پرسش :
دلایل شیعه درباره روش وضو چیست؟
پاسخ :
شیعه در مورد روش خود برای وضو، سه دلیل دارد:
1. قرآن
خداوند در قرآن می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَینِ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که برای اقامه نماز آماده شوید، صورت و دست هایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهای خود را تا برآمدگی مسح کنید.» (مائده: 6) البته درباره قرائت و برداشت ها از این آیه، نقل های گونه گون وجود دارد، اما اگر کسی کوچک ترین آشنایی با قواعد زبان عربی داشته باشد، برداشت شیعه از آیه را صحیح تر از بقیه خواهد یافت.1
2. روایات
امام باقر علیه السلام به اصحاب خود فرمود: «آیا می خواهید برای شما وضوی پیامبر را نقل کنم؟» سپس آن حضرت یک مشت آب را برداشت و بر صورتش ریخت و آنگاه یک مشت آب را بر ذراع راستش ریخت و بعد از آن همین کار را برای ذراع دیگرش انجام داد و سپس سر و پایش را مسح کرد.2
البته در منابع اهل سنت نیز روایاتی به این مضمون نقل شده است. برای مثال عباد بن تمیمی مازنی از پدرش نقل می کند که گفت: «رسول خدا صلی الله علیه و آله را دیدم که وضو می گرفت و بر پاهای مبارک مسح می کشید».3
3. سیره صحابه و تابعین
بسیاری از صحابه و تابعین به وجوب مسح در وضو معتقد بوده اند و اهل سنت قول صحابه را حجت می دانند. برخی آنها عبارتند از: عبدالله بن زید مازنی، عباد بن تمیم، قنادة بن عزیز، انس بن مالک، ابومالک اشعری.4
پی نوشتها:
1. آلوسی، روح المعانی، ج 3، ص 73؛ الاعتصام بالکتاب و السنة، ص 12؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج 11، ص 161؛ تذکرة الفقهاء، ج 1، ص 168؛ فاضل مقداد، کنز العرفان، ص 38.
2. نک: حکم الارجل فی الوضوء، صص 63 و 64.
3. وسائل الشیعه، ج 1، باب 15، ابواب الوضوء، صص 391 و 395.
4. الاصابة، ج 1، ص 185، ح 843، روایات مشابه: سنن ابن ماجه، ج 1، باب 57، ح 460، رقم 453؛ سنن ابی‌داوود، رقم 730 و 138؛ سنن النّسائی، 1124؛ سنن الدارمی، 1295؛ مسند احمد، مسند العشرة، 1285 و 391؛ مسند ابی‌شیبه، ج 1، ص 81؛ کنزالعمال، ص 442، ح 26886؛ تفسیر طبری، ج 6، ص 82.
www.irc.ir
شیعه در مورد روش خود برای وضو، سه دلیل دارد:
1. قرآن
خداوند در قرآن می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَینِ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که برای اقامه نماز آماده شوید، صورت و دست هایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهای خود را تا برآمدگی مسح کنید.» (مائده: 6) البته درباره قرائت و برداشت ها از این آیه، نقل های گونه گون وجود دارد، اما اگر کسی کوچک ترین آشنایی با قواعد زبان عربی داشته باشد، برداشت شیعه از آیه را صحیح تر از بقیه خواهد یافت.1
2. روایات
امام باقر علیه السلام به اصحاب خود فرمود: «آیا می خواهید برای شما وضوی پیامبر را نقل کنم؟» سپس آن حضرت یک مشت آب را برداشت و بر صورتش ریخت و آنگاه یک مشت آب را بر ذراع راستش ریخت و بعد از آن همین کار را برای ذراع دیگرش انجام داد و سپس سر و پایش را مسح کرد.2
البته در منابع اهل سنت نیز روایاتی به این مضمون نقل شده است. برای مثال عباد بن تمیمی مازنی از پدرش نقل می کند که گفت: «رسول خدا صلی الله علیه و آله را دیدم که وضو می گرفت و بر پاهای مبارک مسح می کشید».3
3. سیره صحابه و تابعین
بسیاری از صحابه و تابعین به وجوب مسح در وضو معتقد بوده اند و اهل سنت قول صحابه را حجت می دانند. برخی آنها عبارتند از: عبدالله بن زید مازنی، عباد بن تمیم، قنادة بن عزیز، انس بن مالک، ابومالک اشعری.4
پی نوشتها:
1. آلوسی، روح المعانی، ج 3، ص 73؛ الاعتصام بالکتاب و السنة، ص 12؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج 11، ص 161؛ تذکرة الفقهاء، ج 1، ص 168؛ فاضل مقداد، کنز العرفان، ص 38.
2. نک: حکم الارجل فی الوضوء، صص 63 و 64.
3. وسائل الشیعه، ج 1، باب 15، ابواب الوضوء، صص 391 و 395.
4. الاصابة، ج 1، ص 185، ح 843، روایات مشابه: سنن ابن ماجه، ج 1، باب 57، ح 460، رقم 453؛ سنن ابی‌داوود، رقم 730 و 138؛ سنن النّسائی، 1124؛ سنن الدارمی، 1295؛ مسند احمد، مسند العشرة، 1285 و 391؛ مسند ابی‌شیبه، ج 1، ص 81؛ کنزالعمال، ص 442، ح 26886؛ تفسیر طبری، ج 6، ص 82.
www.irc.ir
