پرسش :

امام زمان (عج) چه شرطی برای پذیزش اموال مردم گذاشته‌اند؟

پاسخ :
شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می فرمایند: «أمّا أَمْوالُکُمْ فَلا نَقْبَلُها إِلاّ لِتَطَهَّرُوا، فَمَنْ شاءَ فَلْیَصِلْ وَمَنْ شاءَ فَلْیَقْطَعْ، فَما آتانی اللّهُ خَیْرٌ مِمّا آتاکُمْ؛ امّا اموال شما، پس آن ها را نمى پذیریم، مگر به خاطر این که پاک شوید. پس هر که مى خواهد، بپردازد، و هر که نمى خواهد، نپردازد. آن چه خدا به ما عطا کرده، از آن چه به شما عطا نموده بهتر است.»[1]

شرح حدیث:
این عبارت، بخشى از مطالبى است که امام زمان(علیه السلام) در جواب سؤال هاى اسحاق بن یعقوب، در توقیع مبارک خود مرقوم فرموده اند. اسحاق بن یعقوب مى گوید: سؤال هایى را گرد آوردم و به سفیر دوم حضرت، محمد بن عثمان عمرى، عرضه کردم و از او خواستم که آن ها را خدمت آن حضرت برساند و پاسخشان را نیز درخواست کند. حضرت(علیه السلام) در توقیعى، به خط مبارک خود، بعد از تذکّر امورى، چنین فرمودند:
امّا اموالتان، پس هرگز، ما آن ها را قبول نمى کنیم، مگر براى آن که پاک شوید؛ حال، هر که مى خواهد مالش را بفرستد و هر که نمى خواهد، نفرستد. آن چه خدا به ما عطا کرده، از آن چه به شما عطا شده، بهتر است.
حضرت(علیه السلام) در این کلام مبارک، به این نکته اشاره مى کند که ثمره ى پرداخت حقوق مالى واجب، به خود انسان برمى گردد و امام(علیه السلام) این اموال را مى گیرد تا نفسِ پرداخت کنندگان پاک شود، نه این که امام به آن ها محتاج باشد. قرآن کریم نیز در آیه ى زکات به این نکته اشاره کرده است:
(خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکّیهِمْ بِها وَصَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ)[2]؛ از اموال آنان، صدقه (زکات) اخذ کن تا آنان را پاک گردانى و تزکیه کنى؛ و بر آنان درود بفرست و دعا کن، که دعاى تو مایه ى آرامش آنان خواهد بود.

پی نوشتها:
[1]. کمال الدین، ج2، ص484، ح4 ؛ الغیبة، طوسى، ص290، ح247 ؛ احتجاج، ج2، ص283 ؛ إعلام الورى، ج2، ص271 ؛ کشف الغمة، ج3، ص339 ؛ الخرائج و الجرائح، ج3، ص1114 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص180، ح10.
[2]. سوره ى توبه، آیه ى 103.

منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدى(علیه السلام)، على اصغر رضوانى، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).