میرزا هاشم آملی
خلاصه زندگی نامه
آیت اللّه العظمی میرزا هاشم آملی در سال 1283 ه.ش برابر با 1322 ه.ق در خانواده ای مذهبی در روستایی از توابع لاریجان شهرستان آمل، دیده به جهان گشود. پدرش، مرحوم میرزا محمد از مردان سرشناس آن دیار بود.میرزا هاشم تحصیلات مقدماتی تا سطح را در همان شهر فرا گرفت. سپس در 13 سالگی برای ادامه تحصیل به تهران، هجرت کرد و در مدرسه علمیه سپهسالار (شهید مطهری) زیر نظر آیت اللّه سید حسن مدرس به تحصیل پرداخت. وی در طول 12 سال اقامت در تهران، از محضر بزرگانی چون حضرات آیات میرزا ابوالحسن شعرانی و محمد علی شاه آبادی کسب فیض کرد.
آیت الله آملی در سال 1305 ه.ش برای بهره‌وری از خرمن دانش آیت اللّه شیخ عبدالکریم حایری به قم رفت و در مدت 6 سال اقامت در قم، فقه، اصول، رجال، حدیث، عرفان و فلسفه را نیک آموخت و با حضرات آیات: سید محمدتقی داماد، سیدیحیی یزدی و حاج میرزا حسن یزدی به مباحثه پرداخت.
وی پس از دریافت درجه اجتهاد، در سال 1311 ه.ش، از آیات عظام: شیخ عبدالکریم حایری یزدی و سید محمد حجت کوه کمره ای، برای کسب فیض از محضر بزرگان حوزه علمیه نجف اشرف و بهره‌گیری از بارگاه معنوی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، به آن دیار هجرت کرد. او در جلسه درس حضرات آیات عظام سیدابوالحسن اصفهانی، میرزا محمد حسین نایینی و آقاضیاء الدین عراقی حضور یافت و هم زمان به تدریس سطوح عالی حوزه پرداخت.
وی پس از درگذشت این بزرگان، به تدریس خارج فقه و اصول، روی آورد و شاگردان فرهیخته ای پرورش داد.
آیت اللّه میرزا هاشم آملی در سال 1380 ه.ق، پس از 30 سال اقامت در جوار حرم حضرت علی (علیه السلام) به قصد صله رحم با خویشاوندان و حضور در حوزه علمیه قم، راهی ایران شد. وی در قم، تدریس خارج فقه و اصول را از سر گرفت و به نگارش و پژوهش ادامه داد.
آیت اللّه میرزا هاشم آملی سرانجام پس از سال ها کوشش علمی و عملی و تربیت شاگردان و نگارش کتب علمی گوناگون، در 7 اسفند 1371 ه.ش برابر با 4 رمضان 1413 ه.ق، در 91 سالگی، بدرود حیات گفت. پیکر این اندیشمند برجسته با حضور نمایندگان مراجع عظام، مقام معظم رهبری و مسؤولان کشوری و لشکری، تشییع و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.
شناسه اطلاعاتی
- نام پدر: محمد- شهر محل سکونت: قم
- درجه علمی: اجتهاد
- مذهب: تشیع
- ملیت: ایرانی
تحصیلات
مقدمات
- آقا سیدتاج، آمل؛- آقا شیخ احمد آملی، آمل؛
- شیخ حسین نوایی، 1334 هـ.ش، تهران.
سطح
- میرزا ابوالحسن شعرانی، تهران؛- شیخ محمدعلی لواسانی، تهران؛
- میرزا طاهر تنکابنی، تهران؛
- میرزا عبد اللّه غروی آملی، تهران.
خارج فقه و اصول
- محمدرضا فقیه لاریجانی، تهران؛- سید محمد تنکابنی، تهران؛
- شیخ عبدالکریم حایری یزدی، قم؛
- سیدمحمد حجت کوه کمره ای، قم؛
- محمدعلی شاه آبادی، قم؛
- محمدعلی حایری قمی، قم؛
- سیدابوالحسن اصفهانی، نجف اشرف؛
- میرزای نایینی، نجف اشرف؛
- آقا ضیاء الدین عراقی، نجف اشرف.
فلسفه
- میرزا یداللّه نظر پاک کجوری تهرانی، شوارق منظومهِ اشارات ـ اسفار، تهران؛- میرزا طاهر تنکابنی، تهران.
سمت ها و فعالیت ها
سمت ها
- استاد، حوزه علمیه نجف اشرف؛
- استاد، حوزه علمیه قم؛
- مرجع تقلید.
فعالیت ها
- از امضا کنندگان اعلامیه لغو انجمن های ایالتی و ولایتی در سال 1341 هـ.ش بود که بزرگان حوزه علمیه قم، آن را تنظیم کرده بودند.
- پشتیبانی از مبارزه امام خمینی، همواره از امام با عنوان «ام المسلمین» یاد می کردند و پیروی از دستورشان را واجب می دانستند.
- توجه ویژه به ساخت مدارس و مساجد، مانند مدرسه علمیه ولی عصر(عج) در قم و کمک مالی برای بنا نهادن مساجد در مازندران.
- انتشار نامه در پشتیبانی از برگزیده شدن آیت اللّه خامنه ای به رهبری. در بخشی از آن نامه آمده است: «انتخاب شایسته حضرت عالی که فردی دانشمند و اسلام شناس و صاحب درایت هستید، از جانب مجلس خبرگان، مایه امیدواری و تسکین است».
نگاشته ها، آثار و دیدگاه ها
کتاب ها
- الطهارة؛- صلوة؛
- الصوم؛
- الرهن و الاجارة؛
- البیع؛
- خیارات؛
- مناسک حج؛
- توضیح المسایل.
مقاله و رساله
- رساله فی النیة.تقریرات
- تقریر درس اصول، آیت اللّه العظمی سیدابوالحسن اصفهانی؛- تقریر درس فقه، آیت اللّه العظمی آقا ضیاء عراقی؛
- بدایع الافکار، تقدیر درس اصول، آیت اللّه آقا ضیاء عراقی، 4 جلد؛
- تقریر درس صلوة، آیت اللّه العظمی عبدالکریم حایری.
حاشیه نویسی
- التحصیل، بهمنیار، حکمت و منطق؛- شرح چغمینی، علم هیأت؛
- عروة الوثقی.
آثار مرتبط با ایشان
- المعالم المأثور، تقریر درس طهارت معظم له، محمدعلی اسماعیل پور، 6 جلد- کشف الحقایق، تقریر بیع و خیارات معظم له، سیدجعفر کریمی جهرمی، 4 جلد
- مجمع الافکار و مطرح للانظار، تقریر اصول تا پایان تعادل و تراجیح معظم له، محمدعلی اسماعیل پور، 5 جلد
- منتهی الافکار، تقریر مباحث الفاظ معظم له، ضیاءالدین نجفی؛
- تقریر الاصول، تقریر مباحث الفاظ معظم له، محمدتقی مجلسی؛
- تحریرالاصول، تقریر مباحث استصحاب، تعادل و تراجیح معظم له، سیدعلی فرحی قمی.
منبع: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما
