روایات زیادی دربارۀ آداب همبستری در اسلام مطرح شده است.
چکیده : از آنجایی که اسلام دینی همه جانبه است، برای تمام جوانب زندگی انسان دستورالعمل دارد. یکی از مهمترین این دستورالعمل ها در حوزه ازدواج، مربوط به آداب همبستری جهت انعقاد نطفه است؛ از سوی دیگر برقراری رابطۀ جنسی با هدف انعقاد نطفه و باردار شدن آدابی دارد که رعایت آن در رابطه‌ای که فقط با قصد التذاذ و کامیابی صورت می‌گیرد، الزامی نیست.
تعداد کلمات 1220 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
تعداد کلمات 1220 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
آداب همبستری
روایات زیادی دربارۀ مستحبات و مکروهات همبستری و بهترین و بدترین اوقات، مکان‌ها و ویژگی‌های روحی، جهت انعقاد نطفه به دست ما رسیده است؛ زیرا ساعت‌ها، روزها، ماه‌ها، سال‌ها، قرن‌ها و مواضع خورشید، ماه، زمین و ستارگان و محیط، بر آمیزش و نطفه، اثر حتمی الوقوع دارند که چهارده قرن پیش، اسلام برای آن‌ها دستورها و مقرراتی صادر کرده که هنوز علت بسیاری از آن‌ها، برای علم روز کشف نشده است.[1]
در ذیل به مواردی اشاره می‌شود که طبق روایات نباید والدین قبل از انعقاد نطفه از آن‌ها غفلت ورزند:
1. پیش از آغاز، «اعوذُ باللهِ من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم»، گفته شود. از حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام روایت شده: «چون یکی اراده جماع داشته باشد بگوید: بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللَّهُمَّ جَنِّبْنِی الشَّیْطَانَ وَ جَنِّبِ الشَّیْطَانَ مَا رَزَقْتَنِی. و در ادامه فرمود: فَإنْ قَضَی اللهُ بَیْنَهُما وَلداً لَا یَضُرُّهُ الشیطانُ بِشیءٍ أبداً؛ اگر فرزندی به وجود آید، شیطان هرگز به او ضرر نمی‌رساند،[2] از او دور خواهد شد و در نطفه شریک نمی‌شود.»[3] خداوند دربارۀ نقش شیطان در اموال و اولاد انسان‌ها می‌فرماید: «وَ شارِکْهُمْ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ».[4] این آیه، راجع به کسانی است که شیطان در نطفۀ آن‌ها شرکت جسته است.
در تفسیر هدایت ذیل این آیه آمده است: «مشارکت [شیطان] در اولاد به معنای فساد پیدا کردن تربیت کودکان است و شیطان با پدر در پرورش فرزندانش شریک می‌شود، و هر چه زودتر آنان را در اختیار خویش می‌گیرد تا فکر خود را به ایشان تزریق کند تا حاملان رسالت او شوند. معنای عمیق این آیه چنین است: اگر انسان به فطرت خود واگذار شود، از زندگی خود فایده می‌برد، ولی شیطان همراه با انسان، در هر چیز همچون شریکی وارد می‌شود و شیرۀ تلاش‌های او را می‌مکد، پس انسان بهره‌ای برای زندگی آخرت خویش به دست نمی‌آورد و همچون برده‌ای در اختیار شیطان قرار می‌گیرد.[5]
2. در محیط سفید و روشن انجام شود و اجسام و صورت‌های زشت و تنفرآمیز در آن محیط وجود نداشته باشد.
3. مرد با تخیل زن دیگر، با زنش همبستر نشود یا زنی با تخیل و وسوسۀ شیطانی با شوهرش آمیزش نداشته باشد، زیرا اگر در آن وقت نطفه ایجاد شود موجب دیوانگی فرزند می‌شود.[6]
4. پرهیز کردن از شراب: یونگ ـ روان‌پزشک آلمانی ـ می‌نویسد: مستی زن و شوهر در لحظه همبستر شدن، یک جنایت غیرقابل بخشش می‌باشد؛ زیرا کودکانی که در این شرایط به وجود می‌آیند، دچار عوارض شدید عصبی و روانی می‌شوند.[7] براساس تحقیقات، شراب نطفۀ مرد را خراب و بی‌بنیه می‌کند، آثار سوء آن را، به جنین منتقل می‌سازد، ویتامین D را در نطفه از بین می‌برد و باعث نرمی استخوان فرزند و در موارد زیادی موجب نقص عضو یا مشکلات روحی و روانی می‌شود.
5. وجود رغبت و میل جنسی:[8] زیرا در زیبایی جنین و هوشمندی وی اثر قطعی خواهد داشت.
6. سخن نگفتن: زیرا ممکن است فرزندی که به دنیا می‌آید لال باشد.[9]
7. نگاه نکردن به فرج زن: چون امکان دارد کودک کور به دنیا آید.[10]
8. مرد یا زن بر سر خود حنا و یا غیر آن، نگذاشته باشد، که موجب مخنّث شدن[11] طفل می‌گردد.[12]
9. به حالت ایستاده نباشد: موجب بول کردن فرزند در رخت‌خواب خواهد شد.[13]
10. محتلم نباشد: اگر ارادۀ جماع داشت و محتلم بود، اول غسل کند؛ زیرا طبق روایات اگر فرزندی که به هم رسد و دیوانه شود کسی را جز خود ملامت نکند.[14]
11. رو یا پشت به قبله نبودن: زیرا موجب لعنت خداوند و فرشتگان خواهد بود.[15] از طرفی در هنگام آمیزش باید بین مغز زن و شوهر مبادلاتی انجام پذیرد، اما خطوط مغناطیسی که در سمت قبله وجود دارد، مانع انجام عملکرد صحیح بین دو نیم کرۀ مغزی خواهد شد.[16]
12. در مقابل نور خورشید قرار نگرفتن: در غیر این صورت، همیشه در بدحالی و پریشانی خواهد بود تا زمانی که بمیرد. لذا پرده‌ای آویزان کنند.[17]
13. در حال حیض نبودن: زیرا فرزند مبتلا به خوره یا پیسی می‌گردد.[18] امام صادق علیه السّلام در این باره می‌فرمایند: «دشمن ما اهل بیت نیست مگر کسی که ولد زنا باشد یا مادرش در (وقت) حیض به او حامله شد».[19]
14. وضو داشتن به خصوص در صورت حامله بودن زن: زیرا اگر نطفه‌ای منعقد شود، کوردل و بخیل می‌باشد.[20]
15. با آرامش و نشاط جسمی باشد.
منبع: آقا میری؛ فاطمه سادات (1395)، عطیه الهی، انتشارات بوستان کتاب، چاپ اول، قم.
در ذیل به مواردی اشاره می‌شود که طبق روایات نباید والدین قبل از انعقاد نطفه از آن‌ها غفلت ورزند:
1. پیش از آغاز، «اعوذُ باللهِ من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم»، گفته شود. از حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام روایت شده: «چون یکی اراده جماع داشته باشد بگوید: بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللَّهُمَّ جَنِّبْنِی الشَّیْطَانَ وَ جَنِّبِ الشَّیْطَانَ مَا رَزَقْتَنِی. و در ادامه فرمود: فَإنْ قَضَی اللهُ بَیْنَهُما وَلداً لَا یَضُرُّهُ الشیطانُ بِشیءٍ أبداً؛ اگر فرزندی به وجود آید، شیطان هرگز به او ضرر نمی‌رساند،[2] از او دور خواهد شد و در نطفه شریک نمی‌شود.»[3] خداوند دربارۀ نقش شیطان در اموال و اولاد انسان‌ها می‌فرماید: «وَ شارِکْهُمْ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ».[4] این آیه، راجع به کسانی است که شیطان در نطفۀ آن‌ها شرکت جسته است.
در تفسیر هدایت ذیل این آیه آمده است: «مشارکت [شیطان] در اولاد به معنای فساد پیدا کردن تربیت کودکان است و شیطان با پدر در پرورش فرزندانش شریک می‌شود، و هر چه زودتر آنان را در اختیار خویش می‌گیرد تا فکر خود را به ایشان تزریق کند تا حاملان رسالت او شوند. معنای عمیق این آیه چنین است: اگر انسان به فطرت خود واگذار شود، از زندگی خود فایده می‌برد، ولی شیطان همراه با انسان، در هر چیز همچون شریکی وارد می‌شود و شیرۀ تلاش‌های او را می‌مکد، پس انسان بهره‌ای برای زندگی آخرت خویش به دست نمی‌آورد و همچون برده‌ای در اختیار شیطان قرار می‌گیرد.[5]
2. در محیط سفید و روشن انجام شود و اجسام و صورت‌های زشت و تنفرآمیز در آن محیط وجود نداشته باشد.
3. مرد با تخیل زن دیگر، با زنش همبستر نشود یا زنی با تخیل و وسوسۀ شیطانی با شوهرش آمیزش نداشته باشد، زیرا اگر در آن وقت نطفه ایجاد شود موجب دیوانگی فرزند می‌شود.[6]
4. پرهیز کردن از شراب: یونگ ـ روان‌پزشک آلمانی ـ می‌نویسد: مستی زن و شوهر در لحظه همبستر شدن، یک جنایت غیرقابل بخشش می‌باشد؛ زیرا کودکانی که در این شرایط به وجود می‌آیند، دچار عوارض شدید عصبی و روانی می‌شوند.[7] براساس تحقیقات، شراب نطفۀ مرد را خراب و بی‌بنیه می‌کند، آثار سوء آن را، به جنین منتقل می‌سازد، ویتامین D را در نطفه از بین می‌برد و باعث نرمی استخوان فرزند و در موارد زیادی موجب نقص عضو یا مشکلات روحی و روانی می‌شود.
5. وجود رغبت و میل جنسی:[8] زیرا در زیبایی جنین و هوشمندی وی اثر قطعی خواهد داشت.
6. سخن نگفتن: زیرا ممکن است فرزندی که به دنیا می‌آید لال باشد.[9]
7. نگاه نکردن به فرج زن: چون امکان دارد کودک کور به دنیا آید.[10]
8. مرد یا زن بر سر خود حنا و یا غیر آن، نگذاشته باشد، که موجب مخنّث شدن[11] طفل می‌گردد.[12]
9. به حالت ایستاده نباشد: موجب بول کردن فرزند در رخت‌خواب خواهد شد.[13]
10. محتلم نباشد: اگر ارادۀ جماع داشت و محتلم بود، اول غسل کند؛ زیرا طبق روایات اگر فرزندی که به هم رسد و دیوانه شود کسی را جز خود ملامت نکند.[14]
11. رو یا پشت به قبله نبودن: زیرا موجب لعنت خداوند و فرشتگان خواهد بود.[15] از طرفی در هنگام آمیزش باید بین مغز زن و شوهر مبادلاتی انجام پذیرد، اما خطوط مغناطیسی که در سمت قبله وجود دارد، مانع انجام عملکرد صحیح بین دو نیم کرۀ مغزی خواهد شد.[16]
12. در مقابل نور خورشید قرار نگرفتن: در غیر این صورت، همیشه در بدحالی و پریشانی خواهد بود تا زمانی که بمیرد. لذا پرده‌ای آویزان کنند.[17]
13. در حال حیض نبودن: زیرا فرزند مبتلا به خوره یا پیسی می‌گردد.[18] امام صادق علیه السّلام در این باره می‌فرمایند: «دشمن ما اهل بیت نیست مگر کسی که ولد زنا باشد یا مادرش در (وقت) حیض به او حامله شد».[19]
14. وضو داشتن به خصوص در صورت حامله بودن زن: زیرا اگر نطفه‌ای منعقد شود، کوردل و بخیل می‌باشد.[20]
15. با آرامش و نشاط جسمی باشد.
منبع: آقا میری؛ فاطمه سادات (1395)، عطیه الهی، انتشارات بوستان کتاب، چاپ اول، قم.
در این زمینه حتما بخوانید:
آداب همبستری در اسلام (بخش دوم)
تربیت دینی در دوران جنینی؛ چرا و چگونه
آداب بچه دار شدن از منظر روایات اسلامی (بخش اول)
آداب بچه دار شدن از منظر روایات اسلامی (بخش دوم)
پی نوشت :
[1]. سیدرضا پاک‌نژاد، ازدواج مکتب انسان‌ساز، ج 2، ص 273 و 281.
[2]. همان، ص 100.
[3]. الکافی، ج 5، ص 503.
[4]. اسراء، آیه 64.
[5]. محمدتقی مدرسی، تفسیر هدایت، ترجمۀ گروهی از مترجمان، ج 6، ص 262.
[6]. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم: «یا علی! به شهوت و خواهش زن دیگر با زن خود جماع مکن که اگر فرزندی به هم رسد (و نطفه‌ای منعقد شود) مخنث یا دیوانه باشد» (محمدباقر مجلسی، حلیة المتقین، ص 95).
[7]. محسن دهقانی، بارداری آسان، ص 276.
[8] .www.zibaei.parsiblog.com.89/3/24
[9].امام صادق علیه السّلام «در وقت جماع سخن مگویید که بیم آن است اگر فرزندی به هم رسد لال باشد» (حلیة المتقین، ص 93).
[10]. امام صادق علیه السّلام «در آن وقت [جماع] به فرج زن نگاه نکنید که بیم آن می‌رود فرزندی که به هم رسد کور باشد» (حلیة المتقین، ص 93 و مکارم الاخلاق، ص 209).
[11]. در فرهنگ معین این کلمه به معنای مردی است که در جماع ناتوان باشد و حالت زنانه داشته باشد.
[12]. محمدباقر مجلسی، حلیة المتقین، ص 98.
[13]. قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله و سلم: یَا عَلِیُّ لَا تُجَامِعِ امْرَأَتَک مِنْ قِیَامٍ فَإِنَّ ذَلِک مِنْ فِعْلِ الْحَمِیرِ وَ إِنْ قُضِیَ بَیْنَکمَا وَلَدٌ کانَ بَوَّالاً فِی الْفِرَاشِ کالْحَمِیرِ الْبَوَّالَةِ تَبُولُ فِی کلِّ مَکانٍ (مکارم الاخلاق، ص 210).
[14]. مجلسی، همان، ص 94 ـ 95.
[15]. قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله و سلم لَا تُجَامِعْ فِی السَّفِینَةِ وَ لَا مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةِ وَ لَا مُسْتَدْبِرَهَا (مکارم الاخلاق، ص 212).
[16]. سیدرضا پاک‌نژاد، ازدواج مکتب انسان‌ساز، ج 2، ص 285.
[17]. وَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله و سلم یا عَلِیُّ ، لا تُجامِعِ امرَأَتَکَ فی وَجهِ الشَّمْسِ وَ شُعَاعِهَا إلاّ أنْ یُرخِیَ سِتْرٌ فَیَسْتُرَکُما فَإِنَّهُ إِنْ قُضِیَ بَیْنَکُما وَلَدٌ لا یَزَالُ فی بُؤْسٍ وفَقْرٍ حَتَّى یَمُوتَ (مکارم الاخلاق، ص 210).
[18]. وَ قَالَ رَسُول اللهِ صلی الله علیه و اله: مَنْ جَامَعَ امْرَأَتَهُ وَ هِیَ حَائِضٌ فَخَرَجَ الْوَلَدُ مَجْذُوماً أوْ أبْرَصَ فَلَا یَلُومَنَّ إلَّا نَفْسَهُ (همان، ص 212).
[19]. مجلسی، حلیة المتقین، ص 93.
[20]. قال رسول الله صلی الله علیه و اله: یَا عَلِیُّ إِذَا حَمَلَتِ امْرَأَتُک فَلَا تُجَامِعْهَا إلَّا وَ أَنْتَ عَلَی وُضُوءٍ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِیَ بَیْنَکمَا وَلَدٌ یَکونُ أَعْمَی الْقَلْبِ بَخِیلَ الْیَدِ (مکارم الاخلاق، ص 210).
