پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام صادق علیه السّلام فرمودند: یَعیشُ النّاسُ بِاِحسانِهِم اَکثَرَ مِمّا یَعیشُونَ بِاَعمارِهِم، وَ یَمُوتُونَ بِذُنُوبِهِم اَکثَرَ مِمّا یَمُوتُونَ بِآجالِهِم؛ مردم به سبب احسان خود، بیشتر زندگی می کنند تا به سبب عمرشان و به دلیل گناهانشان بیشتر می میرند تا به خاطر اجلهایشان. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
گرچه میزان عمر انسان در دنیا، از تقدیرات الهی است و تنها خدا می داند که هر کس، چقدر خواهد زیست، ولی خداوند برخی از امور را در حیات و مرگ و کوتاهی و بلندی عمر انسان مؤثّر قرار داده است.
به گفته ی روایات، بعضی از کارها، عمر انسان را می افزاید، مانند صله ی رحم و نیکی به مردم. بعضی از کارها، عمر افراد را کم می کند، مثل قطع رحم، ظلم به بندگان.
پس، عمر طولانی افراد به خاطر احسانشان و مردن زود هنگام آنان به سبب گناهانشان کم نیست. باید از خدا خواست تا عمر طولانی، بابرکت، همراه با توفیق عمل صالح و ترک گناه به ما عطا فرماید.
در حدیثی از امام باقر(علیه السلام) آمده است:
به شیعیان ما بگویید قبر حسین بن علی(علیه السلام) را زیارت کنند؛ چرا که زیارت ایشان رزق را افزایش می دهد، عمر را طولانی می کند و حوادث ناگوار را از انسان دور می سازد.(2)
از امام صادق(علیه السلام) نیز روایت است:
اگر می خواهی خداوند، عمر تو را طولانی کند، پدر و مادرت را شاد گردان: (3)
نیکوکار باشیم، تا رحمت و فضل الهی شامل حالمان باشد و از گناهان بپرهیزیم تا مرگ زودرس به سراغ ما نیاید.
پی نوشت:
1. بحارالانوار، ج5، ص140
2. میزان الحکمه، حدیث14249.
3. همان، حدیث 14245.
منبع: حکمت های صادقی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام صادق علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1390)