پیامبر گرامی اسلام(ص) جامع تمام صفات نیک بودند. به همین دلیل، در قرآن کریم و روایات، القاب و صفات زیادی برای حضرتشان ذکر شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1. «رَسولُ الله».[1]
2. «خاتَمَ النَّبِیِّینَ».[2]
3. «رَؤُفٌ رَحیم».[3]
4. «مُنذِر».[4]
5. «نَجم»: از امام صادق(ع) درباره آیه «وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُون»،[5] پرسیده شد و آن‌حضرت فرمود: «ستاره، رسول خدا(ص) است و علامات ائمه(ع) می‌باشند».[6]
۶. «امین»؛[7] یعنی کسی که در امانت خیانت نکرده و مورد اطمینان و اعتماد مردم است.[8]
۷. «بَشیر»(بشارت‌دهنده)؛ در روایتی می‌خوانیم وقتی از پیامبر اکرم(ص) علت لقب «بشیر» پرسیده شد، آن‌حضرت فرمود: «[برای این‌که] کسی که از خدا اطاعت کند، به او بهشت را بشارت می‌دهم».[9]
۸. «سید المرسلین»؛[10] امام سجاد(ع) در دعایی با ذکر این لقب بر پیامبر(ص) درود می‌فرستد: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِین».[11]
القاب و صفات دیگری نیز برای پیامبر اسلام(ص) ذکر شده است؛[12] مانند این‌که در روایتی رسول خدا(ص) نام‌ها و القاب خود را این‌گونه بیان می‌فرماید: «محمد»، «احمد»، «ماحى» که خداوند به‌وسیله من کفر را محو می‌فرماید،[13] «حاشر» که پروردگار [در قیامت] مردم را مقابل من جمع خواهد کرد، «عاقب» که پس از من رسول و پیغمبرى نخواهد بود».[14]
[1]. مانند: اعراف، 158؛ توبه 120؛ احزاب، 21 و 40.
[2]. احزاب، 40.
[3]. توبه، 128.
[4]. رعد، 7. ر.ک: طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج 1، ص 47 – 48، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1417ق.
[5]. «و [نیز] علاماتى قرار داد و [شب هنگام] به وسیله ستارگان هدایت مىشوند»؛ نحل، 16.
[6]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 206، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[7]. قطب الدین راوندی، سعید بن عبدالله، الخرائج و الجرائح، ج 1، ص 126، قم، مؤسسه امام مهدی(عج)، قم، چاپ اول، 1409ق؛ بیهقی، ابو بکر احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، ج 1، ص 90، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1405ق.
[8]. ر.ک: «محمد امین»، سؤال 12721.
[9]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج 2، ص 365، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[10]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 1، ص 152، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، 1379ق.
[11]. علی بن الحسین(ع)، الصحیفة السجادیة، ص 88، قم، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، 1376ش.
[12]. ر.ک: «نام پیامبر در آسمان‌ها»، سؤال 15241؛ «نام حضرت محمد(ص) در قرآن»، سؤال 3092؛ ابن سید الناس، عیون الاثر، ج 2، ص 382، بیروت، دار القلم، چاپ اول، 1414ق؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج 16، ص 82، « باب 6 أسمائه(ص)»، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم، 1363ش.
[13]. معنای دیگری نیز برای «ماحی» بیان شده است؛ یعنی: خداوند گناهان پیروان او را به‌وسیله آن‌حضرت محو خواهد کرد. إعلام الورى بأعلام الهدى، ج 1، ص 49.
[14]. إعلام الورى بأعلام الهدى، ج 1، ص 49؛ دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، ج 1، ص 152.
