: حسن صفار، تهران، چاپ خانه على اکبر علمى، 1335، چ 2، ص 63 .
6. سید عبدالحسین دستغیب، گناهان کبیره، تهران، انتشارات صبا، بى تا، ج 2، ص 293، به نقل از: ناتوانى هاى جنسى، صص 49 و 52.
7. سید فضل الله تهامى، سیرى در فلسفه احکام، قم، چاپ مهر، 1398 هـ . ق، ص 275، به نقل از: رشد و زندگى، ص 296.
8. نک: على قائمى، انحرافات جنسى کودکان، تهران، آموزش و پرورش، صص 136ـ144؛ سیدرضا پاک نژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیام، تهران، کتاب فروشى اسلامیه، 1360، صص 181ـ 210؛ گناهان کبیره، ج 2، صص 292 ـ 295؛ سیرى در فلسفه احکام، صص 273 ـ 275؛ على نمازى شاهرودى، مستدرک سفینه النجاة، قم، مؤسسه نشر اسلامى، 1419 هـ .ق، ج 3، ص 75.
www.irc.ir
در روایت های اسلامی، استمنا از جمله گناهان بزرگ شمرده و از ارتکاب چنین عملی به شدت نهی شده است. در این بخش به برخی از این روایت ها اشاره می کنیم.
نقل است از امام صادق علیه السلام درباره این عمل پرسیدند. حضرت فرمود: «گناهی است بسیار بزرگ که خداوند در کتابش از آن نهی کرده است و استمناکننده مانند کسی است که با خود ازدواج کند.» از امام علیه السلام پرسیدند: در کدام آیه به این موضوع اشاره شده است؟ حضرت فرمود: «آیه شریفه «فَمَنِ ابْتَغی وَراءَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْعَادُونَ؛ پس هرکه فراتر از این جوید، آنان از حد درگذرندگانند.» (مؤمنون: 7) استمنا، همان رفتار جنسی از راه غیر است».
بنا بر آیات قرآن کریم، فواحش، حرام است، چنان که در آیه ای می خوانیم: «قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ اَلْفَواحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ؛ بگو خداوند تنها کارهای زشت را، چه آشکار باشد و چه پنهان، حرام کرده است.» (اعراف: 33) از مصداق های برجسته کارهای زشت، استمنا و ازاین رو، حرام است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «هر کس استمنا کند، ملعون است.»1 آن حضرت در حدیثی دیگر فرمود:
أَلا لَعْنَةُ اللّه ِ وَالْملائِکَةِ وَالنّاسِ أَجمَعِینَ... وَ عَلَی نَاکِحِ یَدِهِ.2
آگاه باشید، لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم... برکسی است که استمنا کند.
امام صادق علیه السلام نیز در روایتی می فرماید: «خداوند در روز قیامت با سه کس سخن نخواهد گفت. یکی از آنها کسی است که استمنا می کند».3
نقل است از امام صادق علیه السلام درباره استمنا سؤال شد، حضرت فرمود: «هِیَ مِنَ الْفَواحِشِ».4
آثار جسمی، روحی و روانی خودارضایی
اسلام برای بهداشت و سلامت جسم و روح انسان اهمیت و ارزش ویژه ای قائل است. ازاین رو، برای جلوگیری از بیماری ها و تأمین بهداشت و تن درستی مسلمانان، بسیاری از اعمال و رفتار را برای آنها حرام کرده است؛ زیرا تعالی و کمال مادی و معنوی انسان در گرو سلامت روح و روان و جسم اوست.
از جمله کارهایی که آثار بسیار زشت و خطرناکی بر جسم و روان فرد مبتلا دارد و اسلام آن را منع کرده، استمناست. بر اساس تحقیق روان شناسان، پزشکان و دانشمندان علوم تربیتی، این کار از جمله زیان بارترین اعمالی است که از هر نظر سلامت انسان را به شدت تهدید می کند. در زیر بخشی از نظریه های روان شناسان و مربیان علوم تربیتی و پزشکان را بیان می کنیم.
1. کانت می نویسد:
هیچ چیز مانند خودارضایی، ذهن و جسم را ضعیف نمی کند و این نوع شهوت رانی، به کلی با طبیعت آدمی مغایرت دارد.
2. موریس دبس می نویسد:
علایم جلق زدن (خودارضایی) را همه می شناسند و آن عبارت است از: پریدگی رنگ و به خصوص حلقه سیاه رنگی که به دور چشم پیدا می شود. فرد همواره خسته و خواب آلوده به نظر می آید. توجه او به سختی به چیزی جلب می شود. غالب اوقات یک شرم و حیای اغراق آمیز و کاذب در وی پیدا می شود. گوشه گیری اختیار می کند و خواب وی آشفته و ناراحت است. استمنا، جوان را بسیار خسته و در طبایع حساس، تولید وسواس و تردید عجیبی می کند، به طوری که همواره خجل و شرمسار هستند و خود را مجرم می پندارند. در هنگام مطالعه در بیماری های ذهنی و فکری اغلب با این عادت زشت برخورد می کنیم. تمام جوانانی که در تحصیل عقب می مانند به ویژه اشخاص ابله و گیج به آن دچارند و در این موارد، حکم یک عادت زشت واقعی را پیدا می کنند.5
3. پروفسور گوستولبن می گوید:
عمل غیرطبیعی جنسی؛ یعنی استمنا یا خودارضایی از نظر روابط نزدیکی که با حواس پنج گانه دارد، در درجه اول در چشم و گوش اثر می گذارد. بدین معنا که دید چشم را ضعیف کرده و حس شنوایی را نیز تا اندازه بسیاری زیادی از کار می اندازد.
مبتلایان به «جلق و استمنا» به ویژه کسانی که از نظر جسمی ضعیفند، اغلب مگسی جلو چشم خود می بینند، چشمشان سیاهی می رود، دچار سرگیجه می شوند و به زمین می افتند. کم خونی، پریدگی رنگ، نقصان قوای حافظه، لاغری، ضعف و سستی بسیار، بی اشتهایی، کج خلقی و عصبانیت از بیماری هایی است که مبتلایان به استمنا به آن مبتلا خواهند شد. البته کسانی که از نظر جسمی قوی تر هستند، ممکن است دیرتر به این بیماری ها دچار شوند، ولی به هر حال مبتلا نشدن به این بیماری ها محال است.6
4. دکتر اوستاک می نویسد:
بدن و فکر، هر دو خیلی زود عادتی را کسب می کنند. اگر شما شروع به کشیدن سیگار کردید، به زودی متوجه خواهید شد که به آن معتاد شده اید و ترک عادت برای شما مشکل خواهد بود. در مورد استمنا نیز همین گونه است. اگر به این کار وارد شوید، بعدها متوجه خواهید شد چنان به آن معتاد شده اید که دیگر آنچنان که باید، از روابط جنسی طبیعی لذت نمی برید. نیروی اراده و خویشتن داری برای ما بسیار مفید است و این نیرو فقط در نتیجه تمرین به دست می آید و یکی از مواردی که می توان برای تقویت اراده و خودداری از تسلیم در برابر امیال تمرین کرد، همین موضوع خودارضایی است.7
با توجه به مطالب بیان شده و پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، برخی پی آمدها و آثار زیان بار این عمل عبارتند از:
پیری زودرس؛ کج خلقی؛ لاغری؛ بی اشتهایی؛ عصبانیت؛ کم خوابی؛ پیدایش کاستی و ضعف در حافظه؛ بی حالی؛ بی حوصلگی؛ سرگیجه؛ سردرد؛ سوت کشیدن گوش ها؛ خستگی عصبی، فرسودگی دستگاه اعصاب و در نتیجه مرگ. کسانی که مبتلا به این عمل می شوند، بدون احساس شهوانی پیوسته از آنها منی دفع می شود و همین امر موجب می شود هنگام راه رفتن به زمین بخورند و بی هوش شوند.
پیدایش جنون یا بیماری های خطرناک دیگر نیز یکی از این پی آمدهاست. از آن جا که عمل استمنا ارتباط نزدیکی با قوای دماغی دارد، موجب اختلال در آن می شود و به تدریج به جنون می انجامد.
تحلیل قوای جسمانی روحانی و ضعف انرژی جسمانی افراد؛ تورم کانال نطفه و قسمت پایانی و عقب کانال ادرار؛ فرسودگی بسیار مراکز تیره پشت در صورت تداوم استمنا که بعدها فرد را دچار ناتوانی جنسی می کند؛ ضعف، سستی، حساسیت بیش از اندازه در برابر نور؛ ضعف اراده؛ ناتوانی در تصمیم گیری های لازم و بازیچه دست دیگران شدن؛ آشفتگی های مداوم مانند افسردگی، غمگینی، بی خوابی، بی اشتهایی، ناتوانی در انجام وظایف روزانه؛ پیدایش تغییرات در مراکز ستون فقرات و اعضایی که هنوز کامل نشده اند؛ پیدایش فراوانی خون در آلت تناسلی به دلیل تحریکات بیش از اندازه و بی اعتنایی به بهداشت جسمی؛ ضعف قوای شهوانی و از دست دادن لذت مقاربت برای دوران ازدواج و همسرداری و پیدایش خستگی عصبی مفرط به گونه ای که اعصاب تسکین نمی یابد و کسالت ها ادامه پیدا می کند، از جمله دیگر پی آمدهای استمناست. که دید چشم را ضعیف و حس شنوایی را نیز دچار اختلال می کند.8
پی نوشتها:
1. عوالى اللئالى، ج 1، ص 260، ح 38.
2. کنزالعمال فى سنن الأقوال و الأفعال، ج 16، ص 98، ح 24058.
3. وسائل الشیعه، ج 2، باب 79، ح 1709.
4. اصول کافى، ج 5، ص 540.
5. موریس دبس، چه مى دانم؟ بلوغ، ترجمه: حسن صفار، تهران، چاپ خانه على اکبر علمى، 1335، چ 2، ص 63 .
6. سید عبدالحسین دستغیب، گناهان کبیره، تهران، انتشارات صبا، بى تا، ج 2، ص 293، به نقل از: ناتوانى هاى جنسى، صص 49 و 52.
7. سید فضل الله تهامى، سیرى در فلسفه احکام، قم، چاپ مهر، 1398 هـ . ق، ص 275، به نقل از: رشد و زندگى، ص 296.
8. نک: على قائمى، انحرافات جنسى کودکان، تهران، آموزش و پرورش، صص 136ـ144؛ سیدرضا پاک نژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیام، تهران، کتاب فروشى اسلامیه، 1360، صص 181ـ 210؛ گناهان کبیره، ج 2، صص 292 ـ 295؛ سیرى در فلسفه احکام، صص 273 ـ 275؛ على نمازى شاهرودى، مستدرک سفینه النجاة، قم، مؤسسه نشر اسلامى، 1419 هـ .ق، ج 3، ص 75.
www.irc.ir
