کمال الدین علی محتشم کاشانی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 10 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(وف 996 ق)، شاعر. ملقب به شمس الشعراء. اصل وى از نراق بود كه در كاشان به دنیا آمد. محتشم در بیتى از «دیوان» خود به نام و سیادت خویش اشاره مى‏كند. بازرگان زاده‏اى بود كه در جوانى كسب پدر را كه بزازى بود دنبال كرد، سپس از آن شغل كناره گرفت و به شاعرى پرداخت. وى نزد مولانا صدقى استرآبادى فن شعر آموخت و با شاعرانى چون: حیرتى تونى، وحشى بافقى، حالى گیلانى، ضمیرى اصفهانى و دیگران رابطه‏ى دوستانه داشت و با آنان مشاعره و مكاتبه مى‏كرد و با استفاده از مهارت در شاعرى خیلى زود مورد توجه قرار گرفت و زندگى مرفهى ترتیب داد. محتشم در اصل، قصیده‏سرایى مداح بود و شاه طهماسب و شاهزادگان صفوى و شاهان و امراى هند مانند اكبرشاه و عبدالرحیم خان، خان خانان را مى‏ستود، ولى عمده شهرتش در ساختن اشعار مذهبى، به ویژه در رثاى ائمه اطهار (ع) بوده است. وى در شعر و نثر پیرو استادان پیشین خصوصا شاعران سده‏ى هشتم بوده و قصیده‏هاى خود را بیشتر در جواب استادان گذشته سروده است. محتشم در سرودن ماده تاریخ، معما، مرثیه و منقبت شهرت داشته است. شاعرانى چون میر تقى‏الدین محمد حسینى كاشانى، صاحب تذكره‏ى «خلاصة الاشعار»، مظفرالدین حسرتى، نوعى خبوشانى و ظهورى ترشیزى از جمله شاگردان وى بودند. محتشم در كاشان از دنیا رفت و مقبره‏اش همان جا است. به آورده‏ى «ریحانة الادب» و «مؤلفین كتب چاپى»، در «ذكره‏ى ناظم تبریزى» سال وفات محتشم 1000 ق ذكر شده است. از آثارش: «كلیات محتشم» شامل هفت دیوان: «صبائیه»، «شبابیه»، «شیبیه»، «جلالیه»، «نقل عشاق»، «ضروریات» و «معمیات» كه توسط میر تقى‏الدین كاشى تنظیم شده است؛ منظومه «دوازده بند»، در مرثیه‏ى امام حسین (ع)، كه علامه بحرالعلوم آن را به عربى به نظم درآورده است؛ «جامع اللطائف» كه دیوان قصاید اوست.[1] شمس‏الشعراى كاشانى، شاعر اوایل عهد صفوى. (ف. 996 ه.ق 1587/ م.) وى بیشتر به سرودن مدایح و مراثى اهل‏بیت مى‏پرداخت و بهترین اشعار او در همین زمینه است. مهمترین مراثى وى دوازده بند است كه تركیب‏بندى است در مرثیه‏ى شهیدان كربلا. دیوانى مشتمل بر قصاید و غزلیات متوسط از او در دست است قسمت قصاید را جامع‏اللطایف و غزلیات را نقل عشاق نامیده است.: محتشم كاشانى.