آنچه از انسداد مجاری شیر در مادران باید دانست

 

مقدمه

اگر سرعت ساخت شیر در بدن شما سریع‌تر از تخلیه شدن شیر از سینه‌ها باشد، ممکن است گاهی شیر در مجاری شیر سینۀ شما تجمع کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، بافت اطراف مجرای شیر مسدودشده می‌تواند متورم و ملتهب شود و بر مجرای شیر فشار بیاورد و باعث انسداد شود. شیر در سینۀ مبتلا به انسداد، آهسته‌تر از حد معمول جریان می‌یابد و نوزاد را هنگام شیر خوردن از آن سینه بهانه‌گیر و بی‌قرار می‌کند. اما شیردهی با وجود مجاری مسدودشده آسیبی به کودک نمی‌رساند و لازم است تمام مادران به شیر دادن نوزاد ادامه دهند، زیرا این بهترین راه برای باز کردن مجاری مسدودشده است، حتی اگر شما دچار عفونت پستان یا ماستیت شوید نیز خواص ضدباکتریایی شیر مادر، نوزاد را از باکتری‌ها در امان نگه می‌دارد. در این مطلب می‌توانید با دلایل و علائم مسدود شدن مجاری شیر، روش‌های برطرف کردن آن و موارد نیازمند مراجعه به پزشک برای این انسداد آشنا شوید.
 

مسدود شدن کانال‌های شیر زمانی اتفاق می‌افتد که سینه‌های شما به صورت منظم و به طور کامل از شیر خالی نشود. برخی موقعیت‌های متداول که ممکن است منجر به این مشکل شود عبارت است از:
_ اگر کودک شما به دلیلی در تغذیه مشکل دارد، مثلاً چفت کردن سینه در دهانش نادرست باشد یا به دفعات کافی تغذیه نشود.
_ برای دوشیدن یا پمپ کردن شیر از شیردوشی استفاده کنید که به اندازۀ کافی قوی نیست.
_ اگر شما به طور ناگهانی نوزاد خود را از شیر گرفته باشید.
_ یک مجرای شیر می‌تواند توسط یک سوتین تنگ، روی شکم خوابیدن یا توسط انگشت‌ها تحت فشار قرار بگیرد و آسیب ببیند.
_ وجود یک بیماری ممکن است باعث شود که شما به اندازۀ معمول شیردهی نکنید یا شیر خود را به قدر کافی ندوشید.
_ وقتی شما دچار استرس هستید، تولید اکسی‌توسین ممکن است در بدن کاهش یابد و ترشح شیر کم شود.
_ یک عمل جراحی مانند بیوپسی یا بافت‌برداری از سینه ممکن است باعث مسدود شدن یک مجرای شیر شود.
_ برای کمک به پیشگیری از مسدود شدن مجاری شیر، از فاصله افتادن زیاد بین دو وعدۀ شیردهی به نوزاد جلوگیری کنید و مطمئن شوید که سوتین شیردهی شما کاملاً اندازه است و زیر آن سیم یا فنری ندارد، زیرا سیم زیر کاسۀ سوتین می‌تواند باعث فشرده شدن مجاری شیر شود.
 

برخی از علائمی که نشان می‌دهد شما ممکن است یک مجرای شیر مسدودشده داشته باشید شامل موارد زیر است:
_ وجود یک قرمزی در سینه
_ یک تودۀ سفت حساس به لمس در سینه
_ یک نقطۀ بسیار دردناک در سینه
_ احساس داغی یا ورم سینه و بهبود آن پس از شیردهی
_ احساس درد، بی‌حالی و تب نیز می‌تواند نشانۀ آن باشد که مجرای مسدود شما عفونی شده، که لازم است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
 

شیردهی از سینه‌ای با مجرای مسدود ممکن است دردناک باشد، اما شیردهی مکرر برای تخلیۀ کامل سینه، از این ناراحتی کم می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. هنگامی که مجرای شیر باز شد، آن ناحیه باز هم ممکن است به مدت یا یک هفته یا بیشتر قرمز یا دردناک بماند. برخی از راهکارها و راهنمایی‌های مناسب برای کمک به رفع این مشکل شامل موارد زیر است:
 

اگر این کار خیلی دردناک نیست، بهتر است شیردهی را از سینه‌ای شروع کنید که مجرای مسدود را دارد، زیرا کودک شما در شروع تغذیه با قدرت بیشتری شیر را می‌مکد و این ممکن است به باز شدن انسداد کمک کند. اگر کودک شما آن‌قدر شیر نمی‌خورد که آن سینه تخلیه شود، از یک شیردوش استفاده کنید یا شیر خود را با دستت بدوشید.
 

کارشناسان توصیه می‌کنند که ناحیۀ دردناک را آرام ماساژ بدهید. ماساژ را از کنار اطراف سینه شروع کنید و بعد به سمت نوک سینه بروید. قرار دادن کمپرس آب گرم قبل از شیردهی نیز می‌تواند به باز کردن مجاری شیر و رفع درد و ورم کمک کند.
 

اگر از وضعیت گهواره‌ای استفاده می‌کنید، اکنون وضعیت زیر بغل و وضعیت خمیده به پهلو را امتحان کنید. با این کار مطمئن ‌می‌شوید که تمام مجاری شیر تخلیه می‌شود که بسیاری از مادران این کار را بسیار مؤثر می‌دانند. برای انجام این کار، کودک خود را در وضعیت شیردهی قرار دهید و چانۀ او را رو به سمت ناحیۀ دردناک بگیرید، نوک سینه را دهان او بگذارید و شیردهی را شروع کنید. این کار، مکش دهان کودک را به مجرای مسدود معطوف می‌کند.
 

این کار ممکن است با وجود مراقبت از کودک، دشوار یا غیرممکن به نظر برسد، به ‌ویژه اگر شما فرزندان دیگری هم دارید. اما بعد از شیردهی مکرر، استراحت مؤثرترین کاری است که می‌توانید برای رفع این مشکل انجام دهید. برای کمی خواب بیشتر، می‌توانید کودک را با خود به اتاق تان ببرید تا کمی استراحت کنید. یادتان باشد کودک را روی تخت خودتان نخوابانید، تا امکان غلت خوردن شما روی او یا پایین افتادنش از تخت وجود نداشته باشد. همچنین وسایلی را که ممکن است نیاز داشته باشید مانند پوشک، اسباب‌بازی، کتاب و آب را دم ‌دست تان بگذارید و در صورت امکان، بهتر است از کسی بخواهید چند ساعت در روز به شما کمک کند تا بتوانید کمی بیشتر بخوابید.
 

برای تقویت سیستم ایمنی بدن تان روی مواد غذایی مغذی و سالم برای پس از زایمان و غذاهای انرژی‌زا برای مادران متمرکز شوید و برای داشتن آب کافی در بدن، مقدار زیادی مایعات بنوشید.
 

مصرف ایبوپروفن ممکن است به کاهش درد و التهاب کمک کند. البته قبل از مصرف تمام داروها در دوران شیردهی بهتر است با پزشک خود یا پزشک کودک تان مشورت کنید، حتی اگر دارویی باشد که در دسترس است و نیازی به نسخه ندارد.
 

برخی از مادران از کمپرس سرد استفاده می‌کنند، درحالی‌که دیگران ترجیح می‌دهند یک کمپرس گرم را برای تخفیف درد و ناراحتی خود استفاده کنند. باید آنها را امتحان کنید که کدام یک تسکین بیشتری به شما می‌دهد. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند قبل از شیردهی از کمپرس گرم و پس از آن از کمپرس سرد استفاده کنید.
 

اگر پس از امتحان استراحت، کمپرس، ماساژ و شیردهی مکرر به مدت ۲۴ ساعت، سینۀ شما هنوز هم درد می‌کند، با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا برخی علائم می‌تواند نشانۀ عفونتی باشد که نیاز به مصرف دارو دارد. همچنین اگر در هر زمانی دچار تب شده‌اید، لازم است فوراً با پزشک تان تماس بگیرید. احساس درد و بی‌حالی نیز می‌تواند نشانۀ عفونی شدن مجرای مسدود باشد که نیاز به درمان دارد. در صورت درمان نکردن، یک مجرای مسدود در سینه می‌تواند به عفونت پستان یا ماستیت تبدیل شود، پس یادتان باشد در صورت مشاهدۀ علائم گفته‌شده فوراً بهه پزشک مراجعه کنید.

منبع: سایت مادرشو