اولین بز شبیه سازی شده کشور ساعت یک و سی دقیقه بامداد 26 فروردین 1388 در پایگاه تحقیقاتی علوم سلولی اصفهان پژوهشکده رویان در سلامت کامل متولد شد.
به گزارش
تماشاگران
سه سال پس از شبیه سازی موفقیت آمیز گوسفند "رویانا" در ایران، این بار در تولید اولین بز شبیه سازی شده کشور که دانش آن تنها در انحصار تعداد معدودی از کشورها است، به موفقیت دست یافتند.
این بز زیبای حنایی - سفید دورگه که به واسطه شکل ظاهری با دیگر بزهای گله متمایز است ، دوران آبستنی 147 روزه خود را در رحم مادر رضاعی سیاه رنگ بختیاری خود به سلامت طی کرد.
تولد این بز شبیه سازی شده که از طریق عمل سزارین انجام شد، به دنبال سلسله تحقیقات موفق پژوهشگران رویان و پس از تولد اولین گوسفند شبیه سازی شده (رویانا) که از آرزوهای دیرینه مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی، بود، به تحقق پیوست.
هدف نهایی این تحقیقات دامنه دار دستیابی به توانمندی داخلی در تولید داروهای نوترکیب است که برای رسیدن به این هدف مراحل متعددی باید طی شود.
* تولید جنین های آزمایشگاهی پستانداران با تکنیک های لقاح خارج رحمی
یکی از این مراحل تولید جنین های آزمایشگاهی پستانداران با تکنیک های لقاح خارج رحمی است. طی این مرحله تخمک های نابالغ از تخمدان های کشتارگاهی در آزمایشگاه بالغ و پس از انجام لقاح با اسپرم و طی عملی مرسوم به لقاح آزمایشگاهی (IVF) منجر به تولید جنین هایی می شود که پس از انتقال به رحم حیوانات گیرنده ، به تولد حیوانات حاصل از لقاح خارج رحمی می انجامد.
دستاوردهای پژوهشکده رویان در این زمینه، تولد انواع مختلف پستانداران مزرعه ای اعم از گاو، گوسفند و بز است.
مرحله دیگر ، تولید جنین های شبیه سازی شده است. برای این کار ، هسته تخمک حاصل از تخمدان های کشتارگاهی پس از بلوغ آزمایشگاهی ، خارج می شود و سپس هسته سلول پوستی حاصل از یک حیوان مورد نظر جایگزین آن می شود.
جنین های حاصل از این عمل پس از طی دوره هفت روزه کشت آزمایشگاهی به درون رحم حیوانات گیرنده منتقل می شود که دستاورد پژوهشکده رویان در این زمینه تولید اولین پستانداران مزرعه ای شبیه سازی شده گاو، گوسفند و بز است.
* تولید جنین های شبیه سازی شده
برای تولید جنین های شبیه سازی شده، هسته های تخمک های حاصل از تخمدان های کشتارگاهی پس از بلوغ آزمایشگاهی، خارج می شود و سپس هسته سلول پوستی حاصل از یک حیوان مورد نظر جایگزین آن می شود. جنین های حاصل از این عمل ، پس از طی دومره هفت روزه کشت آزمایشگاهی به درون رحم حیوانات گیرنده منتقل می شود که دستاورد پژوهشکده رویان در این زمینه تولد اولین پستانداران مزرعه ای شبیه سازی شده گاو، گوسفند و بز است.
علی رغم بیش از چهل مورد آبستنی موفق گاو شبیه سازی شده ، دو تولد زودرس اتفاق افتاده است.
* تولید رده های سلولی تراریخت حاوی ژن tPA
مرحله دیگر برای دستیابی به توانمندی داخلی در تولید داروهای نوترکیب با استفاده از فن آوری شبیه سازی ، تولید رده های سلولی تراریخت حاوی ژن tPA است.
در این راستا ژن، tPA پس از جداسازی از ژنوم انسانی و تغییر ساختاری ژنتیکی ، درون سلول مورد نظر وارد می شود،
به گونه ای که ژن مورد نظر در ارایه ژن های دخیل در شیرواری قرار گیرمد. پس از طی مراحل شبیه سازی ، جنین های تراریختی به وجود می آید که قابل انتقال به رحم حیوانات گیرنده جهت تولید حیوانات شبیه سازی شده تراریخت با توان تولید داروی ضد سکته قلبی tPA در شیر است.
سلول های تراریخت در پژوهشکده رویان با موفقیت، تولید و خالص سازی شده و امید است طی روند شبیه سازی بتوان در آینده نزدیک شاهد تولد موجودات تراریخت مورد نظر بود.
در پژوهشکده رویان پروژه تولید حیوانات تراریخت در گاو پایه گذاری شده و موفقیت هایی نیز حاصل شده است، اما به دلیل طولانی بودن دوره آبستنی گاو که همراه با مشکلات متعددی است و نیز هزینه های بالای شبیه سازی گاو، ادامه پروژه در گونه بز دنبال شده است.
بر اساس اطلاعات موجود تاکنون فقط در چند کشور معدود از جمله آمریکا، انگلستان، کانادا و چین شبیه سازی بز انجام شده، و پژوهشگران جهاد دانشگاهی در پژوهشکده رویان امیدوارند با سعی و تلاش و نیز حمایت مسئولان، پروژه تولید داروهای نوترکیب نیز از این طریق به نتیجه برسد.