برای یک مطالعه دقیق و هدفمند، باید کاغذ و خودکار را به همراه خود داشته باشید تا مطالب مهم و کلیدی کتاب را بنویسید تا از حافظه شما خارج نشود.
 

مقدمه 

برخی افراد با تصور و طرز تفکر اینکه دیگران دارای فکر و هوش برتر هستند و به خاطر این است که در کارها و امورات زندگی از ما پیش افتاده و موفق تر هستند، شکست ها و ناکامی های خود را توجیه می‌کنند. افراد ضعیف کسانی هستند که موفقیت دیگران را می‌بینند که بخاط پشتکار آنها بوده اما باز هم انکار می‌کنند و بیان می‌دارند که هوش برتر آنها باعث موفقیت آنها می‌شود. 

ایام امتحانات است و می‌بینیم که برخی افراد با تلاش و کوشش فراوان به نمرات عالی دست پیدا میکنند و کسانی که نتوانستند نمرات قبولی دریافت کنند، برتری آنها را بخاطر هوش و سرمایه خانواده آنها می‌دانند که برای آنها کلاس های تقویتی و خصوصی می‌گیرند. در حالی که باید بدانیم چه بسیار کسانی که به ظاهر از هوش و ذکاوت بالایی برخوردار نبودند اما با تلاش و همت بلند، توانستند پله های ترقی را طی کنند و در مقابل هم کسانی هستند که استعداد و هوش فوق‌العاده ای داشتند اما در جاده موفقیت راهی پیدا نکردند. 

انگیزشی؛ فقر و نداری نمی‌تواند دلیلی باشد تا شما پیشرفت نکنید، بلکه ما افرادی را داشتیم که در فقر و تنگدستی بزرگ شدند و در آینده جزء نوابغ و نوادر روزگار شدند، سرمایه و پول هم نمی‌تواند عاملی باشد تا شما از لحاظ علمی پیشرفت کنید. بالاتر از سرمایه، همت بلند و کوشا داشتن است که سبب موفقیت شما می‌شود.

نکته: دانش آموز، دبیرستانی و دانشجوها باید مسیر خود را مشخص کنند و هدف والایی را در نظر بگیرند و برای رسیدن به مقصد باید از کانال های مشخص شده عبور کنند و امتحانات خود را با انگیزه بالا و برای رسیدن به هدف مشخص، به بهترین شکل پشت سر بگذارند. داشتن هدف مشخص می‌تواند زمینه ساز تلاش و کوشش بیشتر و بهتر شود. 
 

نکات مهم که قبل از امتحانات باید بدانیم

روان‌شناسان می گویند: تمام افراد بشر با استعداد های ویژه ای آفریده شده اند، مهم این است که باید شخص ذوق خود را دریابد و بداند که عقربه استعداد خود را به چه سمتی متوجه سازد. در این صورت مایوس ترین افراد می‌توانند در کاری که شروع می‌کنند پیروزی کامل به دست آورند. [1] 
 
تلاش، کلید اصلی موفقیت در امتحانات :
شاید این جملات کلیشه ای و تکراری را شنیده باشید؛ من که نمی‌توانم تو امتحانات با او مقابله کنم، قطعا او شاگرد اول خواهد شد، او پدرش پول دارد و برای او خرج می‌کند و بسیاری از حرف های دیگر که تمام آنها بوی یاس و ناامیدی می‌دهد و از شما یک حریف از پیش بازنده می‌سازد و باعث عدم تلاش شما می‌شود و شما هم در امتحانات، نمرات عالی دریافت نخواهید کرد. 

دست روی دست گذاشتن هنر نیست، چونکه مردان بزرگ و موفق در سایه تلاش و کوشش خود توانستند تا قله های افتخار و پیروزی را فتح کنند. امیر المؤمنین علی (علیه‌السلام) فرمودند: به سعادت رسید کسی که تلاش کرد. [2] و در جای دیگر نیز فرمودند؛ بر ‌شما باد به تلاش. [3]

با حلوا حلوا کردن دهان شما شیرین نخواهد شد، بلکه باید توان خود را به کار بگیرید و برای موفقیت در امتحانات تلاش کنید. همت بلند، سعی و کوشش است که تفاوت آدم ها را رقم خواهد زد، نه سرمایه و استعداد و هوش درخشان داشتن.

آیا دعا کردن به تنهای می‌تواند عامل موفقیت در امتحانات باشد؟ نزدیک امتحانات که می‌شود، برخی از افراد هستند که تلاش و کوششی نمی‌کنند و فقط می‌خواهند با دعا و ذکرهای خاصی به موفقیت برسند. اما این یک تصور باطل و غلط است که تلاش و کوششی نکنید و انتظار این را داشته باشید که در امتحان هم فرد موفقی باشید. امام رضا (علیه السلام) فرمودند؛ کسی که از خداوند توفیق بخواهد، ولی تلاش نکند، خود را مسخره کرده است. [4] 
 
کسالت و تنبلی، دو دشمن امتحانات:
دختر خانم یا آقا پسر می‌خواهد به سراغ کتاب برود و برای امتحانات مطالعه کند اما می‌بیند که هیچ حسی ندارد و یک خستگی مفرط به سراغ او می‌آید و توان انجام دادن کاری را ندارد، این کسالت و تنبلی به خاطر نداشتن یک برنامه درسی منظم و مدیریت شده است. وقتی مطالعه شما در زمان دقیق و منظم نباشد، باعث خستگی و تنبلی شما خواهد شد و در نتیجه عاملی خواهند شد برای شکست در امتحانات، تنبلی را کنار بگذارید تا یا تلاش و همت بالا به موفقیت در امتحانات و آینده خود برسید. فردی که تلاش نداشته باشد و آینده برای او مهم نباشد به مرض تنبلی و کسل بودن گرفتار خواهد شد. 

مطالب سودمند را بنویسید:
برای یک مطالعه دقیق و هدفمند، باید کاغذ و خودکار را به همراه خود داشته باشید تا مطالب مهم و کلیدی کتاب را بنویسید تا از حافظه شما خارج نشود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: علم را به وسیله نوشتن حفظ کنید. [5] وقتی شما یک چک نویس داشته باشید و از مطالب مهم کتاب، نوت برداری کنید دسترسی به آن نیز راحت تر خواهد شد و لزومی ندارد که دوباره به کتاب چند صد صفحه ای رجوع کنید. 
 
تلقین کنید که بهترین هستید:
چرا باید به خودتان بگویید که نمی‌توانید شاگرد اول باشید؟ شما تا کی می‌خواهید این تلقین های منفی را به خورد خودتان دهید و از وجود این انرژی منفی در عذاب باشید. به خودتان تلقین کنید که شما نیز می‌توانید بهترین دانش آموز مدرسه یا بهترین دانشجوی دانشگاه خود شوید. حس مثبت را به خودتان تلقین کرده و تلاش خود را بیشتر کنید تا امتحانات را با موفقیت به سرانجام برسانید. 
 
استرس نداشته باشید:
وجود استرس می‌تواند دانسته های شما را کم کند و در هنگام جواب دادن. به مشکل برخورد کنید. با تلاش و اراده قوی می توانید استرس و اضطراب را پشت سر بگذارید و به راحتی در جلسه امتحانات شرکت کنید. 

نکته آخر: همه افراد می‌توانند موفق ترین باشند، اما همه افراد به درجه موفقیت نمی‌رسند، چون درجه تلاش و کوشش آنها متفاوت است. برای شاگرد اول شدن باید وقت بیشتری برای درس های خود بگذارید و تلاش مضاعفی داشته باشید. 

پی نوشت :
[1] الهیات و معارف اسلامی، جعفر سبحانی و رضا استادی، قم: موسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق (علیه‌السلام)،سال چاپ 1392، چاپ اول، صفحه 165
[2] عیون الحکم، صفحه 367
[3] نهج البلاغة، خطبة 230
[4] بحارالانوار، جلد 75، صفحه 356
[5] تحف العقول، صفحه 37