سید رضا صدرالحسینی کارشناس منطقه و بین الملل در گفت و گو با راسخون اهداف سعودیها را از تمرکز بر ائتلاف علیه جمهوری اسلامی ایران با ما درمیان میگذارد.
بررسی روند تخاصمات رژیم سعودی با جمهوری اسلامی ایران در حمایت از رژیم بعث در جنگ هشت ساله، کشتار حجاج بیت الله الحرام، همدستی با دشمنان انقلاب و ایران، تقویت گروههای تکفیری در منطقه برای مقابله با انقلاب اسلامی، هزینه کردهای کلان برای ایجاد جنگ داخلی سیاسی، قومیتی، مذهبی و... در ایران و... به نشان میدهد این رژیم رفتار خصمانه با ایران دارد، سوال اصلی این است که علت خصومت سعودیها با انقلاب اسلامی ایران چیست؟
نطقه مخاصمات رژیم سعودی با جمهوری اسلامی ایران به بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و توهم پیروزی بر جمهوری اسلامی برمیگردد. عربستان سعودی با این توهم که شکست سنگینی بر جمهوری اسلامی تحمیل میکند و از آن پس میتواند به عنوان ژاندارم کل منطقه خلیج فارس و غرب آسیا سیاستهای خود را بر منطقه تحمیل کند تقابل و ضدیت خود را با جمهوری اسلامی در عرصه های مختلفی به منصه ظهور رسانید. سیاستهای خصمانه و روند دشمنی رژیم سعودی با آغاز جنگ تحمیلی با حمایت از رژیم بعث به صورت عریانی نمایان شد. با شروع جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران اولین و مهمترین کمکها به رژیم بعثی عراق حمایت تسلیحاتی سعودیها بود، حمایت همه جانبه ای که خصومت و دشمنی آل سعود را با نظام جمهوری اسلامی ایران از زوایای مختلفی به نمایش گذاشت. تشکیل شورای همکاری خیلج فارس و تلاش فراوان سعودی برای ایجاد صف بندی درمقابل جمهوری اسلامی ایران نشان داد سعودیها همچنان به دنبال یارگیری علیه جمهوری اسلامی ایران هستند. هر چند سران سعودی و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با استفاده از حملات رژیم بعث تلاش کردند جمهوری اسلامی ایران را شکست دهند. اما پیروزی ایران اسلامی باز هم آنها را از تقابل با جمهوری اسلامی بازنداشت. هنوز چند ماهی از پیروزی نظام اسلامی در جنگ تحمیلی بر صدام نگذشته بود که با تحریک سعودیها موضوع جزایر سه گانه با پیش قراولی امارات آغاز شد که همچنان ادامه دارد.
سعودیها در چهل سال گذشته تا چه حد موفق به ایجاد ائتلافی جهت تقابل کشورهای منطقه با جمهوری اسلامی ایران شده اند؟
سعودیها در تمامی جلسات شورای همکاری خلیج فارس و فراتر از آن به دنبال محکوم کردن جمهوری اسلامی ایران و ایجاد چالش در منطقه علیه جمهوری اسلامی ایران بوده اند. با آنکه سعودی ها تلاش کردند تا همه کشورهای منطقه و حوزه خلیج فارس را در تقابل با ایران با خود همسو کنند. اما عدم همکاری برخی کشورها مانع از تحقق خواسته های سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران شد. در این بین عدم تمکین قطر از سعودیها در مسائل منطقه ای بر علیه جمهوری اسلامی به اوج خود رسید، خروج برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از این شورا یا به حداقل رساندن همکاری با سعودیها نشان داد رژیم سعودی در تحقق اهداف ضد ایرانی خود شکست خورده است، بر این اساس مجموعه شورای همکاری خلیج فارس یک مجموعه شکست خورده به شمار میرفت. حمله سعودیها به یمن یک بار دیگر منجر شد تا سران سعودی به دنبال یارگیری بر علیه مردم یمن باشند، آنها تلاش کردند تا در مسئله یمن ائتلافی ایجاد کنند که با آن هم شکست مواجه شد. علیرغم تبلیغات بسیار گسترده سعودیها در جنگ علیه مردم مظلوم یمن تعداد محدودی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به سعودیها پیوستند، شرایط ایجاد شده یک بار دیگر منجر به شکست سعودیها شد. محاصره سعودیها علیه قطر که با پا در میانی آمریکا کاهش یافت باز هم نتوانست دیوار بی اعتمادی و بی اعتنایی قطر به سعودی ها را فرو بریزد. لذا دلایل مختلفی از جمله اختلافات فکری موجود میان وهابی و اخوانی مانع همکاری بیشتر قطر با سعودیها شد.
مذاکرات عربستان و قطر بار دیگر با ناکامی سعودیها و شکستی دوباره به پایان رسید، سعودیها چه موضوعی را علیه جمهوری اسلامی ایران با قطر و سایر کشورهای منطقه دنبال می کنند؟
قطر کشور ثروتمندی است. همراهی و همکاری قطر برگ برنده ای برای سعودیها در مسائل منطقه به خصوص سیاستهای ضدایرانی میشود، لذا سعودیها تلاش میکنند تا اختلافات خود را با کشورهای حوزه خلیج فارس بالاخص قطر کاهش دهند تا بتوانند همکاری خود را با این کشور در مقابل جمهوری اسلامی ایران افزایش دهند. با آنکه سعودیها در برهه های مختلف به خصوص در دو سال گذشته علیه جمهوری اسلامی ایران تلاشهای گسترده ای صورت دادهاند اما در این زمینه کمتر به نتیجه رسیده اند. سعودیها میکوشند یک بار دیگر پای قطر را به مسائل منطقه همانند حمایت چند سال پیش قطر از تروریستها در سوریه باز کنند تا قطر یک بار دیگر در مقابل جمهوری اسلامی قرار بگیرد، چنین یارگیری به نفع سعودیها تمام میشود تا بتوانند کشورهای منطقه را بر علیه جمهوری اسلامی در سیاست گذاریهای خود همراه کنند. بنابراین سعودیها به طور مستقیم به دنبال آن هستند که دوستان جمهوری اسلامی را در منطقه کاهش دهند و به کمک راهبردهای امریکایی، جمهوری اسلامی را به سمت انزوا در منطقه و نظام بینالملل هدایت کنند. قطعاً و یقیناً کشور ثروتمندی مانند قطر با ابزار رسانه ای و تبلیغات بزرگی که در دست دارد، اگر در کنار سعودی و در مقابل جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد، به نفع عربستان سعودی خواهد بود. بنابراین تمام تلاش سعودی بر انزوای بیشتر جمهوری اسلامی ایران تا رسیدن به توهمات منطقه ای خویش است.
جمهوری اسلامی ایران در چه زمینه هایی با قطر میتواند همکاری داشته باشد؟
به هر حال چندین پایگاه آمریکایی در کشور مستقر است و قطر وابستگی های زیادی در حوزه امنیتی و اقتصادی به آمریکا دارد، هر چند قطر نشان داده که به طور اخص در بازی کشورهای عربی مشارکت نمیکند، اما به طور قطع نمیتوان گفت همه سیاستهای قطر همسو با سیاستهای جمهوری اسلامی خواهد بود. اما امکان کاهش اختلافات جمهوری اسلامی ایران و نزدیک شدن به قطر دور از ذهن نیست. هر دو کشور میتوانند در موضوعات مختلف اقتصادی و تجاری از ظرفیتهای بزرگ و ویژه خود برای همکاری هر چه بیشتر و توسعه بازارهای منطقه ای خود استفاده کنند. تمرکز بر موضوع توسعه اقتصادی و امنیتی در منطقه نیز مهم است. که میتواند محور همکاری جمهوری اسلامی ایران با قطر باشد، اما اینکه گمان کنیم قطر همکاری خود را با آمریکا به خاطر جمهوری اسلامی ایران کاهش یا متوقف کند بسیار دور از ذهن و بعید خواهد بود.