پس از درگذشت «ولید المعلم» وزیر خارجه پیشین سوریه، «بشار اسد» طی حکمی «فیصل المقداد» را به‌عنوان وزیر خارجه جدید این کشور منصوب کرد و حالا او در سفر خارجی خود وارد تهران شده است. فیصل مقداد در این سفر خارجی به عنوان وزیر با همتای ایرانی خود و دیگر مقامات ارشد ایرانی دیدار و گفتگو کرد.
«شفیق دیوب» سفیر جدید سوریه در تهران هم با فیصل مقداد به تهران آمد. سفر مقداد به تهران، اولین سفر خارجی وی پس از انتخاب به عنوان وزیر خارجه سوریه محسوب می‌شود. در این دیدار درباره مسائل مختلفی از جمله: «منطقه‌ای و بین‌المللی، روابط گسترده و راهبردی و همچنین مبارزه مشترک علیه تروریسم» گفت و گو کردند. این سفر از جنبه‌های گوناگون دارای اهمیت است که در ذیل به آنها خواهیم پرداخت.
قرار گرفتن سوریه در محور مقاومت و تقابل با رژیم منحوس صهیونیستی هرچند بر اهمیت ژئوپلتیک این کشور افزوده، ولی سبب صف آرایی دشمنان غربی و حکومت‌های محافظه‌کار و مرتجع عربی منطقه، در برابر نظام حاکم سوریه شده است. چراکه دشمنان محور مقاومت از همان ابتدا نگران اقتدار سیاسی و نظامی جبهه مقاومت و نشر این گفتمان در سراسر منطقه راهبردی خاورمیانه بوده اند؛ بنابراین تمام تلاش خود را برای سرکوب این گفتمان که در حقیقت همان نظام‌های مدافع بودند انجام دادند تا شاید از این طریق بتوانند زنجیره مقاومت را از هم بگسلانند و ظرفیت مقاومت، در برابر رژیم غاصب صهیونستی و منافع غرب را از بین ببرند.
با این وجود می بینیم که آنها در مسیر اهداف خود به مشکل برخورده و هرگز به این اهداف شوم و پلید خود دست نخواهند یافت. از طرف دیگر سفر وزیر خارجه جدید سوریه به تهران، خود گواه بر افزایش روابط امنیتی و راهبردی محور مقاومت -که سوریه یکی از اعضای اصلی آن است- بوده و خط بطلانی بر سیاست‌های شکست خورده رژیم منحوس صهیونستی و غرب و هم پیمانانشان در منطقه می کشد.
اهمیت تهران برای دمشق
در حال حاضر روسیه و ایران دو شریک عمده و هم‌پیمان اصلی سوریه در نبرد علیه تروریست به شمار می‌روند و دولت دمشق با حمایت مسکو و تهران توانست بر بحران جنگ علیه نیروهای تروریستی کنترل پیدا کند و بسیاری از مناطق سوریه را از گروه‌های تروریستی باز پس بگیرد. حالا وزیر خارجه سوریه، حتی پیش از سفر به مسکو، تهران را به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی انتخاب کرده و این نشان می‌دهد برای دمشق پیوند با تهران، در مسائل منطقه‌ای و امنیتی و نظامی، بیش از هر کشور دیگری، از اهمیت بالایی برخوردار است.
مذاکرات «روند آستانه»
یکی از اهدافی که در این دیدار مدنظر قرار داشت، پیگیری روند مذاکرات «روند آستانه» بود که به عنوان مهمترین جریان سیاسی برای حل بحران سوریه از ژانویه2017، با ابتکار جمهوری اسلامی ایران و همکاری روسیه و ترکیه، با هدف برقراری صلح در سوریه شکل گرفته است.
«حسن بیکی» کارشناس سیاسی در این رابطه می‌گوید: «اقدامات یک‌جانبه آمریکا در غرب آسیا، باعث شد سوریه دچار بحران عمیقی گردد و به یکی از کانون‌های خطرناک فعالیت گروه‌های تروریستی تبدیل شود. در چنین وضعیت خطرناکی، انسجام سه کشور ایران، روسیه و ترکیه سبب شد تا سیاست آمریکایی‌ها برای تجزیه سوریه شکست بخورد.»
با پیگیری توافقات روند آستانه، اکنون سوریه از مرحله جنگ و درگیری‌های امنیتی، وارد فاز سیاسی حل بحران شده است. اهمیت چارچوب آستانه در حفظ تمامیت سرزمینی سوریه، مبارزه با تروریسم و فراهم کردن زمینه‌های شکل‌گیری قانون اساسی جدید این کشور است که زمینه را برای گفت‌وگوهای سیاسی جامع فراهم می‌کند.
از طرف دیگر سفر وزیر خارجه جدید سوریه به تهران در شرایطی انجام می‌شود که استکبار جهانی و صهیونیسم برای اخلال در امنیت منطقه و تضعیف کشورهای محور مقاومت تلاش می‌کنند و سیاست تشدید فشارهای امنیتی و نظامی از سوی آمریکا و اسراییل با حمایت از گروه‌های تروریستی در منطقه، همچنان ادامه دارد.
اعتماد سوری‌ها به ائتلاف با ایرانی‌ها
دولت سوریه علاوه بر ایران، شرکای خارجی مهم دیگری نیز از جمله روسیه و چین دارد و برای سوریه روابط گرم با چینی‌ها و روسی‌ها نیز قابل اهمیت است. با این وجود، طی سال‌های گذشته که سوریه تحت شدیدترین رژیم‌های تحریمی از سوی ایالات متحده آمریکا بوده است، شرکت‌های روسی و چینی نیز حضور اقتصادی و تجاری قابل توجه و تعیین‌کننده‌ای را در سوریه دنبال نکرده اند؛ در واقع اگرچه روس‌ها و چینی‌ها شرکای سیاسی و امنیتی دولت سوریه به شمار می‌روند اما در زمینه اقتصادی، شرکت‌های این کشورها تاکنون حضور چندانی در سوریه نداشته‌اند. این درحالی است که سوریه در دوران فعلی پس از جنگ به شدت نیازمند بازسازی ساختاری اقتصادی خود است و در این زمینه نیاز دوچندانی به سرمایه‌گذاری خارجی دارد.
با این حال علی‌رغم تحریم سوریه از سوی آمریکا، شرکت‌های ایرانی تاکنون آمادگی خود را برای بازسازی و حضور عمرانی قابل توجه در سوریه پس از جنگ اعلام کرده‌اند و دمشق نیز به خوبی می‌داند که پس از جنگ و در مسیر بازسازی این کشور، قابل اعتمادترین شرکت‌ها، فعالان اقتصادی و شرکت‌های ایرانی خواهند بود که با وجود تحریم‌های آمریکا، در بازار سوریه حضور خواهند داشت.
عبور از جنگ
در این روزها، دمشق خود را برای دوران پس از جنگ و ورود به روند سیاسی آماده می کند. سوریه برای آغاز دوران سیاسی خود نیازمند آن است که همچنان حمایت‌ها و پشتیبانی ایران را در کنار روسیه به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، با وجود تثبیت نسبی اوضاع در سوریه و رسیدن به مراحل پایانی جنگ علیه تروریسم، خاک سوریه در منطقه جولان تحت اشغال است و صهیونیست‌ها گاه تحرکاتی نظامی علیه خاک سوریه انجام می‌دهند که به طور معمول با واکنش پدافند هوایی و نیروهای سیاسی سوریه مواجه می‌شود.
از طرف دیگر، یکی از مهمترین متحدان سوری‌ها در مقابله با تجاوزات و اقدامات تحریک‌آ‌میز صهیونیست‌ها، جمهوری اسلامی ایران است و همان‌گونه که ایران در جنگ علیه تروریست در کنار ارتش و نیروهای سیاسی و نظامی سوریه قرار داشت، حال «دمشق» امید بسیاری دارد تا پس از این نیز تهران همچنان مهمترین حامی دمشق در مقابله با تجاوزات صهیونیست‌ها باشد.
جمع بندی
دولت سوریه با کمک ایران و روسیه توانست گروه‌های تروریستی و شبه‌نظامی را که با کمک‌های مالی و تسلیحاتی برخی دولت‌های منطقه‌ای و قدرت‌های فرامنطقه‌ای شکل گرفته بودند، شکست دهد و بار دیگر سلطه دولت مرکزی را بر بخش‌های عظیمی از سوریه احیا کند. اما دشمنان امنیت و ثبات سوریه، دست روی دست نخواهند گذاشت و باز هم تلاش خواهند کرد که ناامنی و جنگ در این کشور ایجاد کنند.
چرا که بعد از گذشت یک دهه از بحران سوریه، به تدریج فصل جدیدی از حضور سوریه در رخدادهای منطقه آغاز خواهد شد. به نظر می‌آید که شاید با روی کار آمدن دولت جدید در امریکا، نقش حمایتی آمریکا از سیاست‌های تخریبی برخی کشورهای منطقه کمی کمتر شود و حمایت کمتری از سیاست‌های مخرب عربستان سعودی و متحدان منطقه‌ای انجام شود. بنابراین روابط ایران و سوریه اکنون علاوه بر ابعاد سیاسی و اقتصادی و علایق مشترک دینی و فرهنگی از مؤلفه‌های پایدار امنیتی و راهبردی نیز برخوردار است.
این روابط در حقیقت سبب هم‌بستگی و اتحاد ناگسستنی بین دو کشور در مقابل نظام سلطه و مقابله با تروریست‌ها و حامیان متجاوز آنها شده است. بدیهی است تا زمانی که آمریکا، اسراییل، عربستان و دیگر حامیان تروریسم بخواهند منطقه را ناامن کنند، ایران در کنار سوریه و در مقابل تروریسم باقی خواهد ماند؛ زیرا خطر تروریسم یک خطر فراگیر برای همه جهان است.
