پرسش :

در جامعه اى که فساد آن زیاد است، براى رسیدن به تکامل معنوى و اخلاقى چه باید کرد؟

پاسخ :
در جامعه هایى که فساد هست و احیانا فساد بیشتر است، زمینه براى تکامل روحى و اخلاقى انسان بیشتر است؛ چون تکامل روحى و اخلاقى و معنوى انسان، نتیجه مقاومت کردن در برابر جریان هاى مخالف است. در محیط هایى که جریان مخالف زیاد است، همان طور که قربانى زیاد است، افراد تکامل یافته هم به وجود مى آیند. من در حدودى که تجربه دارم و در محیط تهران هم بوده ام، معتقدم که در عین اینکه محیط تهران شاید فاسدترین محیط هاى ایران از نظر اجتماعى باشد [در دوران ستم شاهى]، پاک ترین و کامل ترین افرادى هم که من در عمرم دیده ام، در همین تهران دیده ام. اگر بنا بشود که سیر و حرکت جامعه همیشه به طرف صلاح باشد، مثل رودخانه اى مى شود که جریان دارد و یک آدم، همین مقدار که خودش را در رودخانه اى که جریان دارد بیندازد، [اگر] به حالت یک مرده هم خود را روى آب در بیاورد، آب او را مى برد. این، هنر نیست. هنر آن وقت است که انسان برخلاف جریان آب شنا بکند؛ یعنى کمالش آن وقت در آنجا صورت مى گیرد.
منبع : تکامل اجتماعى انسان، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 33 و 34.