علائم کم خونی را بشناسید (بخش سوم)

نشانه‌ و هم‌چنین علت احتمالی دیگری که می‌تواند به کم خونی منجر شود، لوسمی یا سرطان خون است.
 

علامت دیگری که می‌تواند نشانه‌ی بروز بیماری کم خونی باشد، شوک کم حجمی خون است. شوک کم حجمی خون وضعیتی است که هنگامی رخ می‌دهد که بدن بیش از ۲۰ درصد از خون یا مایعات خود را از دست بدهد. این وضعیت بی تردید باعث می‌شود قلب توانایی‌اش را در پمپاژ خون کافی به بخش‌های مختلف بدن دست بدهد؛ بنابراین، این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک و مهلک باشد. از دست دادن ناگهانی خون و مایعات بدن ممکن است به علت وضعیت‌های مختلفی ایجاد شود؛ از جمله :
الف. ابتلای طولانی مدت به اسهال
ب. تعریق بیش از اندازه
پ. استفراغ بیش از اندازه
ت. خونریزی داخلی از اندام‌های شکمی
ث. خونریزی از جراحات و زخم‌های شدید ناشی از تصادفات
ج. خونریزی ناشی از بارداری

در واقع تا وقتی علائم این شوک ظاهر نشوند، تشخیص کم حجمی خون دشوار است. علائم این وضعیت شامل مدفوع خونی، استفراغ خونی، تند شدن ضربان قلب، رنگ پریدگی پوست، ضعیف شدن نبض، و از دست دادن هوشیاری هستند. بنابراین، چنان‌چه به این علائم مبتلا هستید، باید فورا کمک‌های درمانی دریافت کنید، زیرا به احتمال زیاد از طریق تزریق وریدی به دریافت مایعات و محصولات خونی نظیر پلاسمای خون، پلاکت خون، و گلبول‌های قرمز خون نیاز داشته باشید.
 

از جمله دیگر علائمی که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بروز کم خونی باشد، کم خونی پرنیسیوز یا کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 است. کم خونی پرنیسیوز وضعیتی است که در آن، بدن نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی ویتامین B12 جذب کند. از آن‌جا که روند پیشرفت این بیماری بسیار آهسته است، تشخیص آن نیز بسیار دشوار است؛ از این رو، اگر علائم کم خونی را در خود مشاهده کرده‌اید، عاقلانه است که در اسرع وقت جهت تشخیص این وضعیت به پزشک مراجعه کنید.
راه‌های فراوانی برای درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 وجود دارند، ولی رایج‌ترین روش درمانی از جانب پزشک معالج، تزریق ویتامین B12 خواهد بود. علاوه بر آن، لازم است با مصرف مواد غذایی از قبیل گوشت قرمز، گوشت ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی، و آجیل و سویای غنی شده میزان ویتامین B12 مصرفی‌تان را افزایش دهید.
 

هم‌چنین علامت دیگری که می‌تواند نشان‌دهنده و هم‌چنین عامل کم خونی باشد، هموفیلی است. هموفیلی نوعی بیماری خونی ارثی است که افراد مبتلا از کمبود پروتئینی به نام فاکتور انعقادی خون رنج می‌برند، و بنابراین، خونریزی‌شان آن‌چنان که باید به خوبی بند نمی‌آید و خون‌شان لخته نمی‌شود. معمولا آدم‌های مبتلا به هموفیلی به آسانی دچار خونریزی می‌شوند، و هنگام خونریزی مدت زیادی طول می‌کشد خون‌شان بند بیاید؛ از این رو، این بیماری می‌تواند بسیار خطرناک و مهلک باشد.

در بیش‌تر موارد، آدم‌های مبتلا به هموفیلی ممکن است دچار وضعیتی به نام خونریزی خود به خودی شوند؛ در این حالت، این افراد بدون هیچ دلیل مشخص دچار خونریزی می‌شوند. معمولا خونریزی خود به خودی می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:
الف. مدفوع خونی
ب. ادرار خونی
پ. خونریزی لثه
ت. خونریزی مکرر از بینی

بنابراین، جهت کنترل بیماری هموفیلی، لازم است در اسرع وقت برای دریافت کمک‌های درمانی اقدام کنید. در این صورت، پزشک معالج تزریق وریدی هورمونی را به نام دسموپرسین تجویز خواهد کرد که می‌تواند فاکتورهای مسئول در فرایند لخته شدن خون را تحریک کند.
 

نشانه‌ و هم‌چنین علت احتمالی دیگری که می‌تواند به کم خونی منجر شود، لوسمی یا سرطان خون است. لوسمی سرطانی است که در سلول‌های خونی، به ویژه در گلبول‌های سفید خون، ایجاد می‌شود. بیماری لوسمی نیز به عنوان وضعیتی مهلک به شمار می‌رود. از این رو، اگر دچار علائم زیر هستید، باید فورا برای دریافت کمک‌های درمانی اقدام کنید:
الف. تعریق بیش از اندازه، به خصوص هنگام شب که معمولا به این وضعیت تعریق شبانه می‌گویند
ب. خستگی مفرط و ضعف که با استراحت کافی نیز بر طرف نمی‌شود
پ. درد و ضعف استخوان
ت. خونریزی آسان
ث. عفونت‌های مکرر
ج. کاهش وزن غیر ارادی

در صورت ابتلا به لوسمی یا سرطان خون، راه‌های درمانی متعددی وجود دارد. رایج‌ترین درمان‌های مخصوص مبتلایان به لوسمی از قرار زیر هستند:
الف. شیمی‌درمانی با استفاده از داروهایی که سلول‌های لوسمی را از بین می‌برند
ب. پرتو درمانی با استفاده از پرتوهایی با انرژی بالا
پ. پیوند مغز استخوان
ت. ایمونوتراپی جهت کمک به دستگاه ایمنی بدن برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی
 

یکی دیگر از علائم کم خونی کم کاری تیروئید است. کم کاری تیروئید نوع بیماری است که در آن، غده‌ی تیروئید نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی هورمون تیروئید تولید کند. کمبود میزان هورمون تیروئید در بدن در توانایی بدن جهت اجرای کارکردهای متابولیسم (سوخت و ساز) طبیعی نظیر حفظ سلامت سلول‌ها، استخوان‌ها، و ماهیچه‌ها اختلال ایجاد می‌کند. کم کاری تیروئید معمولا به علت وجود اختلال خود ایمنی و عمل جراحی حذف اندام ایجاد می‌شود.

متاسفانه، علائم خاصی در مورد ابتلا به کم کاری تیروئید وجود ندارد، ولی عدم درمان این مشکل می‌تواند به چاقی مفرط، درد مفاصل، ناباروری، و بیماری قلبی منجر شود. کم کاری تیروئید معمولا به وسیله‌ی تزریق هورمون مصنوعی تیروئید درمان می‌شود؛ تزریق این هورمون بسیار بی‌خطر و هم‌چنین مقرون به صرفه است. استفاده از دوز صحیح این هورمون می‌تواند میزان متابولیسم (سوخت و ساز) را به وضعیت عادی برگرداند، از این رو، باید این تزریق تحت نظارت پزشک صورت گیرد.
 

یکی دیگر از علائم کم خونی و هم‌چنین می‌تواند یکی از علت‌های بروز آن باشد، کم خونی داسی شکل است. کم خونی داسی شکل نوعی بیماری ژنتیکی مربوط به گلبول‌های قرمز خون است. گلبول‌های قرمز خون به طور طبیعی صاف و گرد هستند،‌ به این ترتیب، می‌توانند به آسانی در عروق خونی جا به جا شوند. در این میان، در صورت ابتلا به کم خونی داسی شکل، گلبول‌های قرمز خون شکل غیر طبیعی پیدا خواهند کرد، به این ترتیب، انعطاف پذیری‌شان را از دست می‌دهند و در عروق خونی گیر می‌افتند.

علائم کم خونی داسی شکل معمولا در دوران جوانی بروز می‌کنند؛ این علائم عبارت هستند از:
الف. خستگی یا زود رنجی بیش از حد
ب. شب ادراری
پ. بی قراری
ت. زردی (یرقان)
ث. عفونت‌های مکرر
ج. درد قفسه‌ی سینه

کم خونی داسی شکل را می‌توان به شیوه‌های مختلفی درمان کرد. درمان‌های رایج کم خونی داسی شکل عبارت هستند از:
الف. مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر پنی‌سیلین
ب. مصرف داروهای مسکن
پ. ایمن سازی بدن
ت. عمل جراحی
 

یکی دیگر از علائم کم خونی دشواری در تنفس یا تنگی نفس است. تنگی نفس وضعیتی است که در آن، بیمار احساس می‌کند، نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی هوا وارد ریه‌های‌اش کند. با این‌که شایع‌ترین علت بروز تنگی نفس، استرس و اضطراب است، ولی تنگی نفس مکرر می‌تواند نشانه‌ای از بروز مشکلات جدی‌تری نظیر کم خونی باشد. بنابراین، اگر دچار تنگی نفس هستید، باید در اسرع وقت به انجام اقدامات درمانی بپردازید، زیرا این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات گوناگون مرتبط به کم خونی از قبیل فشار خون بالا یا آمبولی ریه باشد.

به این ترتیب، با مطالعه‌ی این مقاله از تمام نشانه‌ها و علائم کم خونی آگاه شده‌اید. کم خونی نوعی بیماری است که خود می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف و فراوان دیگری باشد. از این رو، اگر به کم خونی دچار هستید، باید در سریع‌ترین زمان ممکن با مصرف مکمل‌های غذایی حاوی مقادیر بالای آهن، اسید فولیک، و ویتامین B12 بر این مشکل غلبه کنید. همواره سلامت باشید!
​​​
منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی