معرفی و نقد فیلم مرگ تدريجي يك رويا

قرار بود شبكه دو در روز‌هاي فرد اقدام به پخش سريال كند و شبكه يك هم در روز‌هاي زوج هفته سريال‌هايش را پخش كند، اما بالاخره تصميم گرفته شد كه مجموعه تلويزيوني «مرگ تدريجي يك رويا» به صورت هفتگي پخش شود.
هر هفته روز‌هاي سه‌شنبه ساعت 10/21 به ‌روي آنتن شبكه دو سيما می رود.
ستاره اسكندري، دانيال حكيمي، پولاد كيميايي، ناصر طهماسب و ساميه لك روايتگر داستان سريال «مرگ تدريجي يك رويا» هستند.
اين سريال را فريدون جيراني كارگرداني كرده است كه در پرونده كاري او مي‌توان فيلم‌هاي قرمز، شام‌آخر، آب و آتش، فصل، صورتي، ستاره‌ها و پارك وي را ديد.
جيراني در اولين ساخته تلويزيوني خود براساس فيلمنامه‌اي از عليرضا محمودي آن را كارگرداني كرده است؛ زندگي نويسنده‌اي جوان به نام مارال عظيمي (ساميه لك) را به تصوير مي‌كشد كه در كنار همسر خود، حامد (دانيال حكيمي) زندگي آرامي را مي‌گذارند تا اين كه اولين رمانش به نام «گيتي» را منتشر مي‌كند و با انتشار اين كتاب به شهرت مي‌رسد، شهرتي كه نظر يك منتقد ادبي به نام داريوش آريان (ناصر طهماسب) كه مقيم لندن است را نيز به خود جلب مي‌كند. آريان كسي است كه باعث مي‌شود مارال در جستجوي پيشرفت و شهرت بيشتر به خارج از كشور سفر كند و روز به روز فاصله‌اش با همسرش حامد بيشتر شود. در سريال مرگ تدريجي يك رويا كه پيش از اين سفر به تاريكي نام داشت، ستاره اسكندري نقش ساناز، خواهر مارال را بازي مي‌كند و پولاد كيميايي در اولين حضور تلويزيوني خود ايفاگر نقش آراس مشرقي است. از ديگر بازيگران اين سريال مي‌توان به هوشنگ توكلي، فريده سپاه‌منصور، مائده طهماسبي، آشا محرابي، مهسا كرامتي، شيوا خنياگر، مهناز انصاريان، فريدون محرابي، علي كاظمي، نيلوفر محمودي، پورانداخت مهيمن، هايده حائري و هايده شن (بازيگر ترك) كه در كنار بازيگراني چون احمد ساعتچيان، علي ميلاني، صبا مهري، حبيب ثامنيه، احمد توكلي، مهسا حسيني، محمود بنفشه‌خواه، حسن خوانساري، سحر كريمي، علي مرادي، پرويز ذنوبي، سياوش قاسمي، حشمت‌الله داورپناه، ناهيد ميرعمادي و هنرمند خردسال: ماهور حاج درويش، در اين مجموعه هنرنمايي مي‌كنند، اشاره كرد. 

به گفته جيراني، سريال مرگ تدريجي  يك رويا متكي به داستان است و قصه براساس روابط شخصيت‌ها پيش‌ مي‌رود و اكثر شخصيت‌هاي سريال در سه قسمت اول سريال معرفي مي‌شوند. 

شخصيت‌هاي اصلي يك زن و شوهر هستند و ديگر شخصيت‌ها حول محور اين زن و شوهر قرار مي‌گيرند، برخي از آنها به اين زن و شوهر كمك مي‌كنند و گروهي از آنها هم در زندگي و روابط احساسي آنها موانعي ايجاد مي‌كنند تا جايي كه فاصله آنها از يكديگر آنقدر زياد مي‌شود كه ديگر نمي‌توانند به هم نزديك شوند. 

سريال مرگ تدريجي يك رويا را آرمان زرين‌كوب تهيه كرده است. از ديگر عوامل سازنده اين سريال مي‌توان به مديرتصويربرداري: سيروس عبدلي، طراح هنري: مشكين مهرگان، طراح گريم: مهري شيرازي، صدابردار: ناصر انتظاري، صداگذاري و ميكس: حسين ابوالصدق، طراح جلوه‌هاي ميداني:  رضا تركمان و ... اشاره كرد
فريدون جيراني در سينما كارگردان نام‌آشنايي است كه مي‌تواند با كار موفقي چون «قرمز» عده زيادي را به سينما بكشاند يا به اندازه فيلمي مانند «پارك‌وي» ساختارشكني كند.
در تلويزيون نام او را با فيلم «مرگ تدريجي يك رويا» مي‌بينيم. فيلم‌بين‌هاي حرفه‌اي شايد بتوانند از نحوه نورپردازي خاص سليقه جيراني نام كارگردان آن را حدس بزنند.
برخلاف ديگر سريال‌هاي ايراني  كه با دلدادگي دختر و پسر آغاز شده و با كش و قوس فراوان به ازدواج منتهي مي‌شود  سريال با يك شروع كاملا آرام آغاز مي‌شود و آشنايي دختر و پسر با فاصله كوتاهي به ازدواج مي‌انجامد. 

شخصيت‌هاي حامد و مارال مشخصا شناسنامه‌دار هستند، به يقين نويسنده در هر دو نقش حوصله زيادي به خرج داده است. حامد و مارال هيچ كدام سياه يا سفيد نيستند. خاكستري بودن آنها نقش را باورپذير مي‌كند به گونه‌اي كه مخاطب يكطرفه به قاضي نمي‌رود. حامد گرچه در خانواده‌اي سنتي رشد كرده است در مقابل رفتارهاي همسر مدرن خود صلح‌جويانه برخورد مي‌كند و اختلافات آنها از نظر او قابل حل يا قابل اغماض است، اما زماني كه رفتارهاي مارال تحت تاثير ديگران آشيانه‌شان را به خطر مي‌اندازد آتش‌فشان آرام درونش به خروش مي‌افتد و براي حفظ خانواده خود در مقابل رفتارهاي مارال و دخالت‌هاي خواهرش به مبارزه برمي‌خيزد. 

مارال از آن دسته زن‌هايي است كه هم مي‌تواند در كنار همسر و فرزندش آرام و بي‌دغدغه زندگي كند و خانواده همسرش را  با وجود تفاوت‌هاي بسيار  دوست بدارد و هم مي‌تواند قيد خانه و خانواده را زده در كنار خواهر و دوستانش و به شكل آنها از زندگي مجردي لذت ببرد. شايد همين انعطاف‌پذيري و عدم استقلال وجودي او موجب مي‌شود تحت تاثير داريوش آريان رمان «رويا» را بنويسد كه از نظر خود توصيف يك زن آرماني است و از نظر ديگران رماني است با اهداف سياسي. 

متاسفانه نويسنده در ديگر نقش‌ها به اندازه اين دو نقش حوصله به خرج نداده است. او با شتابزدگي براي هر نقش تعريفي يك‌خطي ارائه مي‌كند. ساناز زني شكست خورده و پريشان‌حال كه تمام ابعاد شخصيت او منفي است به طوري كه حس تنفر مخاطب را برمي‌انگيزد. تمام ديالوگ‌هاي او در چند جمله تحقيرآميز عقب‌ماندگي خلاصه مي‌شود. رابطه او با دوستاني كه در رده سني او نيستند و نحوه خوشگذراني آنها ابزاري است كه نويسنده براي معرفي بيشتر شخصيت او به كار برده است. 

درست درنقطه مقابل، خانواده حامد قرار دارند ظاهرا تمام ويژگي‌هاي رفتاري و مثبت آنها در ديالوگ‌هاي مودبانه و نگاه‌هاي دلسوزانه‌شان نمود پيدا مي‌كند و شايد اگر سيلي محكم شيرين در برخورد با ساناز نبود ديگر اعضاي خانواده با همان تعريف يك خطي كاملا خنثي مانند نوعي ميان‌برنامه معرفي مي‌شدند. شايد نويسنده درمورد كاراكتر آفاق - كه معلوم نيست چرا دقيقا همان بازيگر و همان نام خدمتكار فيلم «پارك وي» است - وقت بيشتري صرف كرده باشد.
نقش داريوش آريان و اهداف سياسي او در پي رمان رويا آهسته و كاملا حرفه‌‌‌اي وارد داستان شده است به گونه‌اي كه ذهن مخاطب را مستقيما و يكطرفه به خود مشغول نمي‌كند، اين شيوه حاكي از مهارت جيراني است و جاي تحسين دارد.
جيراني در انتخاب بازيگران موفق عمل كرده است. دانيال حكيمي بخوبي لايه‌هاي دروني يك مرد را به نمايش مي‌گذارد. ساميه لك با كم تجربگي بازي در خوري ارائه مي‌كند و ديگر بازيگران نيز به خوبي از عهده نقش‌ها بر‌آمده‌اند. در هر حال براي قضاوت نبايد عجله كرد. بايد منتظر ماند چون سريال كارگرداني نظير جيراني ارزش انتظار براي پاياني كه نمي‌توان آن را حدس زد دارد.
البته فريدون جيراني از زمان پخش برنامه تلويزيوني«دو قدم مانده به صبح» يكي از كارشناسان ثابت اين برنامه است كه با هنرمندان سينما به گفتگو مي‌نشيند.
در اين سريال بازيگراني چون، دانيال حكيمي، ساميه لك، ستاره اسكندري، هوشنگ توكلي، پولاد كيميايي، فريده سپاه منصور، مائده طهماسبي، آشا محرابي، مهسا كرامتي، شيوا خنياگر، مهناز انصاريان، فريدون محرابي، علي كاظمي، نيلوفر محمودي، پوراندخت مهيمن، هايده حائري و ناصر طهماسب حضور دارند.

 

منبع: جام جم