بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به راشیتیسم، مصرف رژیم غذایی حاوی مقادیر کافی کلسیم، فسفر و ویتامین D است.
 

راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست؟

ویتامین D به بدن کمک می‌کند که کلسیم و فسفات را از روده جذب کند. شما می‌توانید ویتامین D را از محصولات غذایی مختلف، از جمله شیر، تخم مرغ و ماهی دریافت کنید. بدن همچنین زمانی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، این ویتامین را تولید می‌کند. کمبود ویتامین D سبب می‌شود که حفظ سطح کافی کلسیم و فسفات برای بدن مشکل باشد. هنگامی‌ که این اتفاق رخ می‌دهد بدن هورمون‌هایی تولید می‌کند که کلسیم و فسفات از استخوان‌های شما آزاد شوند. وقتی استخوان‌ها این مواد معدنی را کم دارند، ضعیف و نرم می‌شوند.

راشیتیسم در کودکان بالای ۶ و ۳۶ ماهه شایع است. کودکان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند زیرا هنوز در حال رشد هستند. آن‌ها ممکن است ویتامین D کافی نداشته باشند، اگر در یک منطقه‌ی دارای نور کم خورشید زندگی کنند، یک رژیم گیاهخواری را دنبال کنند یا محصولات لبنی را مصرف نکنند. در برخی موارد، این اختلال ارثی است. راشیتیسم در ایالات متحده کمیاب است. این بیماری سابقا شایع‌تر بود، اما در دهه‌ی ۱۹۴۰، به دلیل ارائه‌ی غذاهای غنی‌شده مانند غلات و اضافه شدن ویتامین D در کشورهای پیشرفته ناپدید شد.
 

چه کسی در معرض خطر ابتلا به راشیتیسم یا نرمی استخوان است؟

عوامل خطر راشیتیسم عبارتند از:
 
۱. سن
راشیتیسم در کودکان بین ۶ و ۳۶ ماه شایع است. در این دوره‌ی زمانی، کودکان معمولا رشد سریعی دارند. این دوره دقیقا زمانی است که بدن آن‌ها نیاز به کلسیم و فسفات بیش‌تری برای تقویت و توسعه‌ی استخوان‌ها دارد.
 
۲. رژیم غذایی
اگر رژیم گیاهخواری داشته باشید که شامل ماهی، تخم‌مرغ یا شیر نیست، خطر ابتلا به راشیتیسم در شما افزایش می‌یابد. شما همچنین در معرض افزایش ریسک این بیماری هستید اگر دچار مشکل هضم شیر یا آلرژی به قند شیر (لاکتوز) هستید. نوزادانی که تنها شیر مادر را می‌خورند ممکن است کمبود ویتامین D نیز داشته باشند. شیر مادر دارای ویتامین D کافی برای جلوگیری از راشیتیسم نیست.
 
۳. رنگ پوست
کودکان آفریقایی، جزیره‌ی پاسیفیک و مردم خاورمیانه در معرض خطر ابتلا به راشیتیسم هستند زیرا پوست تیره‌ای دارند. پوست تیره در مقایسه با پوست روشن، نسبت به نور خورشید واکنش زیادی نشان نمی‌دهد، بنابراین ویتامین D کم‌تری تولید می‌کند.
 
۴. موقعیت جغرافیایی
زمانی که در معرض نور خورشید قرار داریم بدن ما ویتامین D بیش‌تری تولید می‌کند، بنابراین اگر در ناحیه‌ای که نور خورشید کم است،‌ زندگی می‌کنید، بیش‌تر در معرض راشیتیسم قرار دارید. همچنین اگر در ساعات روز وقت‌تان را در محیط بسته سپری می‌کنید، ریسک ابتلا به این بیماری در شما افزایش می‌یابد.
 
۵. ژن
یک نوع از بیماری راشیتیسم می‌تواند ارثی باشد. به این معنا که این اختلال از طریق ژن‌های‌تان به شما منتقل می‌شود. این نوع راشیتیسم، که راشیتیسم ارثی نامیده می‌شود، مانع از جذب فسفات توسط کلیه‌ها می‌شود.
 

نشانه های راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست؟

علائم راشیتیسم عبارتند از:
۱ – درد یا حساسیت در استخوان‌های بازوها، ساق پا، لگن یا ستون فقرات
۲ – رشد نامناسب و کوتاهی قد
۳ – شکستگی استخوان
۴ – گرفتگی عضلات

۵ – ناهنجاری‌های دندانی
مانند:
* تاخیر در تشکیل دندان
* سوراخ در مینای دندان
* آبسه
* نقص در ساختار دندان
* افزایش تعداد کرم‌خوردگی

۶ – ناهنجاری‌های اسکلتی، از جمله:
* شکل عجیب جمجمه
* پاهای پرانتزی یا پاهایی که انحنای رو به بیرون دارند
* برآمدگی در ناحیه‌ی دنده‌ها
* برجسته شدن استخوان جناغ
* ستون فقرات دارای انحنا
* ناهنجاری‌های لگن

اگر فرزند شما علائم راشیتیسم را نشان می‌دهد فورا با پزشک‌تان تماس بگیرید. اگر این اختلال در دوران رشد کودک درمان نشود، ممکن است کودک در دوران بزرگسالی کوتاه قد باشد. اگر اختلال بدون درمان بماند، تغییر شکل استخوان‌ها نیز می‌تواند دائمی ‌شود.
 

راشیتیسم یا نرمی استخوان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

دکتر شما ممکن است با انجام یک معاینه‌ی فیزیکی قادر به تشخیص راشیتیسم باشد. او با کمی فشار بر روی استخوان‌ها نرمی یا درد را در آن‌ها بررسی می‌کند. پزشک شما همچنین می‌تواند آزمایش‌های خاصی را برای تشخیص راشیتیسم تجویز کند، از جمله:
۱ – آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح کلسیم و فسفات در خون
۲ – عکسبرداری از استخوان برای بررسی ناهنجاری‌های استخوانی

در موارد نادر، بیوپسی استخوان انجام خواهد شد. این کار شامل حذف بخش بسیار کوچکی از استخوان است که برای تجزیه و تحلیل به یک آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
 

درمان راشیتیسم یا نرمی استخوان


۱. جایگزینی ویتامین یا مواد معدنی
درمان راشیتیسم بر جایگزینی ویتامین یا مواد معدنی که بدن دچار کمبود آن‌ها شده‌است تمرکز دارد. این روش درمانی بیش‌تر علائم مربوط به راشیتیسم را از بین می‌برد. اگر فرزندتان دچار کمبود ویتامین D باشد، پزشک‌تان احتمالا از شما می‌خواهد که در صورت امکان او در معرض نور خورشید قرار دهید. پزشک همچنین کودک‌تان را به خوردن محصولات غذایی دارای ویتامین D بالا مانند ماهی، جگر، شیر و تخم‌مرغ تشویق می‌کند.
 
۲. استفاده از مکمل کلسیم و ویتامین دی
مکمل کلسیم و ویتامین D نیز می‌تواند برای درمان راشیتیسم استفاده شود. از پزشک‌تان درمورد دوز صحیح سؤال کنید، زیرا ممکن است بر اساس سایز فرزند‌تان متفاوت باشد. مصرف ویتامین D یا کلسیم به میزان بیش از حد می‌تواند خطرناک باشد.
 
۳. استفاده از براکت مفصل زانو
اگر فرزندتان دچار نوعی اختلال اسکلتی باشد، ممکن است استفاده از براکت مفصل زانو لازم باشد تا استخوان‌ها در حین رشد کردن در موقعیت درستی قرار داشته باشند. در موارد شدید، ممکن است کودک نیاز به جراحی اصلاحی داشته باشد.
 
۴. استفاده از مکمل های فسفات
در مورد راشیتیسم‌های ارثی، ترکیبی از مکمل‌های فسفات و سطوح بالایی از نوع خاصی از ویتامین D جهت درمان بیماری مورد نیاز است. پس از انجام درمان راشیتیسم یا نرمی استخوان چه انتظاری می‌توان داشت؟ افزایش سطح ویتامین D، کلسیم و فسفات به اصلاح این اختلال کمک می‌کند. اکثر کودکان مبتلا به راشیتیسم، طی مدت حدودا یک هفته شروع بهبودی را تجربه می‌کنند. اگر درمان راشیتیسم زمانی صورت بگیرد که سن کودک پایین است،‌ تغییر شکل اسکلت اغلب در طول زمان بهبود می‌یابد یا ناپدید می‌شود. با این حال، ناهنجاری‌های اسکلتی می‌توانند دائمی ‌شوند اگر این بیماری در طول دوره‌ی رشد کودک مورد درمان قرار نگیرد.
 

چگونه می‌توان از بروز راشیتیسم جلوگیری کرد؟

بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به راشیتیسم، مصرف رژیم غذایی حاوی مقادیر کافی کلسیم، فسفر و ویتامین D است. افرادی که مبتلا به اختلالات کلیوی هستند باید سطح کلسیم و فسفات خود را به طور مرتب تحت نظارت پزشک داشته باشند. همچنین با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، می‌توان از رخ دادن راشیتیسم پیشگیری کرد. با توجه به خدمات بهداشت و سلامت ملی انگلستان (NHS)، شما فقط باید چند بار در هفته در طول ماه‌های بهار و تابستان دست‌های خود را در معرض نور آفتاب قرار دهید تا از راشیتیسم جلوگیری کنید.

اکثر بزرگسالان به اندازه‌ی کافی در معرض نور خورشید قرار دارند. مهم است توجه داشته باشید که نور خورشید به میزان بیش از حد، می‌تواند به پوست شما آسیب برساند، بنابراین برای جلوگیری از سوختگی و آسیب دیدن پوست‌تان،‌ باید از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید. گاهی استفاده از کرم‌های ضد آفتاب ممکن است مانع از تولید ویتامین D در پوست شود، بنابراین خوردن غذاهای حاوی ویتامین D یا مصرف مکمل‌های ویتامین D مفید است. این اقدامات پیشگیرانه می‌توانند به طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به بیماری راشیتیسم را در شما کاهش دهند.

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – سارا فیضی