پرسش :

ازدواج هاى ممنوع در اسلام کدامند؟

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت اللّه العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته):
در شرع مقدس اسلام ازدواج با بعضى زن ها ممنوع و حرام است و به چند دسته تقسیم مى شوند:

اول: محارم:
محارم کسانى هستند که با انسان خویشاوندى نزدیک دارند و محرم یک دیگرند. آنها را به سه دسته مى توان تقسیم کرد:
1ـ محارم نسبى:
مانند مادر، پدر، جد، جده، دختر و فرزندان و نوادگان آنها تا هرچه پایین تر روند. برادر و فرزندان و نوادگان آنها هرچه پایین تر روند. عمو و عمه و خاله و دایى (البته فرزندان آنها مى توانند با هم ازدواج کنند). عمو، عمه، خاله و دایىِ پدر و مادر.
2ـ محارم رضاعى:
بعضى از زن ها از راه شیرخوارگى با بعضى از مردها محرم مى شوند. شیر دادن در صورتى موجب محرمیت است که با شرایط ویژه اى که در رساله هاى عملیه به ثبت رسیده انجام بگیرد. از جمله این که:
1ـ کودک حداقل یک شبانه روز به طور کامل یا پانزده مرتبه به طور متوالى و کامل از زنى شیر بنوشد و در این فاصله غذاى دیگر و شیر دیگرى ننوشیده باشد.
2ـ از طریق پستان شیر بنوشد نه با شیشه.
3ـ شیر از طریق ازدواج به وجود آمده باشد.
4ـ شیر از راه شرعى به وجود آمده باشد نه زنا.
هرگاه زنى بچه اى را با شرایط مذکور شیر داد، آن بچه به این افراد محرم مى شود:
اول، خود زن که مادر رضاعى نامیده مى شود. دوم، شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعى مى گویند. سوم، پدر و مادر آن زن هرچه بالا روند. چهارم، همه فرزندان آن زن. پنجم بچه هاى اولاد آن زن هرچه پایین روند. ششم، خواهر و برادر آن زن. هفتم، عمو و عمه آن زن. هشتم، دایى و خاله آن زن. نهم، اولاد شوهر زن که شیر مال اوست، هرچه پایین بروند. دهم، پدر و مادر شوهر هرچه بالا روند. یازدهم، خواهر و برادر شوهر که شیر مال اوست. دوازدهم، عمو، عمه، دایى و خاله شوهر که شیر مال اوست هرچه بالا روند.
3ـ محارم سببى:
محارم سببى کسانى هستند که به وسیله ازدواج بر انسان حرام مى شوند مانند مادر زن و پدر شوهر، دختر زن (نادخترى)، پسر شوهر (ناپسرى)، زن پدر (نامادرى)، شوهر مادر (ناپدرى)، زن پسر (عروس)، شوهر دختر (داماد)، خواهر همسر مادام که همسرش در حباله نکاح اوست.
افراد مذکور محارم سببى محسوب مى شوند و ازدواج با آنها شرعاً جایز نیست، و نگاه کردن به آنها نیز جایز است جز خواهر همسر که ازدواج با او حرام است و نگاه کردن به او جایز نیست.

دوم: ازدواج با کفار:
براى زن و مرد مسلمان جایز نیست که با کفار ازدواج کنند نه به صورت عقد دائم و نه به صورت عقد موقت.
هم چنین مرد مسلمان با زن اهل کتاب مانند یهود و نصارى نمى تواند ازدواج دائم برقرار سازد، ولى مى تواند عقد موقت برقرار سازد. اما زن مسلمان حتى به صورت عقد موقت هم نمى تواند با اهل کتاب ازدواج نماید.

سوم: عمل ناشایست زنا و لواط:
کسى که با خاله یا عمه خود زنا کند نمى تواند با دختر او ازدواج نماید. هم چنین کسى که با مردى یا پسرى لواط کند نمى تواند با مادر یا خواهر یا دختر او ازدواج کند. و اگر ازدواج کرده عقدشان باطل است و باید از هم جدا شوند گرچه بچه دار هم شده باشند.
منبع: makarem.ir