فواید نشاسته مقاوم برای سلامتی (بخش اول)

نشاسته‌ی مقاوم با عمل کردن به عنوان یک فیبر رژیمی، باعث کاهش سرعت هضم و جذب در روده‌ی کوچک و حجیم شدن مدفوع در روده‌ی بزرگ می‌شود.
 

اگر به شما گفته شده‌است که رژیم دارای کربوهیدرات کم سالم است، خوردن نشاسته مقاوم به هضم (نوعی نشاسته طبیعی یا اصلاح ‏شده که در برابر تجزیه و هضم مقاوم است) ممکن است دور از عقل به نظر برسد. با این حال، نشاسته مقاوم یک استثناء است چرا که از سطح قند خون سالم پشتیبانی می‌کند، به کاهش وزن کمک می‌کند و باکتری‌های خوب روده را تغذیه می‌کند. این مقاله را بخوانید تا درباره خواص نشاسته از جمله تمام مزایایی که برای سلامتی و درمان و لاغری دارد و در عین حال عوارض جانبی‌اش کسب اطلاع کنید. اگر دوست دارید در این رابطه بیش‌تر بدانید، با ما در این نوشتار همراه باشید!
 

* نشاسته‌ی مقاوم با عمل کردن به عنوان یک فیبر رژیمی، باعث کاهش سرعت هضم و جذب در روده‌ی کوچک و حجیم شدن مدفوع در روده‌ی بزرگ می‌شود.
* باکتری‌های خوب مثل بیفیدوباکتریوم را در روده‌ی بزرگ تغذیه می‌کند.
* مقاومت به انسولین در اثر التهاب را کاهش می‌دهد.
* ماده‌ی خام برای تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و سایر متابولیت‌های مفید در روده‌ی بزرگ است.
* سوزاندن چربی و ذخیره‌سازی گلیکوژن به جای ذخیره‌سازی چربی را تحریک می‌کند.
* اسیدهای چرب زنجیره کوتاه از عملکرد محافظت از روده (به عنوان مثال، به ترمیم روده‌ی نشت‌کننده کمک می‌کنند) و ترشحات سالم هورمون‌ها و آنزیم‌های روده‌ای حمایت می‌کنند.
 

نشاسته‌ی مقاوم به شیوه‌های متفاوتی باعث بهبود قند خون می‌شود، از جمله:
* با رفتار مانند فیبر رژیمی، هضم و جذب کربوهیدرات را کاهش می‌دهد.
* با فعال کردن ژن‌های سنتز گلیکوژن، باعث می‌شود که بدن کربوهیدرات‌ها را بیش‌تر در عضلات و کبد (در موش‌ها) ذخیره کند.
* با کاهش مقاومت به انسولین.

کامل کردن رژیم غذایی با نشاسته‌ی مقاوم ذرت، میزان گلوکز خون در افراد دارای اضافه وزن، و حتی افراد سالم دیگر کنترل می‌شود. بر اساس نتایج یک مطالعه، مصرف نشاسته‌ی مقاوم ذرت به صورت روزانه به مدت شش هفته تعادل گلوکز را در ۱۸ فرد بزرگسال دارای اضافه وزن بهبود داد. تعادل گلوکز فرآیند حفظ سطح قند خون در حد طبیعی است.
 

مقاومت به انسولین زمانی رخ می‌دهد که سلول‌ها قادر به واکنش در برابر انسولین نیستند، و همین منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود و با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی همراه است. مصرف نشاسته‌ی مقاوم، حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد و مقدار انسولین مورد نیاز را برای کنترل قند خون هم در حیوان و هم در انسان کاهش می‌دهد.
 

* افزایش دفع اسیدهای صفراوی خاصی در داخل روده، که به کاهش مقاومت به انسولین از طریق GLP-۱ کمک می‌کند.
* کاهش ماکروفاژهای بافت چربی که سلول‌های ایمنی هستند و باعث رشد مقاومت به انسولین می‌شوند.
* اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (محصولات تخمیر نشاسته‌ی مقاوم) به مغز و کبد برای کاهش تولید گلوکز سیگنال می‌دهند، که به این ترتیب ممکن است حساسیت انسولین بهبود بیابد.
* افزایش آدیپونکتین، که با افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب و مهار تولید گلوکز در کبد، باعث افزایش حساسیت به انسولین می‌شود.
* افزایش گرلین، که مانع ترشح انسولین توسط گلوکز از پانکراس می‌شود.
 

سندرم متابولیک یا پیش دیابت، گروهی از فاکتورهایی است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت و سکته را افزایش می‌دهند. عوامل خطر عبارتند از: بزرگ بودن سایز دور کمر، کم بودن کلسترول خوب، فشار خون بالا، سطح تری‌گلیسیرید و قند خون بالا. در یک مطالعه روی ۲۰ بزرگسال سالم، نشاسته‌ی مقاوم مقدار انسولین مورد نیاز پس از غذا را کاهش داد، و به این ترتیب به درمان سندرم متابولیک کمک کرد. افزودن نشاسته‌ی مقاوم به رژیم غذایی بیماران مبتلا به سندرم متابولیک، میزان کلسترول، تری‌گلیسیرید و حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد.
 

دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که افراد مقاومت به انسولین را توسعه می‌دهند. این اتفاق ناشی از ژنتیک، چاقی، قند خون بالا و التهاب است. نشاسته‌ی مقاوم با افزایش حساسیت به انسولین، کاهش گلوکز خون و کاهش میزان چربی خون، به طور بالقوه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در حیوانات و بزرگسالان دارای اضافه وزن کاهش می‌دهد. تکمیل کردن رژیم غذایی با نشاسته‌ی مقاوم ممکن است از بروز عوارض ناشی از قند خون زیاد در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کند.

یک مطالعه روی ۵۶ زن مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داد که نشاسته‌ی مقاوم به بهبود سطح قند خون، کاهش سموم آزاد شده توسط باکتری و افزایش آنتی‌اکسیدان‌ها کمک می‌کند. اسید چرب زنجیره کوتاه باعث افزایش پپتید ۱- شبه گلوکاگون (GLP-۱) می‌شود، هورمونی که باعث تحریک انسولین می‌شود. GLP-۱ ممکن است با کاهش قند خون دیابت را درمان کند.
 

یک مطالعه‌ی حیوانی نشان داد که نشاسته‌ی مقاوم باعث کاهش جذب چربی می‌شود و به این ترتیب از افزایش سطح تری گلیسیرید خون پس از غذا جلوگیری می‌کند. نشاسته‌ی مقاوم همچنین باعث حرکت روده می‌شود. این نتیجه هم در انسان و هم در موش تایید شد، زیرا نشاسته‌ی مقاوم تری‌گلیسیرید پس از وعده‌های غذایی را کاهش می‌دهد.
 

افزودن نشاسته‌ی مقاوم به نان به طور قابل ملاحظه‌ای باعث کاهش کلسترول در موش‌ها می‌شود. نشاسته‌ی مقاوم کلسترول LDL و کلسترول کل را در انسان و خوک کاهش می‌دهد و در عین حال به افزایش کلسترول خوب یا HDL کمک می‌کند.
 

گنجاندن نشاسته‌ی مقاوم در رژیم غذایی شما می‌تواند سلامت قلب را با کاهش سطح کلسترول بهبود بخشد. در یک مطالعه دو سوکور روی ۸۶ نفر، نشاسته‌ی مقاوم نوع ۴، میزان چربی غیرطبیعی در خون را کاهش می‌دهد. بنابراین، گنجاندن این نشاسته در رژیم غذایی شما می‌تواند سلامت قلب را بهبود ببخشد.

سخت شدن عروق خونی اغلب یکی از فاکتورهای ایجادکننده‌ی بیماری‌های قلبی است. نشاسته‌ی مقاوم به طور بالقوه فاکتورهای خطر درگیر در سخت شدن رگ‌های خونی را در افراد دارای اضافه وزن کاهش می‌دهد. لوبیا، که دارای مقدار فراوانی نشاسته‌ی مقاوم است، سطح کلسترول را پایین می‌آورد و خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد.
 

بیماری مزمن کلیوی اغلب عارضه‌ای از بیماری قلبی و دیابت است. رژیم غذایی حاوی نشاسته‌ی ذرت با آمیلوز بالا، توسعه‌ی بیماری مزمن کلیه (CKD) را با کاهش استرس اکسیداتیو، کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب بافت کولون در موش صحرایی کند می‌کند. تکمیل کردن رژیم غذایی با نشاسته‌ی مقاوم، متابولیت سمی (اینداکسیل سولفات و پی-کرسول سولفات) را در ۵۶ بیمار مبتلا به CKD تحت دیالیز کلیوی کاهش یافت.
 

در موش‌های مبتلا به چاقی، نشاسته‌ی مقاوم رژیم غذایی و ورزش منظم، با کاهش شکاف انرژی بین میل به خوردن و سرکوب نیاز به انرژی، مانع افزایش وزن شد. نشاسته‌ی مقاوم، تجمع چربی و سطح قند خون را کاهش می‌دهد و باعث افزایش تجزیه‌ی چربی از طریق تخمیر در روده‌ها می‌شود و به درمان چاقی کمک می‌کند.
 

نشاسته‌ی مقاوم به افزایش سوختن چربی کمک می‌کند:
* کاهش تجمع چربی و افزایش اکسیداسیون چربی پس از وعده‌های غذایی (هم در موش و هم در انسان)
* مجبور کردن بدن به تجزیه‌ی چربی برای انرژی با مهار استفاده از گلوکز در انسان
* کاهش تولید چربی در بدن، و در عین حال افزایش تولید فسفولیپید، که جزء اصلی غشاهای سلولی است.
 

مصرف نشاسته‌ی مقاوم در رژیم غذایی پپتید YY را که هورمون کاهش‌دهنده‌ی اشتها است، زیاد می‌کند و احساس سیری را افزایش می‌دهد. یک مطالعه‌ روی ۲۰ بزرگسال سالم نشان داد که مصرف نشاسته‌ی مقاوم در طی یک دوره‌ی ۲۴ ساعته به طور قابل‌توجهی میزان غذا‌ی مصرفی را کاهش داد. اگر چه میزان غذای خورده شده پایین‌تر بود، اما هیچ ارتباطی بین مصرف غذا و این‌که خود سوژه‌ها سطح اشتهای خود را در چه حدی می‌سنجند، مشاهده نشد.
 

پری‌بیوتیک باعث رشد باکتری‌های روده‌ای (پروبیوتیک) می‌شود.
نشاسته‌ی مقاوم با افزایش تعداد باکتری‌های خوب در روده‌ی بزرگ، چندین فایده برای سلامتی دارد، مانند بهبود عملکرد سیستم ایمنی، جلوگیری از رشد باکتری‌های بد، نرمال کردن تولید انرژی و حتی کاهش خطر ابتلا به سرطان.

نکته: باکتری فیلا و گونه‌های آن در اثر مصرف نشاسته‌ی مقاوم در انسان تغییر می‌کند. یک مطالعه‌ی صورت گرفته تفاوت فردی زیادی را در تغییرات فلور روده در واکنش به مصرف نشاسته‌ی مقاوم در میان ۱۰ نفر نشان داد.

ادامه دارد...

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده- سارا فیضی