ضرورت ازدواج و آشنایی با تفاوت های زن و مرد (بخش اول)

مهم‌ترین انتخاب هر انسانی در دوران زندگیش، انتخاب همسر است.
 

چکیده : مهم‌ترین اصل قبل از انتخاب همسر، اصل ضرورت^[1] ازدواج است. اینکه آیا ازدواج ضروری است؟ آیا زمانی که جوان مشغول به تحصیل است ازدواج ضرورت دارد چرا برخی می‌گویند ضرورت دارد برخی می‌گویند نه؟ در اینجا بهتر است کلمۀ ضرورت معنا شود.

تعداد کلمات 1259 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

آنچه زندگی انسان را از سایر موجودات خاکی و حتی فرشتگان مجزا می‌سازد، «توانایی انتخاب» است. هر فردی در زندگی با انواع و اقسام انتخاب‌ها روبرو می‌شود. انتخابِ دوست، رشتۀ تحصیلی، دانشگاه و غیره، ولی مهم‌ترین انتخاب هر انسانی در دوران زندگیش، انتخاب همسر است. اگر می‌خواهید ازدواج خوبی داشته باشید و در جریان زندگی به آه و افسوس گرفتار نشوید، باید بیشتر به نوع انتخاب‌تان توجه کنید. اما مهم‌ترین اصل قبل از انتخاب همسر، اصل ضرورت^[2] ازدواج است. اینکه آیا ازدواج ضروری است؟ آیا زمانی که جوان مشغول به تحصیل است ازدواج ضرورت دارد چرا برخی می‌گویند ضرورت دارد برخی می‌گویند نه؟ در اینجا بهتر است کلمۀ ضرورت معنا شود. ضرورت یعنی چیزی که باید باشد. به عبارتی، وقتی چیزی ضروری شد، دیگر نمی‌توان برای آن جانشینی تصور کرد. مثلاً، برای زنده ماندن، هوا ضرورت دارد، از این رو نمی‌توان به جای هوا، آب نوشید. بنابراین، ضرورت در ازدواج نیز به این معناست که فرد چاره‌ای جز ازدواج ندارد.
 

علی (علیه السّلام) نیز در نهج‌البلاغه صریحاً ازدواج را امری ضروری و گریزناپذیر می‌داند^[3] در واقع «اسلام معتقد است اگر فردی در زمینۀ ارضای نیازهایش ترس از گناه داشته باشد، ازدواج برای او، ضروری و گاهی واجب می‌شود.^[4]» همچنین به نظر می‌رسد ازدواج که سنت پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) می‌باشد بر این استدلال استوار است که تمام انسان‌ها به نوعی نیازمند یکدیگر می‌باشند و لذا باید با همدیگر زندگی کنند و تنها خداوند است که «احد» بوده (یعنی یکی که دومی ندارد) و بقیه موجودات نیازمند به هم هستند و باز بدین دلیل است که خداوند تمامی موجودات را به صورت جفت آفریده است و تنها اوست که احد و صمد می‌باشد:

پس نخستین اصل، ضرورت ازدواج است. دومین اصل برای ازدواج، خواستگاری است و اولین گام در خواستگاری، آشنایی طرفین با هم می‌باشد. ضمناً چنانچه می‌دانیم از مهم‌ترین ملاک‌ها در امر ازدواج، «جذابیت ظاهری» طرفین است. حضرت علی (علیه السّلام) می‌فرمایند: «حسن الصّوره اوّل السعاده؛ قشنگی و زیبایی، نخستین پایۀ خوشبختی است^[5]».
جذابیت ظاهری به معنای زیبایی بیش از حد نیست؛ بلکه همان چیزی است که عوام می‌گویند قیافه طرف به دل می نشیند. چنانچه این شرط حاکم باشد و هر دو از ظاهر یکدیگر رضایت داشته باشند آن موقع سؤال‌های بعدی یا ملاک‌های بعدی مطرح می‌شود. گرچه ملاک‌های دیگری مثل ایمان، اصالت خانوادگی و اخلاق، مهم هستند ولی فقدان شرط جذابیت می‌تواند در آینده سبب نارضایتی گردد. البته کسانی که زیبایی ظاهری را در انتخاب همسر اصل اساسی قرار می‌دهند باید بدانند سخت در اشتباه‌اند. یا به قول ویل دورانت اگر ازدواج صرفاً به خاطر زیبایی و علایق به اصطلاح عشقی صورت گیرد، معمولاً با شکست مواجه خواهد شد و آشفته خواهد گشت.^[6]

پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمودند: «هر کس با زنی به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند او را به مال وی واگذار می‌کند و هر که به خاطر جمال و زیبایی‌اش ازدواج نماید، در او چیزی را که خوشایند نیست، خواهد دید و هر که به خاطر دینش با او ازدواج کند، خداوند تمامی این مزایا را برای او جمع می‌کند^[7].» از بکار بردن جملۀ «قیافه طرف برای من مهم نیست، بلکه چیزهای دیگر مهم هستند» بپرهیزید. چرا که قیافه همسرتان باید به دلتان بنشیند. نمونه‌هایی از این قبیل به کرات دیده شده است که برخی از آن‌ها ذکر می‌شود. مغیره بن شعبه، زنی را خواستگاری کرد. پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمودند: اگر قبلاً او را می‌دیدی امید سازش و توافق بیشتر بود. همچنین محمد بن مسلم می‌گوید: از امام محمد باقر (علیه السّلام) پرسیدم: مردی که می‌خواهد ازدواج کند حق دارد زن را ببیند؟ فرمودند: آری، به گران‌ترین قیمت می‌خرد؛ چگونه حق دیدن ندارد؟!^[8]
 

p م. پسر 28 ساله در جلسه مشاوره می‌گفت: «دو سال پیش خواستگاری دختری، که خانواده‌ام پیشنهاد داده بودند، رفتم. بعد از اینکه همسرم را دیدم از ظاهرش خیلی رضایت نداشتم، ولی خانوادۀ خیلی خوبی بودند. با وجود تکرار این مطلب به خانواده‌ام، که ظاهر دختر خوشایند من نیست، خانواده‌ام همچنان حرف‌های خودش را می‌زد. حال من هنوز بعد از این مدت نتوانسته‌ام قیافه‌ی همسرم را بپذیرم. نمی‌خواهم بچه‌دار شوم، چون از ظاهرش خوشم نمی‌آید. همسرم نیز کم‌کم این موضوع را حس کرده و روزبه‌روز زندگیمان سردتر می‌شود».
در مورد انتخاب همسر دو دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اول معتقد است انتخاب همسر براساس شباهت‌ها صورت می‌گیرد و دیدگاه دوم انتخاب همسر را براساس تفاوت‌ها می‌داند. در مورد شباهت‌ها، به این صورت است که فرد تمایل دارد با کسی ازدواج کند که از نظر ظاهر، خانواده، طبقه اجتماعی، شغل، محل سکونت و غیره تا حدودی به خودش شبیه باشد «کبوتر با کبوتر باز با باز، کند همجنس با همجنس پرواز». در مورد تفاوت‌ها، فرد تمایل دارد با کسی ازدواج کند که مکمل خودش باشد. مثلاً فرد کم‌رو و خجالتی دوست دارد با فردی ازدواج کند که اجتماعی و اهل آداب معاشرت باشد. یا پسری که خانوادۀ پرجمعیتی دارد دوست دارد با دختری ازدواج کند که از خانوادۀ کم جمعیت است. در مورد اینکه کدام یک از این دو نوع ازدواج دوام و رضایت بیشتری دارند، نتیجه قطعی وجود ندارد. ولی تجربیات مشاوره‌ای مؤلف و برخی منابع، ازدواج نوع اول (شباهت‌ها) را بادوام‌تر می‌دانند (حسینی، 1384). بنابراین لازمۀ داشتن یک جامعه سالم، خانواده سالم و لازمه داشتن یک خانواده سالم، ازدواج موفق است و اولین شرط ازدواج موفق، انتخاب صحیح می‌باشد.
 

اگر بخواهید با یک نفر به مسافرت بروید معمولاً به این نکته توجه می‌کنید که آیا طرف مقابل با روحیه و شخصیت شما سازگار است یا نه؟ آیا مسافرت با چنین فردی برای شما رضایت‌بخش است؟ حال در نظر بگیرید که این سفر، زندگی باشد و مسافران آن زن و شوهر. پس برای رفتن به سفر زندگی باید از همسر شناخت بیشتری کسب کرد. بنابراین دانستن تفاوت‌های بین زن و مرد می‌تواند گاهی بسیاری از مشکلات زوجین را از همان ابتدا حل کند.
از یک جنبه، تفاوت بین زن و مرد به دو دستۀ جسمانی و روانی تقسیم‌بندی می‌شود:

در مورد تفاوت جسمانی زن و مرد مطالب بسیار زیادی وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل پوست ضخیم، عضلات حجیم، استخوان‌بندی محکم و صدای بم در مردان و برعکس پوست نازک، عضلات ضعیف و صدای نازک در خانم‌ها می‌باشد. یک پسر باید بداند که شوخی‌های بدنی (فشردن دست) که با دوستش انجام می‌داد، درباره همسرش مناسب نمی‌باشد. مردی می‌گفت: همسرم خیلی بچه ننه است. پرسیدم چطور؟ گفت: روزهای اول زندگی با حالت شوخی دست او را فشردم و او خیلی گریه کرد. وقتی تفاوت‌ها را برایش بازگو کردم، پذیرفت که او سخت در اشتباه بوده است. بدن زن، ضعیف است و بدن مرد محکم و قوی. نظر به اینکه بسیاری از افراد نسبت به تفاوت‌های جسمانی بین زن و مرد تا حدودی آگاهی دارند سعی می‌شود بیشتر به تفاوت‌های روانی، پرداخته شود.
 
ادامه دارد...
 
منبع: برگرفته از کتاب "با چه تیپ شخصیتی ازدواج کنم؟"
نویسنده: دکتر حسن زارعی محمودآبادی