حمیده خیرآبادی
حمیده خیرآبادی معروف به نادره و ملقب به مادر سینمای ایران(۱۳۰۳–۱۳۸۹) بازیگر سینمای ایران بود.
زندگی‌نامه
حمیده خیرآبادی زاده ۳۰ آذر ۱۳۰۳ (۲۱ دسامبر ۱۹۲۴) در شهر رشت است. او مادر ثریا قاسمی دیگر بازیگر سینمای ایران است. نام هنری او نادره و لقب او مادر سینمای ایران بود. او پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۳۲۶ وارد تئاتر و در سال ۱۳۳۲ با فیلم میهن‌پرست وارد سینما شد. خیرآبادی با آغاز موج نوی سینمای ایران در دهه چهل در بسیاری از آثار کارگردانان مطرحی چون داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی و علی حاتمی بازی کرد. از مهمترین فیلم‌هایی که او در آن‌ها بازی کرده می‌توان به طوقی (علی حاتمی)، رضا موتوری (مسعود کیمیایی)، اجاره نشینها (داریوش مهرجویی)، زرد قناری (رخشان بنی اعتماد)، مادر (علی حاتمی)، ریحانه (علیرضا رئیسیان)، بانو (داریوش مهرجویی) و شیرین (عباس کیارستمی) اشاره کرد. او سه بار کاندیدای سیمرغ بلورین جشنواره فجر شد. از جمله سریال‌های خیرآبادی می‌توان آپارتمان، پدرسالار و خانه سبز را نام برد.
رکورد شرکت در فیلم
خیرآبادی در طول فعالیت هنری خود، بیش از ۱۵۰ فیلم و سریال را در کارنامه خود داشت که از این نظر میان بازیگران ایرانی رکورددار بود.
درگذشت
وی در بامداد ۳۱ فروردین ۱۳۸۹ (۱۹ آوریل ۲۰۱۰) در سن ۸۶ سالگی و به علت کهولت سن درگذشت. وی در قطعه ۶۶ ردیف ۶۹ شماره ۶۲ بهشت زهرا به خاک سپره شد.
فیلم‌شناسی
سینما
۱۳۸۷ - شیرین (عباس کیارستمی)
۱۳۸۳ - سرود تولد (علی قوی تن)
۱۳۸۱ - توکیو بدون توقف (سعید عالم زاده)
۱۳۷۷ - بازیگر (محمدعلی سجادی)
۱۳۷۵ - روزی که خواستگار آمد (فریال بهزاد)
۱۳۷۴ - پاک‌باخته (غلامحسین لطفی)
۱۳۷۴ - سلام به انتظار (کریم آتشی)
۱۳۷۴ - مرد آفتابی (همایون اسعدیان در عنوان بندی نیامده)
۱۳۷۴ - ماه مهربان (قاسم جعفری)
۱۳۷۳ - تحفه هند (محمدرضا زهتابی)
۱۳۷۳ - روز واقعه (شهرام اسدی)
۱۳۷۳ - سفر بخیر (داریوش مؤدبیان)
۱۳۷۳ - کلاه‌قرمزی و پسرخاله (ایرج طهماسب)
۱۳۷۳ - بازی با مرگ (حمید تمجیدی در عنوان بندی نیامده)
۱۳۷۱ - تماس شیطانی (حسن قلی‌زاده)
۱۳۷۱ - راز چشمه سرخ (علی سجادی حسینی)
۱۳۷۱ - عیالوار (پرویز صبری)
۱۳۷۱ - مریم و میتیل (فتحعلی اویسی)
۱۳۷۱ - هنرپیشه (محسن مخملباف)
۱۳۷۱ - یک مرد یک خرس (مسعود جعفری جوزانی)
۱۳۷۰ - بانو (داریوش مهرجویی)
۱۳۷۰ - جیب برها به بهشت نمی‌روند (ابوالحسن داودی)
۱۳۷۰ - راز چشمه سرخ
۱۳۷۰ - گرگ‌های گرسنه (سیروس مقدم)
۱۳۶۹ - جستجو در جزیره (مهدی صباغزاده)
۱۳۶۹ - در آرزوی ازدواج (اصغر هاشمی)
۱۳۶۹ - سایه خیال (حسین دلیر)
۱۳۶۹ - علی و غول جنگل (بیژن بیرنگ مسعود رسام)
۱۳۶۸ - بچه‌های طلاق (تهمینه میلانی)
۱۳۶۸ - ریحانه (علیرضا رئیسیان)
۱۳۶۸ - شب بیست و نهم (حمید رخشانی)
۱۳۶۸ - مادر (علی حاتمی)
۱۳۶۷ - زرد قناری (رخشان بنی اعتماد)
۱۳۶۷ - هی جو (منوچهر عسگری نسب)
۱۳۶۶ - سایه‌های غم (شاپور قریب)
۱۳۶۵ - اجاره‌نشین‌ها (داریوش مهرجویی)
۱۳۶۵ - خانه ابری (اکبر خواجویی)
۱۳۶۴ - مدرک جرم (منوچهر حقانی نسب)
۱۳۶۳ - پیراک (کوپال مشکوه)
۱۳۶۳ - شب‌شکن (خسرو ملکان)
۱۳۵۹ - مفسدین
۱۳۵۷ - با عشق مردن
۱۳۵۷ - پرستش
۱۳۵۷ - تشنه باران
۱۳۵۷ - خیابانی‌ها
۱۳۵۶ - تازه عروس
۱۳۵۶ - خاتون
۱۳۵۶ - خدا قوت (عباس کسایی)
۱۳۵۶ - زن
۱۳۵۶ - شب آفتابی (سیروس الوند)
۱۳۵۶ - مشکل آقای اعتماد
۱۳۵۶ - هم‌کلاس
۱۳۵۵ - پیش‌کسوت
۱۳۵۵ - رابطه جوانی
۱۳۵۵ - شادی‌های زندگی
۱۳۵۵ - کلک نزن خوشگله
۱۳۵۵ - مادر جونم عاشق شده
۱۳۵۵ - ماه عسل (فریدون گله)
۱۳۵۵ - میهمان
۱۳۵۴ - پاشنه طلا (نظام فاطمی)
۱۳۵۴ - پلنگ در شب
۱۳۵۴ - تعصب
۱۳۵۴ - دو آقای با شخصیت
۱۳۵۴ - شاهرگ (علیرضا داودنژاد)
۱۳۵۴ - ممل آمریکایی (شاپور قریب)
۱۳۵۴ - همسفر (مسعود اسداللهی)
۱۳۵۳ - آب توبه
۱۳۵۳ - اوستا کریم نوکرتیم (محمود کوشان)
۱۳۵۳ - بزن بریم دزدی
۱۳۵۳ - تهمت
۱۳۵۳ - صلات ظهر (سعید مطلبی)
۱۳۵۳ - عروس پابرهنه
۱۳۵۳ - فرار از بهشت
۱۳۵۳ - ماجراجویان خشن
۱۳۵۳ - مهدی فرنگی
۱۳۵۲ - باجناغ
۱۳۵۲ - تیغ آفتاب
۱۳۵۲ - در آخرین لحظه
۱۳۵۲ - قصه شب (محمدعلی فردین)
۱۳۵۲ - محبوب بچه‌ها
۱۳۵۱ - شهر آفتاب
۱۳۵۱ - شیر تو شیر
۱۳۵۱ - کافر (فریدون گله)
۱۳۵۱ - مهدی مشکی و شلوارک داغ
۱۳۵۰ - بابا شمل (علی حاتمی)
۱۳۵۰ - دلقک‌ها
۱۳۵۰ - رسوایی عشق
۱۳۵۰ - زن یکشنبه
۱۳۵۰ - شب عروسی
۱۳۵۰ - کاکو (شاپور قریب)
۱۳۵۰ - یک خوشگل و هزار مشکل
۱۳۴۹ - ارادتمند شما عزرائیل
۱۳۴۹ - رضا موتوری (مسعود کیمیایی در عنوان بندی نیامده)
۱۳۴۸ - دنیای پر امید (در عنوان بندی نیامده)
۱۳۴۹ - حسن کچل (علی حاتمی)
۱۳۴۹ - دزد و پاسبان
۱۳۴۹ - طوقی (علی حاتمی)
۱۳۴۹ - علی بی غم
۱۳۴۹ - قصه شب یلدا (ساموئل خاچیکیان)
۱۳۴۹ - میوه گناه
۱۳۴۸ - قصر زرین (محمد علی فردین)
۱۳۴۸ - گربه را دم حجله می‌کشند
۱۳۴۸ - گرفتار
۱۳۴۷ - تحفه هند
۱۳۴۷ - دختر شاه پریون
۱۳۴۷ - سالار مردان
۱۳۴۷ - شب فرشتگان
۱۳۴۷ - مرد روز
۱۳۴۶ - الماس ۳۳ (داریوش مهرجویی)
۱۳۴۶ - دنیای قهرمانان
۱۳۴۶ - علی بابا و چهل دزد
۱۳۴۶ - عمو سبزی فروش
۱۳۴۶ - کوه زاد
۱۳۴۶ - معجزه
۱۳۴۶ - هارون و قارون
۱۳۴۶ - هفت شهر عشق
۱۳۴۶ - ولگردها (محمد متوسلانی)
۱۳۴۵ - آقا موچول
۱۳۴۵ - حسین کرد
۱۳۴۵ - دختر کدخدا
۱۳۴۵ - شوخی نکن دلخور می شم
۱۳۴۴ - سه کارآگاه خصوصی (محمد متوسلانی در عنوان بندی نیامده)
۱۳۴۴ - افق روشن
۱۳۴۴ - خوشگل خوشگلا (محمد علی فردین)
۱۳۴۴ - در دنیا بیگانه بودم
۱۳۴۴ - دزد بانک
۱۳۴۴ - دنیای پول
۱۳۴۴ - ده سایه خطرناک
۱۳۴۴ - سه کارآگاه خصوصی
۱۳۴۴ - مرخصی اجباری
۱۳۴۴ - همه سر حریف
۱۳۴۴ - ولگرد قهرمان
۱۳۴۴ - یک پارچه آقا
۱۳۴۳ - ترانه‌های روستایی
۱۳۴۳ - چهار تا شیطون
۱۳۴۳ - زندگی دوزخی
۱۳۴۳ - شکوفه‌های امید
۱۳۴۳ - عروس فرنگی (نصرت‌الله وحدت)
۱۳۴۳ - لذت گناه (سیامک یاسمی)
۱۳۴۳ - نیرنگ دختران
۱۳۴۲ - آقای هفت رنگ
۱۳۴۲ - اشک‌ها و خنده‌ها
۱۳۴۲ - فرشته‌ای در خانه من
۱۳۴۲ - مسافری از بهشت
۱۳۴۱ - چادرنشین‌ها
۱۳۴۱ - عروس دهکده
۱۳۴۱ - قربون خودم
۱۳۴۰ - تازه به دوران رسیده
۱۳۴۰ - خروس بی محل
۱۳۴۰ - دختران حوا
۱۳۳۹ - آتش و خاکستر
۱۳۳۹ - آخرین هوس
۱۳۳۹ - بچه ننه
۱۳۳۹- بچه‌های محل
۱۳۳۹- در جستجوی داماد
۱۳۳۹ - شیر فروش
۱۳۳۸ - دست تقدیر
۱۳۳۸ - هالو
۱۳۳۴ - امیر ارسلان نامدار (شاپور یاسمی در عنوان بندی نیامده)
۱۳۳۲ - میهن‌پرست (غلامحسین نقشینه)
تلویزیون
سال نام سمت کارگردان توضیحات
۱۳۸۱–۱۳۸۲ این راهش نیست بازیگر نوید میهن‌دوست شبکه ۳
۱۳۸۰–۱۳۸۱ سفر سبز بازیگر محمدحسین لطیفی شبکه ۳
۱۳۸۱ با من بمان بازیگر حمید لبخنده شبکه ۳
۱۳۸۰ هزاران چشم بازیگر کیانوش عیاری شبکه ۳
این سریال در آغاز، «دو راهه» نام داشت.
۱۳۸۰ یادداشت‌های کودکی بازیگر پریسا بخت‌آور شبکه تهران
۱۳۸۰ آخرین روزهای شاد بودن بازیگر حجت قاسم‌زاده اصل شبکه ۱
۱۳۸۰ دردسر والدین بازیگر مسعود نوابی شبکه ۳
۱۳۷۹ معجزه ازدواج بازیگر علیرضا خمسه شبکه ۲
۱۳۷۹ ماجراهای خانه قدیمی بازیگر اسماعیل میهن‌دوست شبکه ۱
۱۳۷۸ قطار ابدی بازیگر بهروز بقایی، رضا عطاران شبکه ۳
۱۳۷۸ پدرخوانده بازیگر حمید قدکچیان شبکه تهران
۱۳۷۸ بوی خاک بازیگر علی بیابانی شبکه ۱
۱۳۷۷ به او بگویید دوستش دارم بازیگر حمید تمجیدی در ۱۶ قسمت از شبکه ۳ پخش شد.
۱۳۷۷ در قلب من بازیگر حمید لبخنده شبکه ۳
۱۳۷۶–۱۳۷۷ برگبار بازیگر اکبر خواجویی شبکه ۳
۱۳۷۶ همه فرزندان من بازیگر محمد دستگردی شبکه ۱
۱۳۷۶ کهنه‌سوار بازیگر اکبر خواجویی شبکه ۳
۱۳۷۶ قطار ابدی بازیگر رضا عطاران، بهروز بقایی شبکه ۳
۱۳۷۵–۱۳۷۶ تهران ۱۱- ۵۹۵ ج ۴۸ بازیگر مرضیه برومند بازی در اپیزودهای «همسایه» و «یک هفته، یک قرن»
۱۳۷۵ خانه سبز بازیگر بیژن بیرنگ، مسعود رسام در نقش «عزیز جون» (مادر رضا)
۱۳۷۴–۱۳۷۵ جهان وارونه بازیگر بهمن زرین‌پور در نوروز ۱۳۷۵ از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۷۴ بر سر دوراهی بازیگر مجید بهشتی
۱۳۷۴ زندگی بازیگر محمدرضا اعلامی شبکه ۱
۱۳۷۴ تله‌فیلم «سلام به انتظار» بازیگر کریم آتشی این فیلم تلویزیونی، از تولیدات «سیمافیلم» است.
۱۳۷۵–۱۳۷۳ علاءالدین بازیگر بهرام شاه‌محمدلو حسین فردرو از برنامه کودک و نوجوان شبکه ۱ پخش می‌شد.
۱۳۷۴–۱۳۷۳ سمندون بازیگر ناصر هاشمی
۱۳۷۳ همسران بازیگر مهمان بیژن بیرنگ مسعود رسام شبکه ۲
۱۳۷۲–۱۳۷۳ پدرسالار بازیگر اکبر خواجویی در نقش «ملوک» (همسر اسدالله خان)؛ / شبکه ۲
۱۳۷۱–۱۳۷۲ آپارتمان بازیگر اصغر هاشمی شبکه ۱
۱۳۷۱ مزد ترس بازیگر حمید تمجیدی شبکه ۲
۱۳۷۰ قابیل بازیگر حمید تمجیدی
۱۳۷۰ این خانه دور است بازیگر بیژن بیرنگ مسعود رسام شبکه ۲
۱۳۶۸–۱۳۶۹ میهمان بازیگر خسرو ملکان
۱۳۶۸ بهارانه بازیگر بهمن زرین‌پور در نوروز ۱۳۶۸ از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۶۷ زندگی و جنگ بازیگر احمد نجیب‌زاده نویسنده: «احمد بهبهانی»
۱۳۶۷ بخش چهار جراحی بازیگر مهمان مسعود فروتن در ۶ قسمت از شبکه ۲ پخش شد.
۱۳۵۶ همه از یک خانواده بازیگر منصور پورمند
۱۳۵۳ تلخ و شیرین بازیگر منصور پورمند
۱۳۵۲ قصه عشق بازیگر منصور پورمند
۱۳۴۶–۱۳۴۹ سرکار استوار بازیگر منصور پورمند پرویز کاردان پرویز صیاد این سریال، نزدیک به ۲۰۰ قسمت داشت و پخش آن از اواسط سال ۱۳۴۶ آغاز شد و پس از وقفه‌ای، تا سال ۱۳۴۹ادامه داشت.
نامزدی جوایز
کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از نهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم سایه خیال
کاندیدا سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم یک مرد یک خرس
کاندیدا سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم هی جو
