پرسش :

فرق بین «یَهْدی للحقّ» و «یَهْدی الی الحقّ» چیست؟

پاسخ :
شرح پرسش:
در آیه 35 سوره یونس آمده است: «قُلْ هَلْ مِنْ شُرَکائِکمْ مَنْ یَهْدی إِلَی‏ الْحَقِّ قُلِ اللّهُ یَهْدی لِلْحَقِّ». در تفسیر آمده که «یهدی للحقّ» به معنای همان «یهدی الی الحقّ» است. امّا اگر هیچ فرقی نمی‏کند، پس تفاوت تعبیر برای چیست؟ یعنی فرق بین «للحقّ» و «الی الحقّ» چیست؟ خصوصاً با توجّه به این‏که در ادامه آیه نیز باز تعبیر الی الحقّ شده است: «أَفَمَنْ یَهْدی إِلَی‏ الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ...».

پاسخ :
در تفاوت تعبیر بین «للحقّ» و «الی الحقّ» در آیه: "مَنْ یَهْدی إِلَی‏ الْحَقِّ قُلِ اللّهُ یَهْدی لِلْحَقِّ"، برخی از مفسران معتقدند که ماده "دی" گاهی با حرف "إلی" و گاهی با حرف "لام" متعدی می شود و از جهت معنا تفاوتی ندارد.[1] اما برخی دیگر گفته اند: نکته ای در اختلاف تعبیر وجود دارد و آن این که "إلی" برای هدف و انگیزه کار استعمال می شود، اما "لام" برای نهایت کار مورد استفاده قرار می گیرد. از آن جا که خداوند است که هر کسی را بخواهد به حق راهنمایی می کند، و این راهنمایی بر دو گونه است، با دو تعبیر آورده شد.
اول. هدایت به سوی حق به وسیله اسباب و بینات. دوم. رساندن توسط خود راهنما بدون وسایل، چنانچه به این هدایت آیه: "إِنَّکَ لا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ وَ لکِنَّ اللَّهَ یهْدِی مَنْ یشاءُ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ"،[2] دلالت دارد. بنابر این "یهْدِی لِلْحَقِّ" که با لام متعدی شده از مختصات خداوند است که نهایت هدایت بازگشتش به او است، بر خلاف "یهْدِی إِلَى الْحَقِّ" که عمومیت دارد؛ بدین معنا که معصومان و اولیای الاهی نیز می توانند مردم را به سوی حق رهنمون سازند.[3]
پی نوشت:
[1]طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 10، ص 56، دفتر انتشارات اسلامى، قم، 1417 ق.
[2] قصص، 56.
[3] ر. ک: صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن، ج 14، ص 78-79، انتشارات فرهنگ اسلامى، قم، 1365 ش.
منبع:islamquest.net