پرسش :
مقصود از اولى الامر در قرآن مجید چه کسانى هستند؟
پاسخ :
از نظر شیعه مصداق اولى الامر بعد از پیامبر صلى الله علیه و آله حضرت على علیه السلام و پس از آن حضرت دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام مى باشند. دلیل این مدّعا آن است که:
1. چنانکه گذشت آیه دلالت بر عصمت اولى الامر دارد.
2. بعد از پیامبر تنها مصداق ثابت شده معصومان اهل بیت علیهم السلام هستند که هم آیاتى از قرآن مانند آیه تطهیر بر عصمت ایشان دلالت دارد و هم روایات متعدّدى در عصمت آنان وارد شده است.1 سرسلسله و اولین پیشوا از میان آنان، براساس جمیع ادلّه حضرت على علیه السلام بوده است.
3. کسى غیر از اهل بیت علیهم السلام نه ادعاى عصمت دارد و نه دلیلى بر عصمتش موجود است. بنابراین با انحصار عصمت در اهل بیت، آنان مصداق بدیل ناپذیر اولى الامرند. لاجرم آیه اطاعت بر ولایت و لزوم پیروى کامل و همه جانبه از امامان معصوم اهل بیت علیهم السلام دلالت مى کند. نیز با توجّه به این که اولین آنان حضرت على علیه السلام است؛ آیه شریفه به طور ضمنى بر امامت و ولایت بلافصل آن حضرت، پس از پیامبر دلالت دارد. روایات وارد شده در تفسیر این آیه نیز انطباق آن بر حضرت على علیه السلام را به نحو صریح و روشن دلالت دارند.2
4. احادیث فراوانى از طرق شیعه و اهل سنّت در معرفى اولوا الامر وارد شده است، به گونه اى جایى براى انکار نمى ماند. از جمله آنها حدیث زیر است:
جابر بن عبداللّه انصارى مى گوید: وقتى که خداوند آیه «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ...» را بر پیامبر نازل کرد، پرسیدم: اى رسول خدا! خدا و رسولش را مى شناسیم. امّا «اولوا الامر» - که خدا اطاعتشان را قرین اطاعت شما کرده - کیانند؟
فرمود: «اى جابر! آنان جانشینان من و پیشوایان مسلمانان پس از من مى باشند. اوّلین فرد از آنان على بن ابیطالب است. سپس حسن، بعد حسین، بعد على بن حسین و پس از آن محمد بن على - که در تورات به نام «باقر» معروف است - اى جابر! تو به زودى او را درک خواهى کرد. پس هرگاه ملاقاتش نمودى، سلام مرا به او برسان. پس از آن [امام بعدى ]جعفر بن محمّد صادق است. بعد موسى بن جعفر، سپس على بن موسى، آن گاه محمد بن على، بعد على بن محمد، پس از آن حسن بن على و سپس همنام و هم کنیه من، حجّت خدا بر روى زمین...»3.
پی نوشت:
1. شمس الاخبار المنتقاة من کلام النبى المختار، على بن حمید قریشى، بیروت: مؤسه الاعلمى للمطبوعات.
2. شمیم ولایت، جوادى آملى، قم: اسراء.
3. اثبات الهداة، ج 1، ص 501 ب 9، ف 6، ح 212 ؛ ر.ک: ینابیع المودة، صص 494 - 495.
منبع: www.porseman.org
از نظر شیعه مصداق اولى الامر بعد از پیامبر صلى الله علیه و آله حضرت على علیه السلام و پس از آن حضرت دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام مى باشند. دلیل این مدّعا آن است که:
1. چنانکه گذشت آیه دلالت بر عصمت اولى الامر دارد.
2. بعد از پیامبر تنها مصداق ثابت شده معصومان اهل بیت علیهم السلام هستند که هم آیاتى از قرآن مانند آیه تطهیر بر عصمت ایشان دلالت دارد و هم روایات متعدّدى در عصمت آنان وارد شده است.1 سرسلسله و اولین پیشوا از میان آنان، براساس جمیع ادلّه حضرت على علیه السلام بوده است.
3. کسى غیر از اهل بیت علیهم السلام نه ادعاى عصمت دارد و نه دلیلى بر عصمتش موجود است. بنابراین با انحصار عصمت در اهل بیت، آنان مصداق بدیل ناپذیر اولى الامرند. لاجرم آیه اطاعت بر ولایت و لزوم پیروى کامل و همه جانبه از امامان معصوم اهل بیت علیهم السلام دلالت مى کند. نیز با توجّه به این که اولین آنان حضرت على علیه السلام است؛ آیه شریفه به طور ضمنى بر امامت و ولایت بلافصل آن حضرت، پس از پیامبر دلالت دارد. روایات وارد شده در تفسیر این آیه نیز انطباق آن بر حضرت على علیه السلام را به نحو صریح و روشن دلالت دارند.2
4. احادیث فراوانى از طرق شیعه و اهل سنّت در معرفى اولوا الامر وارد شده است، به گونه اى جایى براى انکار نمى ماند. از جمله آنها حدیث زیر است:
جابر بن عبداللّه انصارى مى گوید: وقتى که خداوند آیه «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ...» را بر پیامبر نازل کرد، پرسیدم: اى رسول خدا! خدا و رسولش را مى شناسیم. امّا «اولوا الامر» - که خدا اطاعتشان را قرین اطاعت شما کرده - کیانند؟
فرمود: «اى جابر! آنان جانشینان من و پیشوایان مسلمانان پس از من مى باشند. اوّلین فرد از آنان على بن ابیطالب است. سپس حسن، بعد حسین، بعد على بن حسین و پس از آن محمد بن على - که در تورات به نام «باقر» معروف است - اى جابر! تو به زودى او را درک خواهى کرد. پس هرگاه ملاقاتش نمودى، سلام مرا به او برسان. پس از آن [امام بعدى ]جعفر بن محمّد صادق است. بعد موسى بن جعفر، سپس على بن موسى، آن گاه محمد بن على، بعد على بن محمد، پس از آن حسن بن على و سپس همنام و هم کنیه من، حجّت خدا بر روى زمین...»3.
پی نوشت:
1. شمس الاخبار المنتقاة من کلام النبى المختار، على بن حمید قریشى، بیروت: مؤسه الاعلمى للمطبوعات.
2. شمیم ولایت، جوادى آملى، قم: اسراء.
3. اثبات الهداة، ج 1، ص 501 ب 9، ف 6، ح 212 ؛ ر.ک: ینابیع المودة، صص 494 - 495.
منبع: www.porseman.org
.jpg "چگونه ماهی تازه را پاک کنیم؟")
