پرسش :

ما نمی توانیم بگوییم که چون ما نبوت را اثبات کردیم پس اگر بخواهیم اختیار انسان را زیر سوال ببریم پس نبوت هم زیر سوال می رود . ما بعنوان یک مخلوق می توانیم این سوال را بپرسیم که لزوم خلقت انسان چیست ؟ خدا چه لزومی داشت که یک انسان ناقص را خلق کند که به کمال برسد که آیا برسد یا نرسد ؟

پاسخ :
به اختیار انسان پاسخ های مختلفی داده شده است . من پاسخی را دادم که خودم را قانع کرده است . من احساس کردم که لوازم اصول دین یک از اصولش اختیار است . ممکن است که شما با لسان دیگری قانع بشوید . بزرگی گفته است که هیچ کدام از ادله ای که برای اثبات خدا بود من ر قانع نکرد وقتی من به نهج البلاغه رسیدم به وجود خدا قانع شدم . هر کس یک جوری به ایمان و اعتقاد می رسد . زیرا وقتی به علی رسیدم دیدم که انسان بزرگی است و ذو ابعاد است و عظمت روحی و عقلی دارد که نمی تواند حرف بی مبنا بزند . پس من اول به عظمت این انسان اعتقاد پیدا کردم و بعد اگر او می گوید خدا هست ، پس خدا هست . بزرگان تاکید می کنند که اگر توحید را در فضای باز عقلانی به آن بپردازیم و همه سوالات خودمان را در مورد خدا بپرسیم بیشتر مشکلات ما حل خواهد شد . علم خداوند با اختیار انسان منافاتی ندارد . او می داند ولی دلیل بر این نیست که چون او می داند انسان اختیار ندارد . بعضی از ذهن ها با همین بیان قانع می شود . مسلمان به معنای واقعی یک شدن مکانیسمی دارد . من یک موجود عاقل در مقابل موجودات هستی قرار دارم. اسلام در ابتدا از انسان ایمان نمی خواهد ( در کتاب پانزده گفتار شهید مطهری مطرح شده است ) بلکه از انسان تعقل می خواهد . اگر انسان در مورد نظام هستی تعقل و اندیشه کرد و در مورد پیامبر هم تعقل کرد و به این رسید که این نسخه از طرف خداوند آمده است یعنی خدایی وجود دارد و از خدا از طریق پیامبر با انسان ارتباط برقرار کرده است و معاد و آخرتی وجود دارد زندگی در همین جا خلاصه نمی شود ، وقتی انسان به حکیم بودن خدا ایمان آورد در مقابل نسخه ای که خدا می آورد تسلیم می شود . بحث می کنند که آزادی بیان در اسلام کجاست ؟ آزادی بیان قبل از تسلمی شدن است ، قبل از اینکه من این نسخه را بعنوان یک نسخه ی کامل بپذیرم ، حق دارم که نپذیرم و سوال کنم و بیندیشم که آیا درست هست یا نیست . اگر من با تعقل به این رسیدم که این نسخه ی کاملی است خود عقل به من می گوید که تو نسخه ی کامل برای سعادت را پیدا کردی و الان باید تسلیم آن بشوی زیرا تو به دنبال این بودی و الان به این نسخه ی کامل رسیده ای . تسلیم شدن در مقابل این نسخه ی کامل باز به دعوت عقل است . من وقتی وارد این نسخه شدم ، باید در تسلیم این نسخه بشوم اما نسل امروز این مکانیسم را نمی پذیرد زیرا ما مکانیسم صحیحی را در مورد مسلمان شدن او بکار نبرده ایم . ما باید با ایمان و اعتقاد محکم ، مسلمان پرورش بدهیم . نسل امروز فلسفه ی همه چیز را می خواهد . این بخاطر این است که ما این سیستم را خوب طراحی نکرده است .
این سوال که چرا انسان را خلق کرد را می توان در مورد فرشتگان هم پرسید که چرا سُبحٌٍ قدوس می گویند ، مگر خدا به عبادت آنها نیاز دارد ؟ این موجود در مدار خاصی حرکت می کند . این در نظام عالم چه نقشی دارد ؟ ما نسبت به موجودات دیگر خیلی معنادار تر هستم . زیرا یک سیستم تکاملی داریم . این سوال برمی گردد به اینکه چرا خلق صورت گرفته است . ما ما موجودی مواجه هستیم که او خالق است و اگر او خلق نکند وجود ندارد . ما نباید از این دیدگاه نگاه کنیم که هر موجودی که خلق می شود باید نقصی را جبران کند ، بیایید از زاویه ی خیر نگاه کنید . او می خواهد جود و لطفش تجلی پیدا کند . بجای اینکه بگوییم باید نظامی شکل بگیرد واگر انسان در آن نباشد کمبود و خلا دارد بگوییم که خدا موجودی است که می خواهد خلق کند ،رحمت داشته باشد، هدایت کند ، جود خدا باید به نمایش گذاشته بشود و او می خواهد این اتفاقات بیفتد . پس تمام عالم لطف ، خیر و تجلی رحمت است .