یکی از دلایلی که باعث از بین رفتن تمرکز و کم شدن قدرت حافظه می‌شود، بی خوابی شبانه است.
 

مقدمه 

فکر و اندیشه، جدا کننده خوی انسانی با حیوانی است و از وجود این فکر و اندیشه بوده است که انسان را اشرف مخلوقات کرده است. فکر و اندیشه، جلوه دهنده خوبی هاست و مسیری برای رسیدن به سعادت و روشن کننده قلب های تاریک و زنگار گرفته است. اگر به دنبال عاقبت خوش و فرجام نیکو هستید باید تفکر خودتان را فعال کنید و روز به روز بر دانش و علم خود افزوده کنید. تفاوت ها را سرمایه و دارایی رقم نمی‌زند، بلکه تفکر و دانش شماست که سبب تمایز می‌شود چون هیچ سرمایه ای بالاتر از تفکر نیست. رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ یک ساعت تفکر بهتر از یک سال عبادت است و تنها کسانی به این مقام می‌رسند چه خداوند آنان را به نور معرفت و توحید ویژگی داده است. [1] 
 

دوری از تفکرات باطل

از مسیر کورکورانه پیروی نکنید و تفکرات خود را به دست افراد نااهل نسپارید تا ذهن شما را پر از افکار پوسیده نکنند. هر تفکری نمی‌تواند سبب رسیدن به سعادت شود؛ بلکه تفکرات باطلی هستند که سبب دور شدن از مسیر تعالی می‌شوند و این افکار را امروزه از طریق فضا های مجازی و ماهواره، گسترش دادند و برخی افراد هم گرفتارش شده اند. سخنان نیکو را بشنوید و درباره آن تفکر کنید. خداوند در قرآن کریم می‌فرمایند؛ پس بندگان مرا مژده ده، آنان که سخنان را می‌شنوند و بهترین آن را پیروی می‌کنند، آنانند کسانی که خداوند راهشان نموده است و ایشان خردمندان هستند. [2] خردمندان کسانی هستند که از قدرت الهی تفکر، استفاده می‌کنند. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: اولوا الالباب (خردمندان) را اهل تفکر معرفی کرده است. [3]
 

قوام زندگی با تفکر صحیح

شکی نیست که زندگی انسان‌ها یک زندگی فکری است و هر چقدر این تفکرات صحیح و منظم تر باشد، زندگی بهتر و محکم تر خواهد بود، فرقی ندارد که بر چه آیینی پایبند باشیم هر اندازه که زندگی خود را بر تفکر صحیح مقید سازیم، یک زندگی با دوامی خواهیم داشت. 

توجه: چون انسان یک موجود متفکر و خلاق است، یعنی با اندیشه خود زندگی می‌کند و اگر در محیط کاری خود سود یا زیانی می‌بیند به خاطر اندیشه و فکر او است.
 

راهکارهای که سبب تمرکز فکر می‌شود

گاهی اوقات ما بر این تفکرات خود تمرکز نداریم و نمی‌توانیم استفاده کافی از آن داشته باشیم. این نوشتار به بررسی راهکارهای که سبب تمرکز فکر می‌شود اشاره دارد.
 
1. کم کردن و مدیریت اشتغالات فکری و عملی 
انسان ها برای خودشان کارها و اهدافی دارند که در حد معمول آن خوب است، اما روز به روز بر این گستردگی و اشتغالات ذهنی افزوده می‌شود و با گذشت زمان و ادامه پیدا کردن این حالت، ذهن ما معطوف به این اشتغالات می‌شود و چون ذهن ما محدود است و این گستردگی ها بسیار است، ذهن خسته و خالی از تمرکز می‌شود و توان تصمیم گیری و انتخاب مناسب را ندارد. 

راهکار: یکی از بهترین روش برای کسانی که مشغله های زیادی دارند این است که کارهای خود را به دو گروه ضروری و غیر ضروری تقسیم کنند و آن کارهای که اولویت دارند را در زمان مناسب انجام دهند و ذهن خود را  از افکار مناسب خالی کنند. این اولویت بندی می‌تواند تا حد زیادی از آشفتگی ذهنی جلوگیری کند و شما راحت بتوانید تصمیم بگیرید. 
 
2. تمرین و ممارست فراوان داشته باشید
کسب کردن تمرکز و آرامش فکری یک چیزی نیست که در وجود برخی افراد وجود داشته باشد و برخی دیگر محروم باشند از این نعمت؛ تمرکز فکر یک توانایی اکتسابی است و هر امر اکتسابی را می‌شود با تکرار و تمرین فراون، افزایش داد. برای نمونه شما اگر بخواهید درباره (اسلام) فکر کنید باید آن مطلب را روی کاغذ بنویسید و مدتی آن را نگاه کنید و یک مدت زمان خاصی درباره آن فکر کنید، در بار اول و دوم، افکار مزاحم به سراغ شما خواهد آمد اما با تکرار و تمرین این روش می توانید تمرکز بیشتری کسب کنید. 

توجه: کریستیانو رونالدو و مسی مانند بسیاری از فوتبالیست ها هستند که دارند بازی می‌کنند، یک چیز سبب تمایز آنها با دیگران شده و آن این است که تلاش و تمرین فراوان در مسیر شغلی خود دارند. شما هم باید برای کسب تمرکز، تمرین زیادی داشته باشید تا به موفقیت برسید. 
 
3.برای خودتان وقت بگذارید
باید برای خودتان وقت بگذارید و گرفتاری ها و مشغله های زندگی را کنار بگذارید و با خویشتن تنها شوید و تمام مشکلات را کنار بگذارید و یک آرامش خاصی به خودتان تزریق کنید و ذهن خودتان را از خستگی های روزانه یک استراحت دهید تا برای کارهای روز بعد، تمرکز کافی داشته باشد. 
 
4. خواب منظم داشته باشید
یکی از دلایلی که باعث از بین رفتن تمرکز و کم شدن قدرت حافظه می‌شود، بی خوابی شبانه است. وقتی شب را تا صبح پای اینترنت هستید و آن ساعت‌های آرامش بخش را از دست می‌دهید باید بدانید که حافظه شما پسر خواهد شد و توان تمرکز را از دست خواهد داد. برای داشتن تمرکز باید خواب منظم شبانه داشته باشید.
 
5. ایمان و توکل به خداوند
دور شدن از خداوند مساوی است با از دست دادن تمام زندگی و تمام زندگی انسان در تفکرات او خلاصه می‌شود اگر دوست دارید که در تمام مراحل زندگی خود رنگ آرامش را ببینید و ذهن آرام و خلاقی داشته باشید، ناگزیر هستید که با خداوند رابطه خوبی داشته با‌‌شید. ارتباط و توکل به خداوند سبب آرامش روحی و روانی شما می‌شود و باعث می‌شود تا شما قدرت کنترل ذهن خود را داشته باشید و در تصمیم گیری های خود دچار لغزش نشوید. 

پی نوشت :
[1] بحارالانوار، جلد 68، صفحه 326 
[2] قرآن کریم، سوره مبارکه زمر، آیه 17 و 18
[3] علی خزاز قمی، کفایة الاثر، قم: بیدار، صفحه 253