تعدادکلمات 1188 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
کودکان متفاوت
بیشتر کودکان در طول رشد خود برخی از رفتارهای ضداجتماعی را به نمایش می گذارند و کودکان مختلف رفتارهای متفاوتی را نشان می دهند. به عنوان مثال امکان دارد برخی از کودکان دوست داشتنی ولی طغیانگر، تا حد زیادی هم رفتارهای اجتماعی و هم رفتارهای ضداجتماعی را بروز دهند و در عوض کودکان طرد شده و با ملاحظه، میزان کمی از هر دو نوع رفتار را به نمایش بگذارند. رفتارهایی که به شدت ضداجتماعی هستند ناهنجاری بالینی محسوب می شوند. ممکن است کودکان کم سن و سال نسبت به بزرگترها رفتار خصمانه ای نشان دهند و کودکان بزرگتر دروغ بگویند و یا دست به دزدی و خشونت بزنند. اقلیتی از کودکان نیز در بزرگسالی همچنان به رفتارهای ناهنجار خود ادامه می دهند.
مکانیسم دفاعی برای کاهش اضطراب
یکی از ویژگی های بارز کودکان و نوجوانان جامعه ستیز این است که هیچ گونه احساسی نسبت به دیگران ندارند و از صدمه زدن به مردم تاسفی نمی خورند. تنها احساسی که این کودکان نشان می دهند خشم و دشمنی است. در واقع این رفتار نوعی مکانیسم دفاعی است که از میزان اضطراب آنها که ناشی از ناتوانی در هماهنگی با محیط است می کاهد. رفتار ضداجتماعی ممکن است تلاشی مستقیم برای تغییر محیط باشد. بر طبق تئوری مهارت های اجتماعی اکتسابی، گاهی رفتار والدین و دوستان، رفتارهای منفی کودکان را تشدید می کند.
ریشه جامعه ستیز شدن
رفتارهای ناپسند کودک (مثل زدن دیگران) باعث می شود والدین به هر قیمتی از مخالفت با او بپرهیزند. کودک این رفتار را در مدرسه تکرار می کند و بدین ترتیب دایره ای از اقدامات ناپسند شکل می گیرد. کودکی که از طرد خود ناراحت است عصبانی می شود و برای تحمیل خواسته های خود تلاش می کند. این کار طردشدگیِ بیشتر او را به دنبال دارد. با بزرگتر شدن کودک، او از والدین خود فاصله بیشتری می گیرد و در نتیجه بر اثر نبود نظارت والدین به خصوص در زمان نوجوانی به جمع سایر جامعه ستیزها می پیوندد. رفتار ضداجتماعی کودکان عوامل زیادی دارد ولی معمولا در این رابطه مشکلات خانوادگی دخیل هستند. بی توجهی کودکان تا حد زیادی با رفتارهای ضداجتماعی آنها مرتبط است.
ممکن است کودک در واکنش به یک عامل استرس زای خاص (مثل مرگ یا طلاق والدین) برای مدتی مشخص رفتار ضداجتماعی نشان دهد ولی این وضعیت مشکل آفرین نیست. کودکان و نوجوانانی که مشکلات رفتاری دارند بیشتر از سایرین دچار افت تحصیلی می شوند و به مواد مخدر، خودکشی و جنایت گرایش بیشتری دارند.
اعتماد به نفس پایین
بیشتر بخوانید :
شخصیت بخشی و اعتماد به نفس کودک
اعتماد به نفس در کودکان
مشاهده نشانه ها
▪ نبود هماهنگی با قوانین اجتماعی، این افراد مدام قوانین را زیرپا می گذارند.
▪ آنها برای رسیدن به خواسته های خود دیگران را فریب می دهند.
▪ آنها شغل و محل سکونت خود را مدام تغییر می دهند.
▪ آنها روحیه تهاجمی دارند و با دیگران درگیر می شوند.
▪ آنها بی احتیاط هستند و به امنیت خود و دیگران ابدا اعتنایی ندارند.
▪ آنها غالبا مسئولیت پذیر نیستند و توانایی یافتن یا حفظ شغل و پرداخت صورت حساب ها را ندارند.
▪ آنها نسبت به عواقب زیانبار رفتار خود احساس ندامت نمی کنند.
جامعه ستیزها نسبت به دیگران هیچگونه احساسی به جز تحقیر ندارند. شخصیت این افراد با آزار و اذیت در زمان کودکی، ناهنجاری های عصبی و ضریب هوشی پائین پیوند دارد و آنهایی که دارای والدین جامعه ستیز هستند علائم شدیدتری را نشان می دهند. شخصیت های ضداجتماع ممکن است در ورطه فقر، بی خانمانی و جنایت گرفتار شوند زیرا در هماهنگی با جامعه مشکل دارند.
تشخیص و درمان
مهمترین هدف درمان رفتار جامعه ستیزانه، ارزیابی مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان و آموختن رفتارهای مناسب به آنها می باشد. در موارد حاد استفاده از دارو تجویز می شود ولی این کار نباید جای سایر درمان ها را بگیرد. کودکانی که خیلی زود از کوره در می روند امکان دارد به این درمان جواب مثبت دهند. بهتر است تیمی متشکل از آموزگاران، مددکاران اجتماعی و مشاوران تمام جنبه های زندگی کودک را مورد بررسی قرار دهند ولی در بسیاری از موارد، والدین برای آموختن رفتار درست به کودکان خود، نیاز به تمرینات خاصی دارند.
درمان موثر
مطالعات نشان می دهد رفتار کودکانی که مهارت های اجتماعی به آنها آموزش داده شده بهبود می یابد، به خصوص زمانی که دوستان و خانواده در روند درمان دخالت داشته باشند ولی تاثیرات درازمدت درمان اثبات نشده است. این حقیقت که دوستان نقش مهمی در رفتار کودک دارند نشانگر اهمیت بالای مدارس می باشد. مدرسه محل مناسبی برای آموختن رفتار درست به کودکان است و آموزگاران می توانند زمینه مشارکت میان دانش آموزان جامعه ستیز با سایر دانش آموزان را فراهم کنند.
پیشگیری
ساختن محیطی حمایت کننده و سازنده در خانه بهترین راه برای جلوگیری از رفتار جامعه ستیزانه کودکان می باشد و کودکانی که در یادگیری مشکل دارند باید مورد حمایت قرار گیرند. اگر این مشکلات زود تشخیص داده شود مانع از اعتماد به نفس پائین کودکان و در نتیجه رفتارهای ضد اجتماعی آنها خواهد شد.
کودکی که مشکلات رفتاری دارد تاثیر زیادی بر روی اعضای خانواده و دوستان خود می گذارد. والدین باید به خواسته های سایر کودکان خود نیز توجه کرده و در صورت در خطر بودن امنیت آنها، کودک جامعه ستیز را در بیمارستان بستری کنند. والدین در ضمن باید با آموزگاران کودک جامعه ستیز خود در ارتباط باشند و در جریان روند معالجه او قرار گیرند.
ترجمه از آذرشایان
روزنامه کیهان ( www.kayhannews.ir )
بیشتر بخوانید :
رفتار ضد اجتماعی
نقش خانواده در رشد اجتماعی کودک