پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام رضا علیه السلام فرمودند: مِن اخَلاقِ الأنبیاءِ التَّنَظُّفُ؛ تمیزی و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
برخلاف تصوّر نادرست برخی، اسلام عزیز، آیین پاکی و تمیزی و بهداشت فردی و اجتماعی است.
توصیه های فراوان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به تمیزی، آراستگی، عطر زدن، لباس سفید پوشیدن، شانه زدن، نشانه ی این اهتمام است.
ناخن گرفتن و زدودن موهای زاید بدن که مستحب است، نشانه ی دیگری است.
وضو گرفتن و با وضو بودن که آن همه تأکید شده است، مؤمن را تمیز نگه می دارد.
در آداب و سنن دینی، در مناسبتهای فراوان و روزهایی بسیار، یکی از مستحبات، «غسل» است و این کار، نظافت و تمیزی را به دنبال دارد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
اگر بیم آن نبود که بر امّتم دشوار شود، مسواک زدن را بر آنان همراه هر نماز، واجب می ساختم(2).
و فرمود: دهانهایتان را با مسواک، پاکیزه کنید؛ زیرا که گذرگاه قرآن (هنگان تلاوت) است(3).
در حدیثی هم آمده است:
عطر زدن و زدودن موها از سنن پیامبران است(4).
از مجموعه این دستورها و توصیه ها برمی آید که یک مسلمان که راه و روش پیامبران را سرمشق خویش قرار می دهد، باید تمیزی لباس و بدن و دهان و خانه و محل کار را رعایت کند و از این راه، هم لذّت روحی از زندگی ببرد، هم مایه ی آبرومندی امّت اسلامی گردد.
راه و روش انبیاء، بهترین شیوه زندگی است.
پی نوشت:
1. تحف العقول، ص 442
2. محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج 3، ص 22.
3. متقی هندی، کنز العمّال، حدیث 2753.
4. ابن شعبه ی حرّانی، تحف العقول، ص 442.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).