پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام صادق علیه السّلام فرمودند: ما عَلَیکَ اَن تَکونَ مَذمُوماً عِندَ النّاسِ، اِذا کُنتَ عِندَاللهِ مَحمُوداً؛ تو را چه باک، از این که نزد مردم ناپسند باشی، آن گاه که پیش خداوند، پسندیده ای. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
خدایا چنان کن سرانجام کار
تو خشنود باشی و ما رستگار
این، بالاترین مرتبه سعادت انسان است، یعنی رضایت خالق از مخلوق. وقتی اجر و پاداش اعمال ما را خداوند می دهد، نه مردم؛ وقتی در قیامت، رضایت الهی کارساز است، نه پسند مردم؛ وقتی نارضایی مردم در کنار پسند و رضایت پروردگار، قابل تحمّل است، پس، چرا این ارزش را از دست بدهیم و به خاطر رضای مردم، خدا را از خودمان ناراضی کنیم؟
طاعت و بندگی، عامل رضایت خدا از بنده است.
عصیان و بی تقوایی، سبب دوری از رحمت و رضایت الهی است.
با این ملاک و معیار، معادله ها نیز تغییر می کند و کسی که با چنین عینکی به جهان، مردم و دنیا و آخرت بنگرد، نحوه عملش نیز فرق می کند و رضایت خداوند ذوالجلال را بر محبوبیّت نزد مردم ترجیح می دهد.
اگر انسان به گونه ای باشد که هم، خدا انسان را بپسندد و هم مردم، چه بهتر؛ ولی، اگر ستوده بودن نزد خدا همراه با نارضایتی بندگانِ خدا باشد، عاقبت اندیشان و خداجویان، هیچ چیز را با رضا و پسند خدا عوض نمی کنند.
خدایا! ما را چنان ساز که در راه رضای تو گام برداریم؛
ما را به عملی بگمار، که نزد تو محبوب و محمود باشیم.
پی نوشت:
1. تحف العقول، ص357
منبع: حکمت های صادقی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام صادق علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1390)