یک متخصص فیزیوتراپی با اشاره به اینکه دردهای عضلانی از جمله شایع‌ترین دردها و بیماری‌هایی هستند که انسان را درگیر می‌کنند، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از این دردها به علت ایجاد نقاط دردناک خاصی به نام «نقاط ماشه‌ای» در عضلات به وجود می‌آیند. مشکلی شایع که هر فردی ممکن است بارها و بارها آن را تجربه کند، بدون آنکه از دلیل آن باخبر باشد.
به گزارش راسخون، دکتر وحید صمدی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه «دردهای سرگردان عضلانی»اختلالی شایع و گاه ناتوان‌کننده است، عنوان کرد: البته این اختلال به آسانی و با کمک روش‌های فیزیوتراپی قابل درمان است.
وی ضمن توضیح این مطلب که عضلات ارادی یا اسکلتی بزرگترین ارگان بدن هستند که حدود 40 درصد وزن بدن را به خود اختصاص می‌دهند، گفت: بیش از 400 عضله وظیفه حمایت و انجام حرکات مختلف بدن را بر عهده دارند، به طوری که بافت‌های عضلانی طی فعالیت‌های روزمره دائماً در حال فعالیت هستند.
این متخصص فیزیوتراپی افزود: بنابراین طبیعی است که چنین ارگانی بیشتر از سایر ارگان‌ها و بافت‌های بدن منشأ و علت درد و مشکلات شود.
صمدی با اشاره به اینکه دردهای عضلانی از جمله شایع‌ترین دردها و بیماری‌هایی هستند که انسان را درگیر می‌کنند، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از این دردها به علت ایجاد نقاط دردناک خاصی به نام «نقاط ماشه‌ای» یا به اصطلاح Trigger Points در عضلات به وجود می‌آیند. مشکلی شایع که هر فردی ممکن است بارها و بارها آن را تجربه کند بدون آنکه از دلیل آن باخبر باشد.
وی درباره نقاط ماشه‌ای گفت: این نقاط، محل‌های حساس به لمسی هستند که به صورت گره یا نوار سفتی در عضله قابل لمس‌اند. با فشار دادن، دردی در آن محل احساس و غالباً به سایر نواحی منتشر می‌شود. همچنین هنگامی که به نقطه ماشه‌ای فشاری به صورت نیشگون وارد می‌شود، یک پاسخ انقباضی موضعی به شکل پرش عضلانی و به نام «توئیچ» اتفاق می‌افتد.
این متخصص فیزیوتراپی با بیان اینکه نقاط ماشه‌ای به دو نوع فعال و نهان تقسیم می‌شوند، عنوان کرد: نقاط ماشه‌ای فعال باعث درد خود به خودی در حالت استراحت می‌شوند و با لمس و فشار آنها دردی مشابه درد اصلی بیمار ایجاد می‌شود. همچنین انقباض و کشش عضله می‌تواند شدت درد را افزایش دهد. البته نقاط ماشه‌ای نهان باعث درد خود به خودی نمی‌شوند و به همین خاطر کمتر مورد توجه بیماران قرار می‌گیرند، ولی همین نقاط می‌توانند حرکت را محدود کرده و منجر به ضعف عضله درگیر شوند.
صمدی در پاسخ به این پرسش که نقاط ماشه‌ای چگونه ایجاد می‌شوند؟ گفت: علل متنوعی در ایجاد نقاط ماشه‌ای دخالت دارند به عنوان مثال در حالتی که وضعیت بدنی نامناسب به صورت طولانی مدت حفظ می‌شود، نقاط ماشه‌ای می‌توانند به وجود بیایند و یا نشستن روی یک صندلی بدون حمایت مناسب پشتی ممکن است زمینه ایجاد نقاط ماشه‌ای را فراهم کند.
وی ادامه داد: همچنین شرایطی مثل اصابت ضربه حاد به عضله، استفاده بیش از حد و مکرر از عضله و خستگی آن، مثلاً در اثر رانندگی یا تایپ کردن طولانی مدت می‌توانند نقاط ماشه‌ای نهان را به نقاط ماشه‌ای فعال تبدیل کنند. التهابات و مشکلات مفصلی، دردهای ناشی از درگیری ریشه‌های عصبی، بیماری‌هایی مثل ناراحتی قلبی و کیسه صفرا، استرس‌های روحی و روانی نیز در فعال کردن این نقاط حساس نقش دارند.
این متخصص فیزیوتراپی با اشاره به اینکه همه این عوامل می‌توانند باعث ایجاد آسیب یا تغییراتی در سلول‌های عضلانی و تجمع کلسیم در داخل این سلول‌ها شوند که منجر به انقباض خود به خودی آنها می‌شود، اظهار کرد: با چنین انقباضی، مواد شیمیایی درد زایی مثل اسیدلاکتیک تولید می‌شود که حساس و دردناک شدن این نقاط را به دنبال دارد.
صمدی با بیان اینکه درد ناشی از نقاط ماشه‌ای فعال گاهی حتی به اندازه درد حمله قلبی یا درد ناشی از شکستگی استخوان، شدید است، بیان کرد: بیماران معمولاً از درد شدید و آزار دهنده‌ای در بافت‌های عمقی مثل عضلات و مفاصل شکایت می‌کنند. این درد اغلب به ناحیه‌ای دورتر از محل نقاط ماشه‌ای انتشار می‌یابد. گاهی اوقات به جای درد، بی حسی یا احساس گزگز و مور مور گزارش می‌شود. در صورتی که نقاط ماشه‌ای در عضلات سر و گردن ایجاد شوند، می‌توانند باعث سرگیجه و وزوز گوش هم بشوند. همچنین ممکن است محدودیت حرکتی و ضعف عضلانی اتفاق بیفتد و وضعیت طبیعی بدن دچار اختلال شود. حتی خواب فرد می‌تواند مختل شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه نقاط ماشه‌ای معمولاً در عضلاتی که در حفظ وضعیت بدن نقش دارند و علیه جاذبه عمل می‌کنند به وجود می‌آیند، گفت: عضلات گردن، سینه، شانه و لگن بیشتر درگیر این اختلال می‌شوند. ابتلای عضلات گردن به این نقاط هم می‌تواند دردهایی مثل سردرد تنشی و میگرن ایجاد کند. درد ناشی از درگیری عضلات سینه‌ای و درد منتشر در بازو ممکن است با درد احشایی و قلبی اشتباه گرفته شود. نقاط ماشه‌ای در عضلات ناحیه لگن گاهی شبیه سیاتیک دردهایی به پشت ران و ساق پا منتشر می‌کنند.
این متخصص فیزیوتراپی اضافه کرد: مشخص شده است که بیشتر دردهای شایع روزمره به علت نقاط ماشه‌ای ایجاد می‌شوند. برای تشخیص، شرح حال بیمار و الگوی درد و ناراحتی وی باید مورد توجه قرار گیرد. اغلب بیماران سابقه‌ای از انجام فعالیت سنگین و مکرر یا حفظ وضعیت بدنی خاص به مدت طولانی را گزارش می‌کنند. نقاط ماشه‌ای معمولاً محل‌های مشخصی در عضلات دارند که در معاینه، به صورت گره یا نوار سفتی قابل لمس هستند و با فشار آنها درد انتشاری بیمار تشدید می‌شود. با کشش عضله، محدودیت حرکتی دردناک آن مشخص می‌شود.
وی با اشاره به اینکه اگرچه نقاط ماشه‌ای خطر جدی محسوب نمی‌شوند، اما می‌توانند تا حد زیادی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند، تصریح کرد: معمولاً نقاط ماشه‌ای حاد بسادگی و با انجام فیزیوتراپی قابل درمان هستند. البته وقتی این نقاط بدون درمان رها شده و مزمن می‌شوند، می‌توانند دردناک‌تر و ناتوان کننده‌تر شوند و نیاز به درمان طولانی مدت داشته باشند.
صمدی درباره راهکارهای درمان نقاط ماشه‌ای اظهار کرد: روش‌های مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد. علاوه بر اینکه ممکن است برای بیماران داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویز شود، روش‌های درمانی غیر دارویی و فیزیوتراپی اثرات سریع و مفیدی خواهند داشت. تحریک الکتریکی، امواج فراصوت و لیزر کم‌توان از جمله روش‌های مورد استفاده هستند. همچنین برای غیرفعال کردن نقاط ماشه‌ای از ماساژ، تکنیک‌های کششی و فشاری یا سوزن خشک استفاده می‌شود. بکار بردن اسپری سرد کننده همراه با کشش عضله درگیر نیز در مهار درد و گرفتگی عضله مؤثر است.
/111/
