تربيت يا تنبيه!؟

در بیشتر اوقات رفتارهای نامناسب در فرزند نوجوان بازتابی از رفتارهای والدین است، ممکن است والدین در واکنش به شرایط استرس آور فرزند خود را مورد ضرب و شتم قرار دهند.

تنبیه چیست؟

تنبیه روشی برای مجازات کودکی است که مرتکب خطا شده است. تنبیه اغلب حاصل احساس سرخوردگی وناامیدی والدین است و برای کودک حامل این پیام است که «من بد هستم.» تنبیه معمولا نشان دهنده این است که والدین عاجزانه در تلاش برای تسلط بر موقعیت هستند و درصددند به کودک ثابت کنند که «من مسئول هستم چه تو بپسندی چه نپسندی». بنابراین این گونه والدین اغلب کودکان خود را تنبیه می‌کنند. هنگامی که کودکان می‌پرسند که چرا اجازه ندارند کاری را انجام دهند اغلب به آن‌ها پاسخ داده می‌شود: «چون من گفتم!» این چنین رفتاری اغلب این پیام را به کودک انتقال می‌دهد که نظر او به هیچ وجه اهمیتی ندارد و او قادر به تصمیم گیری برای خود نیست.

مشکلات تنبیه کردن

تنبیه کردن مشکلات زیادی دارد. یکی از مشکلات آن اینست که به کودک نمی‌آموزد چطور رفتار کند. برای نمونه اگر کودکی برادرش را بزند و به این دلیل از والدینش کتک بخورد نمی‌آموزد دفعه بعد که از دست برادرش عصبانی شد چه باید بکند. تنبیه به کودکان می‌آموزد که نمی‌توانند کنترل خود را به دست داشته باشند. آن‌ها یاد می‌گیرند که والدینشان باید رفتار‌ها واحساسات آن‌ها را مدیریت کنند زیرا آن هاقادر به انجام این کارنیستند. آن‌ها هم چنین نمی‌توانند برای خود تصمیم گیری کنند چرا که همواره این والدین بودند که برای آن‌ها تصمیم گرفته‌اند.

هنگامی که کودکان مکررا تنبیه می‌شوند، ممکن است وقتی به سنین بزرگسالی رسیدند از خودرفتارهای خصمانه و پرخاشگرانه بروز دهند. هنگامی که کودکی تنبیه می‌شود به تنها چیزی که فکر می‌کند میزان خشمی است که نسبت به والدین خویش احساس می‌کند و به هیچ وجه بر اشتباهی که مرتکب شده و درس گرفتن از آن تمرکز نمی‌کند. رفتار والدینی که فرزند خود را تنبیه می‌کنند اکثر اوقات متناقض است و این می‌تواند برای بچه‌ها ایجاد اضطراب کند.

 تربیت چیست؟

هدف تربیت اینست که به کودکان مهارت‌های جدیدی آموزش داده شود، مهارت‌هایی چون مدیریت رفتارهای خود، حل مشکلات، و کنار آمدن بااحساسات خویش. تربیت، به بچه‌ها یاد می‌دهد چگونه از اشتباهات خویش درس بگیرند و در آینده راه‌های بهتری برای حل مسئله پیدا کنند. یکی از تکنیک‌های تربیتی شامل کارهایی مانند «گوشه نشانی» است. برای مثال، اگرکودکی عصبانی شود و اسباب بازی‌اش را پرت کند، او به طور موقت از محیطی که در آن رفتار نامناسب رخ داده جدا می‌شود، در این فاصله زمانی کودک می‌تواند آرامش خود را باز ‌یابد.

هدف گوشه نشانی این است که به کودک آموزش داده شود زمانی که ناراحت است چطور خود را آرام کند تا بتواند در آینده به جای پرت کردن اسباب بازی‌هایش به خود آرامش دهد.  برای تربیت کردن باید ازروش‌های معتبری استفاده کردکه در آن‌ها رفتارهای جایگزین به بچه هاآموزش داده می‌شود. لازم است عواقب منفی‌ای که برای کودک در نظر گرفته می‌شود با کار اشتباهی که او انجام داده مطابقت داشته باشد.

 به عنوان مثال، اگر کودکی شام خود را کامل نخورده است از دسر محروم شود ولی به او گفته شود فردا شب اگر شامش را کامل بخورد می‌تواند دسر هم بخورد.  تربیت ممکن است شامل روش‌هایی مثل استفاده از تحسین و یا سیستم پاداش دهی است. تربیت هم چنین به پرورشیک رابطه مثبت بین کودک وپدر و مادرش کمک می‌کند. در این روش‌ها، کودک به طور منظم توجه مثبت دریافت می‌کند تا انجام رفتارهایی باهدف جلب توجه از سوی او کاهش یابد. 

تربیت راهی مناسب است که با محبت به کودک نشان دهید خواستار امنیت او هستید، به او آموزش دهید که برای خود تصمیماتی مناسب بگیرد و استقلال پیدا کند. بنابراین، هر قدر کودک بیشتر تنبیه شود، احتمال بروز رفتارهای پرخاشگرانه در او بیشتر می‌شود. تحقیقات صورت گرفته در این زمینه موید آن است که رابطه مستقیمی بین تنبیه بدنی در کودکی و بروز پرخاشگری در دوره نوجوانی و بزرگسالی وجود دارد. در بسیاری از موارد که رفتار کودک از نظر والدین «ناشایست» تلقی می‌شود، ‌کودک صرفا آنچه را که بر اساس تجربیات و اقتضای سن خویش یاد گرفته است، بروز می‌دهد. در حقیقت کودک با زبان بی‌زبانی می‌خواد بگوید که نیاز اصلی او فراموش شده است.

منبع : میگنا

/117/