آثار صله رحم

امام سجاد علیه السلام فرمودند:

مَن سَرَّهُ اَن یَمُدَّاللهُ فی عُمرِهِ وَ اَن یَبسُطَ لَهُ فی رِزقِهِ فَلیَصِل رَحِمَهُ؛

هر کس خوش دارد که خداوند، عمرش را طولانی و روزی‌اش را فراوان کند، صله‌ی رحم کند.

حیاة الامام زین العابدین، ص ۳۳۹

«صله ی رَحِم» آن است که انسان به خویشاوندان خود سر بزند، از حالشان بپرسد، به مشکلاتشان رسیدگی کند، در حد توان به آنان یاری برساند. در مقابل، «قطع رَحِم» است که به معنای قطع رابطه با بستگان و فامیل است. حداقل صله‌ی رَحِم، دیدار و سلام و احوالپرسی است. اما مساعدت و کمک و رسیدگی، مرحله‌ی بالاتر را می‌رساند.
رفت و آمدهای فامیلی، به افراد یک خاندان روحیه و نشاط و دلگرمی می‌دهد، در سختی‌ها به کمک هم می‌شتابند و هنگام نیاز، پشتوانه‌ی یکدیگر می شوند. این توصیه‌ی اخلاقی اسلام، تأثیر فراوانی در ایجاد «همبستگی اجتماعی» دارد و الفت آفرین است.
در روایات بسیاری که درباره‌ی آن نقل شده، آثار و فواید زیادی برای صله رحم ذکر شده است. آنچه در این حدیث است، دو نمونه از آنهاست؛ یعنی: «طولانی شدن عمر انسان و افزایش رزق و روزی.»
در «اصول کافی»، در باب صله‌ی رحم، ۳۳ حدیث از پیشوایان معصوم نقل شده که اهمیت آن را می‌‍‌رساند. یکی از آنها چنین است:
مردی به حضور پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله رسید و گفت: یا رسول الله! خویشاوندانم با من بدرفتاری و بی‌‎اعتنایی می‌کنند. آیا آنان را ترک کنم؟
حضرت فرمودند: در این صورت، خداوند همه‌ی شما را ترک می‌کند.
پرسید: پس چه کنم؟
حضرت فرمود: هر کس از تو قطع رابطه کرده، با او بپیوند. هر کس تو را محروم کرده به او عطا کن و هر کس به تو ستم کرده است از او درگذر. اگر چنین کنی، خداوند پشتیبان تو در مقابل آنان خواهد بود. (الکافی، ج۲، ص۱۵۰، حدیث۲)
بیا تا مونس هم، یار هم، غمخوار هم باشیم... .

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.