پرسش :

اینجانب مغازه‏اى را از مالک آن اجاره کردم بدون آنکه مبلغى را در برابر سرقفلى آن بپردازم زیرا در آن زمان پرداخت سرقفلى در شهر ما متعارف نبود و الآن که موجر فوت کرده و مغازه، ملک یکى از فرزندانش شده، درخواست تخلیه آن را دارد و از طرفى در خلال مدّت اجاره اقدام به انجام بعضى از کارها از قبیل کشیدن برق، تلفن و تعویض درب و نگهدارى آن نموده ام و مردم بر اثر معامله با من در این مکان به من بدهکار هستند، آیا بر من واجب است خواسته مالک فعلى را اجابت نموده و آن مکان را بدون آنکه استحقاق چیزى را داشته باشم تخلیه نموده و به او تحویل بدهم؟ و در صورتى که حقّى داشته باشم مقدار آن چقدر است؟

پاسخ :
شما بعد از انقضاء مدّت اجاره قبلى حق ندارید بدون تجدید اجاره توسط مالک فعلى در آن تصرّف نمایید و از تسلیم آن به او خوددارى کنید ولى لزوم پاسخ مثبت مالک فعلى به درخواست تجدید اجاره و یا جواز مطالبه تخلیه محل و لزوم اجابت آن، تابع قوانین جارى یا شروط ضمن عقد است و امّا اینکه هنگام تخلیه در برابر سرقفلى چیزى را مطالبه کنید، با این فرض که در زمان انعقاد اجاره قبلى ثبوت حق سرقفلى براى مستأجر در آن منطقه متعارف نبوده و حق سرقفلى آن مکان هم از مالک به شما انتقال پیدا نکرده، بنا بر این در مقابل تخلیه محل و تسلیم آن به مالک فعلى آن، حق ندارید نسبت به سرقفلى آن چیزى از مالک مطالبه کنید مگر آنکه قانون به شما این اجازه را بدهد و امّا نسبت به کشیدن برق و تلفن و امور دیگرى که با هزینه خود انجام داده‏اید همه آنها ملک شما هستند مگر آنچه را که عرف یا قانون جارى به‌طور مجانى و یا در صورت پرداخت هزینه‏هاى آن توسط مالک، تابع ملک بداند.
منبع : رساله اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی