حدیث اذان و اقامه در گوش فرزند
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله به امام علی علیه السلام فرمودند:
یا عَلِی، اِذا وُلِدَ لَکَ غُلامٌ أو جارِیةٌ فَأذِّن فی اُذُنِهِ الیمنی وَ أقِم فِی الیسری فإنَّهُ لایضُرُّهُ الشَّیطَانُ اَبَداً.
ای علی، چون فرزندی نصیب تو شد در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگو تا هرگز شیطان به او آسیبی نرسانَد.
بحارالانوار، ج 77، ص 66
شرح حدیث:
شرح حدیث توسط حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی مدظله‌العالی:
هر ملّتی در هر عصر و زمانی برای برانگیختن عواطف و احساسات امّت خود و دعوت آنها به وظایف فردی و اجتماعی شعاری داشته است. این موضوع در دنیای امروز به صورت گسترده‌تری دیده می‌شود.
مسیحیان در گذشته و امروز با نواختن صدای ناقوس، پیروان خود را به کلیسا دعوت می‌کنند، ولی در اسلام برای این دعوت از شعار اذان استفاده می‌شود که به مراتب رساتر و مؤثّرتر است. جذّابیت این شعار اسلامی چندان است که به قول نویسنده تفسیر المنار حتّی برخی مسیحیان متعصّب، به عمق و عظمت تأثیر آن در روحیه‌ی شنوندگان اعتراف کرده‌اند.
سپس نامبرده نقل می‌کند که در یکی از شهرهای مصر جمعی از مسیحیان را دیده‌اند که هنگام اذان مسلمین اجتماع کرده تا این نغمه‌ی آسمانی را بشنوند.
چه شعاری از این رساتر که به نام خدای بزرگ آغاز می‌شود و به وحدانیت و یگانگی آفریدگار جهان و گواهی به رسالت پیامبر و یاد خدا پایان می‌پذیرد؟ از نام خدا «الله» شروع می‌شود و با نام «الله» پایان می‌پذیرد. جمله‌هایش موزون، عباراتش کوتاه، محتویاتش روشن، مضمونش سازنده و آگاه کننده است.
بدین‌رو در روایات اسلامی بر اذان گفتن تأکید بسیاری شده است. در حدیث معروفی از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل شده که اذان‌گویان در روز رستاخیز از دیگران به اندازه‌ی یک سرو گردن بلندترند.
این بلندی در حقیقت همان بلندی مقام رهبری و دعوت کردن دیگران به سوی خدا و عبادتی همچون نماز در اوقات مختلف از مأذنه‌های شهرهای اسلامی طنین‌افکن می‌شود، مانند ندای آزادی و نسیم حیات بخش استقلال و عظمت، گوش‌های مسلمانان راستین را می‌نوازد و بر جان بدخواهان اضطراب می‌افکنَد و یکی از رموز بقای اسلام است. شاهد این گفتار، اعتراف صریح گلادستون، از سیاستمداران طراز اوِّل انگلیس است که در برابر جمعی از مسیحیان چنین اظهار داشت: تا نام محمّد در مأذنه‌ها بلند است و کعبه پابرجاست و قرآن راهنمای مسلمانان است امکان ندارد پایه‌های سیاست ما در سرزمین‌های اسلامی استوار و برقرار شود.
امّا بیچاره و بینوا برخی مسلمانان که به تازگی این شعار بزرگ اسلامی را که سندی است بر ایستادگی آیین و فرهنگ آنان در برابر گذشت قرون و اعصار، از دستگاه‌های فرستنده خود حذف کرده و به برنامه‌های مبتذل روی آورده‌اند. خداوند آنها را هدایت کند و به صفوف مسلمانان بازگردانَد!
بدیهی است همان‌طور که باطن اذان و محتویات آن زیباست، باید کاری کرد که همواره با صوت زیبا و نیکو ادا شود، نه اینکه حُسن باطن به خاطر نامطلوبی ظاهر آن پایمال گردد.
منبع: انوار هدایت (مجموعه مباحث اخلاقی)، آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، چاپ اول، 1390.
هر ملّتی در هر عصر و زمانی برای برانگیختن عواطف و احساسات امّت خود و دعوت آنها به وظایف فردی و اجتماعی شعاری داشته است. این موضوع در دنیای امروز به صورت گسترده‌تری دیده می‌شود.
مسیحیان در گذشته و امروز با نواختن صدای ناقوس، پیروان خود را به کلیسا دعوت می‌کنند، ولی در اسلام برای این دعوت از شعار اذان استفاده می‌شود که به مراتب رساتر و مؤثّرتر است. جذّابیت این شعار اسلامی چندان است که به قول نویسنده تفسیر المنار حتّی برخی مسیحیان متعصّب، به عمق و عظمت تأثیر آن در روحیه‌ی شنوندگان اعتراف کرده‌اند.
سپس نامبرده نقل می‌کند که در یکی از شهرهای مصر جمعی از مسیحیان را دیده‌اند که هنگام اذان مسلمین اجتماع کرده تا این نغمه‌ی آسمانی را بشنوند.
چه شعاری از این رساتر که به نام خدای بزرگ آغاز می‌شود و به وحدانیت و یگانگی آفریدگار جهان و گواهی به رسالت پیامبر و یاد خدا پایان می‌پذیرد؟ از نام خدا «الله» شروع می‌شود و با نام «الله» پایان می‌پذیرد. جمله‌هایش موزون، عباراتش کوتاه، محتویاتش روشن، مضمونش سازنده و آگاه کننده است.
بدین‌رو در روایات اسلامی بر اذان گفتن تأکید بسیاری شده است. در حدیث معروفی از پیامبر صلّی الله علیه و آله نقل شده که اذان‌گویان در روز رستاخیز از دیگران به اندازه‌ی یک سرو گردن بلندترند.
این بلندی در حقیقت همان بلندی مقام رهبری و دعوت کردن دیگران به سوی خدا و عبادتی همچون نماز در اوقات مختلف از مأذنه‌های شهرهای اسلامی طنین‌افکن می‌شود، مانند ندای آزادی و نسیم حیات بخش استقلال و عظمت، گوش‌های مسلمانان راستین را می‌نوازد و بر جان بدخواهان اضطراب می‌افکنَد و یکی از رموز بقای اسلام است. شاهد این گفتار، اعتراف صریح گلادستون، از سیاستمداران طراز اوِّل انگلیس است که در برابر جمعی از مسیحیان چنین اظهار داشت: تا نام محمّد در مأذنه‌ها بلند است و کعبه پابرجاست و قرآن راهنمای مسلمانان است امکان ندارد پایه‌های سیاست ما در سرزمین‌های اسلامی استوار و برقرار شود.
امّا بیچاره و بینوا برخی مسلمانان که به تازگی این شعار بزرگ اسلامی را که سندی است بر ایستادگی آیین و فرهنگ آنان در برابر گذشت قرون و اعصار، از دستگاه‌های فرستنده خود حذف کرده و به برنامه‌های مبتذل روی آورده‌اند. خداوند آنها را هدایت کند و به صفوف مسلمانان بازگردانَد!
بدیهی است همان‌طور که باطن اذان و محتویات آن زیباست، باید کاری کرد که همواره با صوت زیبا و نیکو ادا شود، نه اینکه حُسن باطن به خاطر نامطلوبی ظاهر آن پایمال گردد.
منبع: انوار هدایت (مجموعه مباحث اخلاقی)، آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، چاپ اول، 1390.
