آشنايي با برخي آداب عزادارى

1) سياه پوشي :
از نظر فقهي پوشيدن لباس سياه مكروه است ولي در عزاداري امام حسين (عليه السلام )وائمه معصومين (عليهم السلام ) استثناء شده است ،زيرا اين كار نشانه حزن و اندوه و نمودار پاسداشت شعائر و حماسه ها است .

 

2) تسليت گويي :
اصل تسليت گفتن در شرايط مصيبت و اندوهي كه بر كسي وارد شده در اسلام مستحب است.

 

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)مي فرمايند :« هركس مصيبت ديده اي را تسليت گويد ، پاداشي همانند او دارد. »

 

(سفينةالبحار، ج2، ص188 )

 

اين سنت در بين شيعيان رايج است و با جمله « اَعظَمَ اللهُ اُجُورَكُم » همديگر را تسليت مي دهند.

 

امام باقر (عليه السلام ) مي فرمايند :« وقتي شيعيان به هم مي رسند در مصيبت ابا عبدالله (عليه السلام )اين جمله را تكرار كنند : « اَعظَمَ اللهُ اُجُورَنا بمُصابنا بالحُسَين (عليه السلام ) وَ جَعَلَنا وَ اِياكُم مِنَ الطالبينَ بثاره مع وَليهِ الاِمام المَهدي مِن الِ مُحَمَدٍ عليهمُ السَلامُ.» خداوند اجر ما را به سوگواري و عزاداري بر امام حسين (عليه السلام ) بيفزايد و ما و شما را از خونخواهان او همراه با ولي خود امام مهدي از آل محمد (عليهم السلام ) قرار بدهد .

 

(مستدرك الوسايل،ج2،ص216)

 

3) تعطيلي كار در روز عاشورا :
امام صادق (عليه السلام ) مي فرمايند:«كسي كه روز عاشورا را تعطيل كند ، يعني دنبال كسب و كارش نرود و به كوري چشم بني اميه كه روز عاشورا را متبرك مي دانستند، اگر كسي براي معيشت روزانه اش هم فعاليتي نكند، خداوند حوائج دنيا و آخرتش را بر آورد و كسي كه روز عاشورا روز حزن و اندوه او باشد، در عوض فرداي قيامت كه براي همه روز هول و ترس است براي او روز شادي خواهد بود.»

 

(امالي شيخ صدوق ، ص129)

 

4) زيارت و زيارت خواني :
علقمة بن حضرمي از امام باقر (عليه السلام ) در خواست كرد كه مرا دعايي تعليم بفرما كه از راه نزديك يا دور و از خانه ام در اين روز (روز عاشورا ) بخوانم .

 

امام فرمودند:«اي علقمه ! هرگاه خواستي (دعا بخواني ) دو ركعت نماز بخوان، بعد از آن اين زيارت (عاشورا ) را بخوان.»

 

ايشان ادامه دادند:«پس اگر تو اين زيارت را بخواني ، دعا كرده اي به آنچه كه ملائكه براي زائر حسين (عليه السلام ) دعا مي كنند و خداوند صد هزار هزار درجه براي تو بنويسد و مثل كسي هستي كه با حسين (عليه السلام ) شهيد شده باشد تا مشاركت كني ايشان را در درجات ايشان و شناخته نشوي مگر در جمله شهيداني كه شهيد شده اند با آن حضرت و نوشته شود براي تو ثواب زيارت هر پيغمبري و رسولي و ثواب زيارت هر كه زيارت كرده حسين (عليه السلام ) را از روزي كه شهيد شده است.»

 

(مصباح المتهجد ، ص714)

 

[اگر مي توانيد زيارت عاشوراي معروفه را با صد لعن و صد سلام بخوانيد و اگر وقت نداريد براي صد لعن و صد سلام ، زيارت عاشوراي غير معروفه را كه در اجر و ثواب با زيارت معروفه يكسان است ، هر روز بخوانيد. (هر دو زيارت در مفاتيح الجنان هست.)]

 

5) تباكي و گريستن :
در حديث قدسي آمده كه خداوند به حضرت موسي (عليه السلام) فرموند :«اي موسي ! هر يك از بندگانم در زمان شهادت فرزند مصطفي (صلي الله عليه و آله و سلم) (روز عاشورا) گريه كند يا حالت گريه به خود بگيرد و بر مصيبت سبط پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) تعزيت گويد،همواره در بهشت خواهد بود.» (مستدرك سفينه البحار، ج7، ص235)

 

6) برگزاري مجالس عزاداري :
امام صادق (عليه السلام) مي فرمايد:« مجلس گرفتن شما را دوست مي دارم . در مجالس خود « امر ما را » زنده بداريد . خداوند رحمت كند كسي كه امر ما را زنده بدارد.» (وسايل الشيعه، ج10، ص235)

 

7) نماز جماعت ظهر عاشورا :
سيد الشهداء و ياران با وفاي او همه كشته راه نماز شدند.از اين رو در زيار ت مطلقه امام حسين خطاب به آن حضرت مي گوييم : اشهد انك قد اقمت الصلاه و اتيت الزكاه و امرت بالمعروف و نهيت عن المنكر .

 

(1 تا 7 سوگنامه عاشورا ، ص 80- 67 )

 

8)پرهيز از لذت ها
بايد مقداري از لذت هاي زندگي را كه از خوردن و نوشيدن و حتي خوابيدن و گفتن بدست مي آيد ترك كرده ( مگر آن كه لازم باشد ) و ديدار با برادران ديني را ترك كرده و آن روز را روز گريه و اندوه خود قرار دهدو مانند كسي باشند كه پدر يا فرزند خود را از دست داده است .

 

امام صادق (عليه السلام) مي فرمايند:« در روز عاشورا از كارهاي لذت بخش دوري شود و آداب و سنن سوگواري بر پا گردد و تا زوال خورشيد از خوردن و آشاميدن خودداري شود و بعد از آن همان غذايي خورده شود كه سوگوارن مي خورند. »

 

(ميزان الحكمه ، ج8 ، ص3783)

 

9) رعايت اخلاص:
عزاداري را به خاطر رسم و عادت انجام نداده و سعي كنيم اين كار را با نيتي خالص و براي رضاي خدا انجام داده و در خلوص خود نيز صادق باشيم، زيرا كار كوچكي كه با نيت خالصانه و صادقانه همراه باشد بهتر از كارهاي بزرگي است كه خلوص و صداقت در آن نباشد ، حتي اگر چندين هزار برابر باشد. اين مطلب به خوبي از عبادتهاي حضرت آدم (عليه السلام) و شيطان فهميده مي شود ، زيرا عبادت هاي چندين هزار ساله شيطان او را از جاودانگي در آتش نجات نداد ولي يك توبه حضرت آدم (عليه السّلام) باعث بخشش خطا و برگزيدن او شد.

 

در هنگام انجام اعمال نيز بايد مواظب باشد كه ريا و دوستي ستايش مردم در نيت او وارد نشود.

 

10)زيارت تسليت
در آخر روز عاشورا زيارت تسليت را بخواند، و روز عاشورا را با توسلي ...اصلاح حال و پذيرش عزاداري را [ از خداوند] خواسته و از كوتاهي خود معذرت بخواهد.( 8 ت10 ترجمه المراقبات ، ص53 47)

 

عزاداري را به خاطر رسم و عادت انجام نداده و سعي كنيم اين كار را با نيتي خالص و براي رضاي خدا انجام داده و در خلوص خود نيز صادق باشيم.