پراید و ناامنی‌هایش!
پراید ارزانترین خودروی تولیدی در ایران است و به همین علت درصد بالایی از مردم پراید سوار می‌شوند. البته برای اینکه کسی بتواند پراید صفر بخرد باید حداقل 19 میلیون تومان پول داشته باشد اما به هر حال ارزانترین خودروی موجود و در عین حال ناامن‌ترین خودروی موجود در کشور است.
کلاً جاده‌های ناامنی در کشور داریم و از نظر تلفات جاده‌ای بعد از افغانستان در رتبه دوم جهان قرار داریم. به گفته محمدحسین بخارائی رئیس هیئت مدیره جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها سالانه شاهد 18 هزار کشته و 310 هزار مجروح بر اثر حوادث جاده‌ای هستیم. 51 درصد علت مرگ افراد در حوادث ترافیکی ضربه به سر عنوان شده است که در این میان بیشترین تصادفات در خودروی نوع پراید با 2 هزار و 454 نفر فوتی رخ داده است.
در سال 1391 پلیس راهور ناجا آمار رسمی تصادفات را اعلام کرد که طبق آن پراید در 114 هزار و 799 فقره تصادف پای ثابت بوده است.
پراید همان مزدا 121 است كه ابتدادر دهه 1980 در ژاپن تولید میشد. ارتباط كاری فشرده مزدا و فورد باعث شد كه طی چند ماه مزدا 121 با نام فورد فستیوا در آمریكای شمالی تولید شود. در آن زمان آمریكای شمالی، استرالیا و ژاپن بازارهای اصلی این خودرو ارزان‌قیمت دانشجویی بودند.
فورد فستیوا در سال 1986 در آمریكا تولید میشد، ولی با وجود استقبال زیاد به دلیل ایراد سازمان امنیت بزرگراه‌های آمریكا جلو تولید آن گرفته شد. در آن سال این خودرو ناامن‌ترین خودرو آمریكا شناخته شد. تولید این خودرو از سال 1987 از آمریكا به كیاموتورز رسید و در كره ادامه پیدا كرد. در حالی كه تازه كیاموتورز شروع به تولید خودرو كرده بود، مزدا 121 چهره جدیدی به خود گرفت تا كمی انتقاد ایمن نبودن از این مدل برداشته شود. تولید مزدا با این كد در سه مدل دیگر و تا سال 2002 ادامه یافت.
مدتی گذشت و بزرگ‌ترین معامله كیاموتورز در آن سال ها انجام شد. پراید در اوایل دهه 1370 شمسی از كره به ایران آمد و ظرف مدت 20 سال كاملاً داخلی شد، پس از آنكه تولید پراید در كره و در سال 2000 میلادی پایان یافت و لیسانس این محصول هم كاملا به سایپا رسید.
کسی نمی‌تواند منکر این موضوع شود که پراید یکی از ناامن‌ترین خودروهای جهان محسوب میشود و در ایران به عنوان قاتل شناخته میشود. در سال 1391 پلیس ناجا سایپا را تهدید کرد که در صورت عدم افزایش ضریب امنیت پراید این خودرو را شماره‌گذاری نمی‌کند اما سایپا با اکراه و چندین بار اولتیماتوم ایربگ و ترمز ABS را روی پراید نصب کرد. جالب اینکه برخی از مصرف‌کنندگان ایربگ‌های به کار رفته در پراید را ناکارآمد دانستند اما همین دو آپشن یکی از دلایل گران شدن پراید نام گرفت. سایپایی‌ها بهانه خوبی برای افزایش نرخ پراید پیدا کردند و تا توانستند پراید را گران کردند؛ اما این آپشن‌ها هم کمک چندانی نکرده و پراید همچنان جزو ناامن‌ترین خودروهای جهان است.
مدتی پیش در یکی از برنامه‌های تلوزیونی عنوان شده بود که با توجه به دپوی خودروهای پراید در مرز مهران جهت صادرات به عراق مساله این است که :اگر پراید خطرناک است . چرادر عراق از این خودرو استقبال می شود؟
چرا مردم عراق که با وجود صادرات انواع خودروی چینی تا آمریکایی به این کشور، خودروی ایرانی را انتخاب می‌کنند از مسئولان مربوطه می‌خواهیم که بایدها و نبایدهای مربوط به امنیت ملی و اقتصاد مقاومتی را مورد نظر بگیزند" در حالی که محسن جوان معاون صادرات سایپا خودش هم باورش شده که کیفیت پرایدها آنقدر بالاست که مردم عراق به جای خودروهای آمریکایی پراید را انتخاب می‌کنند. پراید ارزان است و نسبت به خودروهای دیگر در عراق پول ناچیزی بابت آن پرداخت میشود. به همین علت برخی از عراقی‌ها ناچار به خرید پراید هستند مانند مردم کشور خودمان که فقط از سر اجبار پراید سوار می‌شوند. اما چرا اینهمه واکنش منفی نسبت به پراید وجود دارد؟
در جهان، خودروسازان برای افزایش امنیت خودروهای تولیدی خود اقدام می‌کنند، حتی خودروهای ارزان قیمت؛ اما سایپایی‌ها از انحصار خودرو در ایران سوءاستفاده کرده و خودروای ناامن را به مردم تحویل می‌دهند.
فورد فستیوا در سال 1986 در آمریكا تولید میشد، ولی با وجود استقبال زیاد به دلیل ایراد سازمان امنیت بزرگراه‌های آمریكا جلوی تولید آن گرفته شد.
جالب اینکه سایپایی‌ها به جای سرمایه‌گذاری برای طراحی جدید خودرو با ضریب امنیت بالا، فقط مدل‌های مختلف پراید را تولید می‌کنند. مثلاً ما سایپا 131 داریم که خودش به چند نوع SLیا SXیا EX تقسیم میشود و همین فرآیند در سایپا 132 و سایپا 141 وجود دارد. از طرفی وانت پراید (سایپا 151) نیز به بازار آمده که مردم اعتقاد دارند فقط می‌توان با آن کارتن خالی را جا به جا کرد!
به هر حال همواره در گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران که همواره رتبه‌بندی کیفی خودروها را اعلام می‌کند پراید در صدر بی‌کیفیت‌ترین خودروهای ساخت داخل قرار دارد و همین گزارش رسمی نشان می‌دهد که پراید اصلاً برای جاده ساخته نشده است.
به هر حال همگان آرزوی از رده خارج شدن پراید را دارند، اما حداقل این خودرو تا سال 1395 به حیات خود ادامه خواهد داد. خودرو در کشور ما انحصاری است و مردم مجبور به خرید خودرویی مثل پراید هستند و با آن تصادف می‌کنند و کشته می‌شوند. قطعاً چنین وضعیتی مطلوب هیچ کس نیست و مطمئن باشید اگر از همین امروز تعرفه خودرویی برداشته شود، هیچ‌کس پراید ناامن را سوار نخواهد شد، هیچ کس. با این وجود گویا مسئولان خودروسازی انحصاری مانند سایپا، خود را به آن راه زده‌اند. وقتی مدیران ما چنین نظری دارند، نباید حالا حالاها منتظر یک تحول در خودروسازی بود.
مدنی مدیرعامل سایپا، مدتی پیش گفته بود: " با واردات خودرو مشکلی نداریم، چون هیچ ماشینی نمی تواند با پراید رقابت کند."
