جوانی، بهار زندگانی

یکی از ویژگی های دوره ی جوانی، غریزه ی استقلال طلبی است. کودکان وقتی به دوره ی جوانی می رسند، به استقلال و وابسته نبودن، علاقه ی بسیاری پیدا می کنند.
 

وقتی که انسان پای در این دنیای خاکی می‌گذارد با ضعف و سستی همراه است به حدی که توان مقابله با پشه را هم ندارد. بعد از گذشتن این دوران ضعف با دوران قدرت روبرو می‌شود، دورانی که تمام شور و اشتیاق در وجود او قرار دارد. اما این دوران هم مانند دوران ضعف او خواهد گذشت و دوره حساسی که عصاره ای از دوان قدرت او است فرا می‌رسد و آن دوران پیری است که دیگر خبری از آن شور و نشاط جوانی نیست و دورانی است که اگر از عمر خود درست استفاده نکرده باشیم، دوران حسرت برای ما خواهد شد. 

خداوند منان در قرآن کریم به این سه مرحله اشاره می‌کند. اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَیْبَةً ۚ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ ۖ وَهُوَ الْعَلِیمُ الْقَدِیرُ. خدا آن کسی است که شما را در ابتدا از جسم ضعیف (نطفه) بیافرید آنگاه پس از ضعف و ناتوانی (کودکی) توانا کرد و باز از توانایی (و قوای جوانی) به ضعف و سستی و پیری بر گردانید، که او هر چه بخواهد و مشیّتش تعلق گیرد می‌آفریند، و او دانا و تواناست. [1]
 

دوران جوانی، بهار زندگانی و ارزشمندترین هدیه ای است که خداوند تنها یک بار فرصت بهره گیری از آن را به آدمی می بخشد.این دوران همراه با نشاط و شادابی، تحرک و قدرت و انگیزه های بلند رویش و پویش است. اگر بتوانیم از این دوران استفاده درستی کنیم در پایان عمر، پشیمان نخواهیم شد. جوانی، یک پدیده درخشان و یک فصل بی بدیل و بی‌نظیر از زندگی هر انسانی است. [2] جوانی، بهترین فرصت آدمی برای پس انداز تمام خوشبختی های جهان است، پس باید تلاش خودمان را برای بدست آوردن خواسته هایمان بیشتر کنیم. رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرماید: خدای متعال فرشته ای را مامور کرده هر شب فریاد بزند؛ ای جوانان بیست ساله تلاش و جدیت کنید. [3] 
 

فرد وارد دورانی می شود که هرچند پخته تر و تواناتر از مراحل قبلی است، اما هنوز با مشکلاتی گریبان گیر است که با سرنوشت او در مراحل بعدی زندگی ارتباط مستقیم دارد و در این مرحله احساس ترس هم به سراغ او می‌آید. خانواده باید با آگاهی دادن به او، احساس تنهای و ترس را از او دور کنند. جوان به دنیای تازه ای قدم گذاشته است که غالبا دور و بری ها، خانواده، کسان و افراد در جامعه از این دنیای جدید بی خبر و بی اطلاع می مانند، یا به آن بی اعتنایی می‌کنند؛ لذا نوجوان و جوان احساس تنهایی می‌کند.[4 ] 

 شناخت جوان و ویژگی های جوانی، برای بهره مندی هرچه بیشتر و بهتر از جوانی و پرورش میوه های شیرین در این دوران، یک ضرورت و نیاز اساسی است که خانواده ها باید با توجه به توانایی و استعداد او، زمینه را برای  رشد دینی و معنوی او فراهم سازند. اول باید دست روی نقاط مثبت او(نوجوان و جوان) گذاشت و با دادن شخصیت به او، در دل او وارد شد، سپس به سوال های او جواب داد، نباید بخاطر یک سوال او را متهم به بی دینی کرد.[5] 
 

یکی از ویژگی های دوره ی جوانی، غریزه ی استقلال طلبی است. کودکان وقتی به دوره ی جوانی می رسند، به استقلال و وابسته نبودن، علاقه ی بسیاری پیدا می کنند. آن ها علاقه مند می گردند که کارهایشان را خودشان انجام دهند و در اموری مانند: تحصیل، انتخاب شغل و حرفه، انتخاب دوست و همسر، پوشیدن لباس و رفت و آمدها، خود تصمیم بگیرند. والدین باید با ظرافت و دقت خاصی، نظرات خودشان را بیان کنند تا به استقلال جوان صدمه نخورد و به استقلال او احترام گذاشته شود. 
 

این دوران خیلی حساس است، شاید بتوان گفت که ثبات شخصیت هر انسانی در این سنین آغاز و به هر نحوی که شکل گیرد غالباً به همان صورت قوام یافته و تثبیت می گردد، چون توان و انرژی در این دوران در درجه آخر خودش است. جوانی بهترین فرصت برای خودسازی و سازندگی است به شرطی که تربیت درست شده باشد. این دوران با توجه به قدرت و نیروی جوان، فرصتی بزرگ و طلایی و بلکه از بزرگ ترین فرصت ها و نعمت های خداوندی است که در سایه ی تربیت صحیح می تواند خیر و سعادت جوان و جامعه را تامین کند. [6]
 

جوان نسلی قدرتمند و باهوش است. همه چیز او جوان و در مرحله صد در صدی  خودش است. او در شرایط و قدرتی است که می تواند حلال مشکلات باشد و نارسایی ها و کاستی های جامعه را از میان بردارد. قدرت عمل دارد و این قدرت خود عامل سازندگی و رشد و پیشرفت او و جامعه است.

پی نوشت :
[1] قرآن کریم، سوره مبارکه روم، آیه 54.
[2] مقام معظم رهبری، دیدار با جوانان در مصلّای بزرگ تهران‌، 1/2/1379
[3] نوری، حسین بن محمدتقی ، مستدرک الوسائل، قم: آل البیت، 1408ق، جلد 12، صفحه 157.
[4]مقام معظم رهبری، سال 1389، دیدار با جوانان. 
[5] مرتضی مطهری، ده گفتار، قم: صدرا، 1388، چاپ 28، صفحه 205.
[6]علی قائمی، شناخت، هدایت و تربیت نوجوانان و جوانان، قم: امیری، 1378 چاپ هفتم، صفحه 15.