پرسش :

پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند:«حسین منی و أنا من حسین»[1]؛ «أنا من حسین» در این حدیث شریف یعنی چه و چه مفهومی می‌تواند داشته باشد؟

پاسخ :
پاسخ:
تفسیری که عموما بدان اعتقاد دارند و صحیح هم به نظر می‌رسد، این است که شهادت امام حسین (علیه‌السلام)، باعث احیاء و زنده شدن مجدد دین اسلام و متعاقبا شخصیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و احکام و قوانین اسلام شد. یعنی اگر امام حسین (علیه‌السلام) و عملکرد ایشان نبود، از دین آسمانی اسلام که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آن را از سوی خداوند ارزانی داشته بود، چیزی باقی نمی‌ماند. فدا شدن امام حسین (علیه‌السلام) منجر به بقاء دین و احیاء نام پیامبر (صلی الله علیه و آله) شد؛ و این امتیازی بود که امام حسین (علیه‌السلام) داشت و دیگران از چنین موقعیتی برخوردار نبودند. این تفسیر خوبی است و تنها ایراد آن، سیاق دو جمله در روایت است. به این صورت که می‌فرماید حسین (علیه‌السلام) از نظر ولادت از من است و من از نظر بقاء و دوام دینم از حسین (علیه‌السلام) هستم.
وجوه دیگری برای پاسخ به این سؤال، ذکر شده است؛ که دو مورد از آنها را نقل می‌کنیم:

۱ـ ممکن است مراد این باشد که من و حسین (علیه السلام)، از یک شجره و یک نور هستیم و به هم اتصال داریم و این قرب و نزدیکی، باعث مودت و محبت بسیار بین آنها می‌باشد. اینگونه اصطلاحات در بین مردم نیز متداول است؛ مثلا یک نفر به پسر یا برادر و یا یکی از نزدیکان و عزیزان خود می‌گوید که «من از تو هستم» و این روایت نیز نشانگر آنست که پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌خواهد مزیتی برای امام حسین (علیه‌السلام) بیان کند.
لکن ممکن است این پاسخ قانع کننده نباشد، چرا که حضرت علی (علیه‌السلام) و امام حسن (علیه‌السلام) و نیز سایر بنی هاشم نیز فضیلت و مزیتی دارند که دیگری ندارد و می‌تواند مشابه همین حکم را در مورد آنها به کار برد.

۲ـ تفسیر دیگر اینکه: همان گونه که می‌گویند درخت خرما از هسته خرما و هسته خرما از درخت خرماست، و مراد آن است که هرچه که در خرما هست، در درخت هم هست؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز می‌خواهد بیان کند که تمامی کمالات موجود در پیامبر (صلی الله علیه و آله)، در حسین (علیه‌السلام) نیز جمع است و در حقیقت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و حسین (علیه‌السلام) از تمامی جهات ـ غیر از نبوت ـ مانند یکدیگرند[2].

پی‌نوشت‌ها:
[1] - ترجمه الامام الحسین (علیه‌السلام): ابن سعد، ص ۱۳۷.
[2] - با تغییر و تلخیص: برگرفته از پرسش و پاسخ از مرحوم آیت الله کاشف الغطاء (رحمت الله علیه).
www.sibtayn.com