سبک ارتباط جرات مدارانه، بهترین سبک ارتباط با دیگران است.
 
چکیده: شاید تا به حال به نوع ارتباط خویش با دیگران توجه نکرده اید. در یک دسته بندی سه نوع ارتباط در مهارت های زندگی بیان می شود. در این نوشتار به توضیح این سه نوع می پردازیم. با ما همراه باشید.

تعداد کلمات 1150 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

 

انواع سبک ارتباط

در یک دسته بندی، سبک های ارتباطی را می توان در سه دسته قرار داد که هر کدام را به طور جداگانه توضیح خواهیم داد.
  1. پرخاشگرانه: در این نوع ارتباط فرد با تهدید کردن و تضییع حق دیگران توهین آمیز برخورد می کند.
  2. منفعلانه: در این نوع ارتباط فرد با عذر خواهی افراطی و کوچک انگاری خود تمامی افکار، احساسها و حقوق شخصی خود را به نفع طرف مقابل نادیده می‌گیرد.
  3. جرات مندانه: ارتباط جرات مندانه گونه ای از ارتباط است که در آن هر احساسی بدون اضطراب به راحتی ابراز شده و نتیجه آن حرکت به سوی اهداف و مقاصد شخصی بدون ضایع کردن حق دیگران است.
 

سبک پرخاشگرانه

  • باورها: همه باید مثل من باشند – من هرگز اشتباه نمی کنم – حق بامن است و تو اشتباه میکنی – خودم همه چیز را می دانم.
  • سبک برقراری ارتباط: ذهن بسته است و فرد راه را بر ورود هر نوع اطلاعات بسته است حرف و کارهای دیگران را قطع می کند- شنونده ضعیفی است – در دیدن نقطه نظرات دیگران ضعیف است.
  • رفتار: دیگران را تحقیر می کند – رییس رفتار است . هرگز فکر نمی کند که احتمال دارد اشتباه کند – حریم شخصی دیگران را رعایت نمی کند.
  • رفتار غیرکلامی: اخم ها را درهم کشیدن – چپ چپ نگاه کردن – خیره نگاه کردن – آهنگ صحبت تند داشتن – حالت بدنی خشک و بدون انعطاف.
  • رفتار کلامی: «توباید» اصل کلام را تشکیل می دهد – با کلامش موجب رنجش خاطر دیگران می شود .
  • رویارویی و حل مساله: باید در هر بحث و جدال پیروز گردد – از موضع برنده بازنده با هر چیزی برخورد می کند .
  • احساساتی که تجربه می کند: خشم – عصبانیت – بی طاقتی و ناکامی.
  • تاثیری که بر دیگران می گذارد: در دیگران رفتار مقابله با خشم را بر می انگیزد – باعث ایجاد مقاومت، برخورد دفاعی و درغگویی و… در طرف مقابل می شود – کاری می‌کند دیگران از آنها اطاعت کنند ولی این اطاعت همراه با رنجش خواهد بود.
 

سبک منفعلانه

  • باورها: هرگز عواطف واقعی خود را ابراز نمی کند – مخالفت نمی کند- طوفان ایجاد نمی کند – دیگران همیشه بیشتر از او حق دارند و
  • سبک ارتباطی: غیر مستقیم – همیشه موافق – بدون اعتراض – محتاط.
  • رفتارها: زیاد آه می کشد – بدون آنکه لازم باشد معذرت خواهی می کند – در برنامه ریزی مشکل دارد – خود را نادیده می گیرد و فدا می کند – اجازه می دهد دیگران برای او تصمیم بگیرند .
  • رفتار غیرکلامی: بیقراری – حرکات چهره ای ندارد – از سر توافق لبخند رضایت می زند – وضعیت بدنی خمیده دارد – تن صدایش پایین و ملایم است. چشمهایش را پایین می اندازد .
  • رفتار کلامی : شما بیشتر از من تجربه دارید . من نمی توانم – من سعی خواهم کرد – ممکن است اشتباه باشد.
  • رویارویی با مشکلات و مساله: اجتناب – نادیده انگاری- رها کردن.
  • احساساتی که تجربه می کند: ناتوانی – اضطراب – ناکامی- خشم.
  • تاثیراتی که بر دیگران می گذارد: دیگران را پرتوقع می سازد – دلیل تراشی را در دیگران برمی انگیزد.
 

سبک جراتمندانه

  • باورها: ارزشمند بودن خود و دیگران – برحق بودن هم خود و هم دیگرانبدین معنی نیست که رفتار جرات مندانه همیشه با موفقیت همراه است .
  • سبک ارتباطی: گوش دهنده فعال و کارآمد است – محدودیتهای و انتظارات را ابراز می کند – خواسته های خود را مستقیما“ و صادقانه ابراز می کندمشاهداتش را بیان می کند و از برچسبها استفاده نمی کند – مراقب احساسات دیگران است.
  • رفتار: براساس انتخاب خویش عمل می کند – انتظاراتش واقع بینانه استمنصفانه و عادلانه رفتار می کند – قابل پیش بینی است – عمل مدار است – محکم است.
  • رفتار کلامی: اجازه حضور ندادن به احساسات منفی – رویارویی با مشکلات در همان زمان که اتفاق می افتد.
  • رفتار غیرکلامی: ژستهای باز و طبیعی – آهنگ صدای مناسب و متناسب – تنوع در میزان صحبت – وضعیت بدنی مناسب – تماس چشمی مستقیم.
  • احساساتی که تجربه می کند: شوق – رضایت – آرامش.
  • تاثیراتی که بردیگران می گذارد : افزایش عزت نفس – دیگران می دانند که جایگاهش کجاست .
 

مشکلات ناشی از جراتمند نبودن

  1. افسردگی: عصبابنیت از خود و درماندگی و ناامیدی.
  2. رنجیدگی: عصبانیت از دیگران مبنی بر سوءاستفاده از او.
  3. ناکامی: عدم توانایی فرد در رسیدن به اهداف.
  4. انفجار خشم: عدم کنترل خشم.
  5. اضطراب و به دنبال آن اجتناب: ازدست دادن فرصت ها.
  6.  ضعف در روابط بین فردی.
  7. مشکلات جسمانی .
  8. مشکلات مربوط به فرزندپروری: عدم امکان رفتار قاطعانه در برابر مسائل خانوادگی و تربیتی و داشتن خصوصیت منفعلانه.
 

رفتار جراتمندانه به فرد کمک می کند تا :

به خود اطمینان داشته باشد.
اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.
احترام دیگران را نیز جلب کند.
توانایی تصمیم گیری خود را بهبود بخشد.
حقوق خود را حفظ کند.
احساسات خود را ابراز کند.
روابط خود را بهبود بخشد.
اعتراض کند.
نظر خود را بیان کند.
درخواست کند.
نه بگوید.
 

هر کسی حق دارد تا :

  • به تقاضاهای دیگران نه بگوید.
  • در مورد احساسات و دلیل کارهای شخصی اش به دیگران توضیح ندهد.
  • در برابر تقاضاهای بیش از حد دیگران ایستادگی کند.
  • از دیگران بخواهد که هنگام صحبت به نظراتش گوش دهند.
  • تغییر عقیده دهد.
  • از دیگران بخواهد که کاری را برایش انجام دهند.
  • زمانی که نیاز داشت تنها بماند.
  • در روابط بین فردی مورد احترام قرار گیرد.
  • برای زندگی خود تصمیم بگیرد.
  • احساس خاصی را داشته و آن را نشان دهد.
  • از دیگران سوال کرده یا کمک بخواهد.
  • خودش را دوست داشته باشد.
  • هر فردی حق دارد که ارزشها ، باورها ،عقاید وعواطف خاص خود را داشته باشد.
  • هر فردی حق دارد خودش را ابراز کند و حق دارد بگوید ”نه ” ”من نمی دانم ”.
  • هر فردی حق دارد افکارش را تغییر دهد، اشتباه کند و مسئولیت اشتباه خود رابپذیرد.
 
بررسی کنید و ببینید که کدام یک از چهار روش یاد شده را برای برقراری رابطه با دیگران انتخاب کرده اید. اگر استفاده از برخی روش ها در دوران کودکی برایتان مفید بوده اند اما امروز شما را از بیان منظور و رسیدن به آنچه می خواهید منع می کنند، بهتر است آنها را کنار بگذارید.
از میان چهار روش یاد شده برای برقراری ارتباط کدامیک با ویژگی شما هماهنگ تر است؟
آیا از انتخاب این روش راضی هستید؟ اگر نه، چه تغییراتی رادوست دارید در خود ایجاد کنید؟
 

به یاد داشته باشید رفتار غیر جراتمندانه:

·      چیزی است که یاد گرفته اید.
·      شاید شما را به گونه ای موثر از آسیب دیدن محافظت کرده است.
·      شاید کمک کرده است تا از لحظاتی سخت نجات یابید.
·      شاید خانواده شما را به داشتن این رفتار تشویق کرده است.
اما در نهایت می توانید آن را تغییر دهید
 
 
منبع: درسنامه مهارت های زندگی با رویکرد مهارت های دهگانه
نویسنده: گروه نویسندگان پورتال فرهنگی راسخون

بیشتر بخوانید :
خودافشایی (مهارت ارتباط موثر با دیگران)
مهارت ارتباط با دیگران
سبک های چهارگانه ارتباطی
چگونگی ارتباط با دیگران
مهارت های ارتباط با دیگران