مقدمه

ویتامین C یک ویتامین مهم و حیاتی است که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود.
 
مصرف کافی این ویتامین برای حفظ سلامت سیستم ایمنی ضروری است. همچنین ویتامین C نقشی اساسی در بهبود زخم ها، حفظ قوت استخوان ها و بهبود عملکرد مغز، ایفا می کند.
 
جالب است که برخی ادعا می کنند مزایایی که ممکن است از طریق مکمل های ویتامین C به دست آید، چیزی متفاوت از آنی است که در مواد غذایی یافت می شود.
 
یکی از اصلی ترین انگیزه های مصرف مکمل های ویتامین C این است که مصرف کنندگان فکر می کنند که این کار می تواند از ابتلا به سرماخوردگی پیشگیری کند.
 
با این حال برخی از مکمل ها حاوی مقادیر بسیار زیادی ویتامین C هستند که ممکن است عوارضی را در پی داشته باشد.
 
در این مقاله به برخی عوارض جانبی زیاده روی در مصرف ویتامین C می پردازیم.
 

ویتامین C یک ویتامین محلول در آب بوده و در بدن ذخیره نمی شود

ویتامین C یک ویتامین محلول در آب به شمار می آید، یعنی این ویتامین در آب حل می شود.
 
ویتامین های محلول در آب، بر خلاف ویتامین های محلول در چربی نمی توانند در بدن ذخیره شوند.
 
بنابراین ویتامین C به بافت های مایع بدن وارد می شود و مقدار اضافه آن از طریق ادرار دفع می شود.
 
از آنجا که بدن نمی تواند ویتامین C را ذخیره و یا تولید کند، مصرف روزانه غذاهای سرشار از ویتامین C ضروری است.
 
با این حال، مصرف مکمل هایی که حاوی مقادیر زیادی ویتامین C هستند، می توانند عوارض زیادی مانند مشکلات مربوط به دستگاه گوارش و سنگ کلیه به همراه داشته باشد.
 
در صورت دریافت بیش از حد ویتامین C، این ویتامین در بدن تجمع نموده و ممکن است شاهد علائم اُوِر دوز در بدن باشیم.
 
به خاطر داشته باشید که در بیشتر موارد نیازی به مصرف خودسرانه مکمل های ویتامین C نیست و می توانید ویتامین C مورد نیاز بدن خود را از طریق مصرف مواد غذایی به دست آورید.
 

مصرف بیش از حد ویتامین C ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود

شایع ترین عارضه جانبی مصرف بیش از حد ویتامین C، مشکلات گوارشی است.
 
البته باید توجه کنید که این عوارض جانبی در اثر مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C اتفاق نیافتاده، بلکه بیشتر به خاطر مصرف مکمل ها، بوجود می آیند.
 
اگر در یک وعده بیش از 2000 میلی گرم مکمل ویتامین C مصرف کنید، احتمالاً شاهد عوارض گوارشی خواهید بود. بنابراین بهتر است روزانه بیش از این مقدار را مصرف نکنید.
 
شایع ترین مشکلات گوارشی ناشی از زیاده روی در مصرف ویتامین C، اسهال و حالت تهوع است. همچنین ممکن است مصرف بیش از حد مجاز این ویتامین به رفلاکس معده منجر شود، هر چند تاکنون هیچ دلیل علمی این فرضیه را تأیید نکرده است.
 
اگر پس از مصرف بیش از حد ویتامین C شاهد مشکلات گوارشی بودید، بهتر است مصرف این مکمل را قطع نمایید.
 

مصرف زیاد ویتامین C ممکن است موجب افزایش بیش از حد آهن بدن شود

ویتامین C می تواند جذب آهن را در بدن افزایش دهد. این ویتامین می تواند به آهن غیر هِم که در مواد غذایی گیاهی یافت می شود، متصل گردد. آهن غیر هم به خوبی آهن هِم جدب بدن نمی شود. آهن هم در محصولات غذایی حیوانی یافت می شود.
 
ویتامین C به آهن غیر هم متصل می شود و جذب آن را تسهیل می کند. این تأثیر خصوصاً برای افرادی که آهن مورد نیاز خود را از طریق غذاهای گیاهی کسب می کنند، بسیار مهم است.
 
مطالعه ای دریافت افرادی که با وعده غذایی خود 100 میلی گرم ویتامین C مصرف می کنند، حدود 67 درصد بیشتر آهن جذب می کنند.
 
با این حال افرادی که دچار بیماری هایی مانند هموکروماتوز بوده و آهن زیادی در بدنشان تجمع می کند، باید در مصرف ویتامین C با احتیاط بیشتری عمل کنند.
 
در چنین شرایطی زیاده روی در مصرف آهن می تواند به انباشته شدن بیش از حد آهن در بدن شود. ذخیره بیش از حد آهن در بدن می تواند آسیب هایی جدی به قلب، کبد، تیروئید، پانکراس و دستگاه عصبی مرکزی، وارد سازد.
 

مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند منجر به سنگ کلیه شود

مقدار اضافی ویتامین C به صورت اگزالات از بدن دفع می شود.
 
اگزالات معمولاً به وسیله ادرار از بدن دفع می شود. با این حال، تحت شراdطی ممکن است اگزالات به برخی مواد معدنی متصل شده و کریستال هایی را تشکیل دهد. این کریستال ها در نهایت ممکن است به شکل سنک کلیه درآیند.
 
مصرف زیاد ویتامین C یکی از علل افزایش اگزالات در ادرار است. در نتیجه مصرف زیاد مکمل ویتامین C می تواند منجر به سنگ کلیه شود.
 

مصرف چه میزان ویتامین C، زیاد محسوب می شود؟

از آنجا که ویتامین C یک ویتامین محلول در آب بوده و بدن مقدار اضافی را از تنها چند ساعت پس از مصرف، دفع می کند، مصرف زیاد ویتامین C، از طریق مواد غذایی بسیار دشوار است.
 
در بیشتر افراد، اگر مقادیر زیادی ویتامین C از طریق مواد غذایی مصرف شود، مقدار اضافی به راحتی از بدن دفع خواهد شد.  
 
در واقع مصرف 29 پرتقال و یا 13 فلفل دلمه ای، می تواند محدوده مجاز مصرف ویتامین C باشد.
 
اما خطر مصرف بیش از حد ویتامین C از طریق قرص ها و داروهای مکمل، بیشتر است و ممکن است برای سلامت افراد آسیب پذیر، مضر باشد. مثلاً افرادی که استعداد و یا سابقه ابتلا به سنگ کلیه دارند، ممکن است با زیاده روی در مصرف ویتامین C دچار مشکل شوند.
 
تمام عوارض جانبی ناشی از زیاده روی در مصرف ویتامین C، پس از مصرف بیش از 2000 گرم از این ویتامین، بروز می یابند.
 
اگر مکمل ویتامین C مصرف می کنید، نباید تمام نیاز خود به این ویتامین را از طریق مکمل به دست آورید. مصرف 90 میلی گرم به صورت روزانه برای مردان و 75 میلی گرم برای زنان، دوز مناسب و بی خطری محسوب می شود.
 

سخن پایانی

به طور کلی مصرف ویتامین C برای بیشتر افراد بی ضرر است.
 
بهتر است ویتامین C مورد نیاز خود را به جای مکمل ها، از طریق مواد غذایی تأمین کنید.
 
افرادی که مکمل ویتامین C مصرف می کنند بیش از دیگران ممکن است این ویتامین را بیش از حد مجاز وارد بدن خود نموده و دچار عوارض جانبی شوند.
 
اگر کمبود ویتامین C ندارید، بهتر است به جای مصرف مکمل، منابع غذایی سرشار از ویتامین C را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
 
منبع: سایت هلث لاین