پرسش :
آیا تمام فرقه های اهل تسنن به حدیث غدیر و به ویژه کلام گهر بار رسول خدا(ص)، «من کنت مولاه، فهذا علی مولاه» اعتقاد دارند (و فقط با استدلال های بیانی و عقلی سعی در ردّ حدیث غدیر دارند و یا اینکه به اصل سندی این حدیث، اشکالی وارد می کنند).
پاسخ :
بیش از سیصد نفر از بزرگان علمای اهل سنت به طرق مختلف حدیث غدیر و نزول آیات تبلیغ و اکمال دین را مستنداً از زیاده از صد نفر از صحابه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نقل نموده اند که سلطان الواعظین، 60 نفر از مشهورترین و مورد اعتماد ترین علمای آنان را با کتاب هایشان که حدیث را نقل کرده اند نام می برد که از جمله آنها افراد ذیل است:
1ـ محمد بن اسماعیل بخاری در تاریخ خود ج1.
2ـ مسلم بن حجاج نیشابوری در ج2، صحیح مسلم.
3ـ ابی داود سجستانی در سنن خود.
4ـ محمد بن عیسی ترمذی در سنن خود.
5ـ امام احمد حنبل در ج4، مسند خود.
6ـ ابن تیمیه احمد بن عبد الحلیم در منهاج السنة.
7ـ ابوالقاسم بن عساکر در تاریخ دمشق.
8ـ ابوبکر خطیب بغدادی در تاریخ بغداد.
9ـ محمد بن یزید ابن ماجه قزوینی در سنن خود.
10ـ سیوطی در تاریخ الخلفاء.
عده ای از علمای اهل سنت مانند محمد بن جریر طبری مفسر و مورخ معروف قرن چهارم کتاب مستقلی به نام (کتاب الولایه) در مورد حدیث غدیر نوشته و حدیث را از هفتاد و پنج طریق روایت نموده.
احمد بن محمد بن سعید بن عبدالرحمن کوفی معروف به ابن عقده در کتاب الولایه، حدیث غدیر را به یکصد و بیست و پنج طریق از صد و بیست و پنج تن از صحابه با تحقیقات بلیغه نقل نموده است.
ابوالقاسم حسکانی در کتاب الولایه، واقعه غدیر را مشروحا با نزول آیات نقل نموده است.
ابوجعفر طحاوی در کتاب مشکل الآثار صفحه 308 می گوید: اسناد این حدیث صحیح است و احدی را نسبت به راویان آن طعنی نیست.[1]
احمد بن محمد عاصمی در دین الفتی می گوید: این حدیثی است که امت اسلامی آن را با پذیرش دریافت نموده و با اصول موافق است.[2]
ابوالفرج، ابن جوزی حنبلی در المناقب می گوید: علمای تاریخ اتفاق دارند بر این که داستان غدیر بعد از بازگشت پیغمبر از حجة الوداع در هجدهم ذی حجه بوده... و یکصد و بیست هزار تن این حدیث را از پیغمبر شنیده است.[3]
بنابراین سند این روایت از دیدگاه اهل سنت هیچ اشکال و خدشه ای ندارد، بلکه عمده سخن اهل سنت در مورد دلالت حدیث غدیر است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1ـ ترجمه الغدیر، ج2، ترجمه جمعی از مترجمان.
2ـ عبقات الانوار، علامه میر حامد حسین.
3ـ شبهای پیشاور، سید محمد سلطان الواعظین. عظیمی 1580
پاورقی ها:
[1]. امینی، عبدالحسین، الغدیر، ترجمه جمعی از مترجمان، بنیاد بعثت، تهران، ج2، ص216.
[2]. همان، ص217.
[3]. همان، ص217.
بیش از سیصد نفر از بزرگان علمای اهل سنت به طرق مختلف حدیث غدیر و نزول آیات تبلیغ و اکمال دین را مستنداً از زیاده از صد نفر از صحابه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نقل نموده اند که سلطان الواعظین، 60 نفر از مشهورترین و مورد اعتماد ترین علمای آنان را با کتاب هایشان که حدیث را نقل کرده اند نام می برد که از جمله آنها افراد ذیل است:
1ـ محمد بن اسماعیل بخاری در تاریخ خود ج1.
2ـ مسلم بن حجاج نیشابوری در ج2، صحیح مسلم.
3ـ ابی داود سجستانی در سنن خود.
4ـ محمد بن عیسی ترمذی در سنن خود.
5ـ امام احمد حنبل در ج4، مسند خود.
6ـ ابن تیمیه احمد بن عبد الحلیم در منهاج السنة.
7ـ ابوالقاسم بن عساکر در تاریخ دمشق.
8ـ ابوبکر خطیب بغدادی در تاریخ بغداد.
9ـ محمد بن یزید ابن ماجه قزوینی در سنن خود.
10ـ سیوطی در تاریخ الخلفاء.
عده ای از علمای اهل سنت مانند محمد بن جریر طبری مفسر و مورخ معروف قرن چهارم کتاب مستقلی به نام (کتاب الولایه) در مورد حدیث غدیر نوشته و حدیث را از هفتاد و پنج طریق روایت نموده.
احمد بن محمد بن سعید بن عبدالرحمن کوفی معروف به ابن عقده در کتاب الولایه، حدیث غدیر را به یکصد و بیست و پنج طریق از صد و بیست و پنج تن از صحابه با تحقیقات بلیغه نقل نموده است.
ابوالقاسم حسکانی در کتاب الولایه، واقعه غدیر را مشروحا با نزول آیات نقل نموده است.
ابوجعفر طحاوی در کتاب مشکل الآثار صفحه 308 می گوید: اسناد این حدیث صحیح است و احدی را نسبت به راویان آن طعنی نیست.[1]
احمد بن محمد عاصمی در دین الفتی می گوید: این حدیثی است که امت اسلامی آن را با پذیرش دریافت نموده و با اصول موافق است.[2]
ابوالفرج، ابن جوزی حنبلی در المناقب می گوید: علمای تاریخ اتفاق دارند بر این که داستان غدیر بعد از بازگشت پیغمبر از حجة الوداع در هجدهم ذی حجه بوده... و یکصد و بیست هزار تن این حدیث را از پیغمبر شنیده است.[3]
بنابراین سند این روایت از دیدگاه اهل سنت هیچ اشکال و خدشه ای ندارد، بلکه عمده سخن اهل سنت در مورد دلالت حدیث غدیر است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1ـ ترجمه الغدیر، ج2، ترجمه جمعی از مترجمان.
2ـ عبقات الانوار، علامه میر حامد حسین.
3ـ شبهای پیشاور، سید محمد سلطان الواعظین. عظیمی 1580
پاورقی ها:
[1]. امینی، عبدالحسین، الغدیر، ترجمه جمعی از مترجمان، بنیاد بعثت، تهران، ج2، ص216.
[2]. همان، ص217.
[3]. همان، ص217.